خبرگزاری مهر - گروه بین الملل - آذر مهدوان: به دنبال تشدید تنش‌ها میان روسیه و ناتو و متشنج شدن اوضاع اوکراین شاهد تحرکاتی در دریای سیاه هستیم. به عنوان مثال روسیه اخیراً رزمایش دریایی خود را در دریای سیاه انجام داده و انگلیس هم اعلام کرده که ماه آینده دو ناو جنگی راهی دریای سیاه خواهد کرد.
از طرفی افزایش تنش میان روسیه و اعضای ناتو تبدیل به ابزاری برای آمریکا جهت قدرت نمایی و تثبیت حضور خود در دریای سیاه و در نتیجه محدود کردن روسیه در این دریا شده است.
به همین دلیل از نظر کارشناسان، آمریکا در حال ایجاد جبهه‌ای علیه روسیه در دریای سیاه است. اما سوال اصلی این است، با توجه به اینکه تنگه‌های «بسفر» و «داردانل» دریای سیاه تحت حاکمیت دولت ترکیه است و شناورهای دیگر کشورها برای عبور از این تنگه نیاز به اجازه ترکیه دارند، تأثیر این تنش‌ها در شرایط ترکیه در دریای سیاه چگونه خواهد بود.
خبرنگار مهر در خصوص تحولات اخیر در دریای سیاه گفتگویی را با پروفسور «نورشین آتش اوغلو گونِی»، عضو هیئت سیاست‌گذاری ریاست جمهوری ترکیه انجام داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد:
*از زمانی که جو بایدن بر کرسی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا تکیه زده است، شاهد افزایش حضور نظامیان کشورهای عضو ناتو در دریای سیاه هستیم. دلیل این امر چیست؟ آیا می‌توان این را اقدامی علیه روسیه ارزیابی کرد؟
بله؛ افزایش حضور نظامی ناتو از سوی آمریکا اقدامی علیه روسیه است. این اقدام را می‌توان به عنوان سیاست بازدارندگی ناتو علیه روسیه در دریای سیاه ارزیابی کرد. آمریکا قصد دارد حضور روسیه را در این بستر دریایی محدود کند.
با افزایش تنش در دریای سیاه، غرب هم با رفتارها و اقدامات خود قصد ممانعت از اجرای سیاستهای روسیه مقابل اوکراین را دارد. انعکاس اخبار مربوط به ورود دو ناو جنگی انگلیس به دریای سیاه در روزهای آینده جزء همین اقدامات هست.
*در حالی که گفته می‌شود دو ناو جنگی انگلیس وارد دریای سیاه خواهد شد روز گذشته روسیه رزمایش دریایی در دریای سیاه انجام داد. آیا این رزمایش‌ها نمی‌تواند عامل افزایش درگیری شود؟
بعید می دانم این رزمایش‌ها موجب افزایش تنش شود. ناتو نیز رزمایش‌هایی در دریای «مدیترانه شرقی» انجام می‌دهد. این رزمایش‌ها صرفاً حامل پیام‌های سیاسی دولتها به یکدیگر است.
*برخی از کارشناسان معتقدند آمریکا در دریای سیاه با ترغیب ترکیه، رومانی و بلغارستان که از اعضای ناتو هستند و همچنین با ترغیب اوکراین و گرجستان به عنوان کشورهایی که در حال همکاری با ناتو هستند، در حال ایجاد ائتلافی علیه روسیه در دریای سیاه است. ارزیابی شما چیست؟ ترکیه در این موضوع چگونه اقدام خواهد کرد؟
بله درست است؛ آمریکا از طریق ناتو قصد دارد حضور خود را در دریای سیاه افزایش دهد. اما واقعیت این است که آمریکا جزو کشورهای حاشیه دریای سیاه نیست و با توجه به کنوانسیون «منترو» تمامی کشتی‌های جنگی فقط با اجازه ترکیه حق عبور از تنگه‌های دریای سیاه (داردانل و بسفر) را دارند. به همین دلیل ترکیه به عنوان قدرت غالب در تنگه‌های دریای سیاه به اجرای تمام مفاد این کنوانسیون ادامه خواهد داد.
*ادامه تنش در دریای سیاه میان روسیه و آمریکا، کشورهای حاشیه این بستر دریایی به خصوص ترکیه را چگونه تحت تأثیر قرار خواهد داد؟
قطعاً ادامه تنش در دریای سیاه ترکیه را نیز تحت تأثیر خواهد گذاشت و ترکیه خواهان چنین تنشی نیست. برای همین آنکارا سعی دارد برای کاهش تنش در دریای سیاه مسیرهای دیپلماسی را هموار کند و هم اکنون در حال مذاکره و گفتگو با طرف‌های مورد نظر است. البته حاکمیت ترکیه بر تنگه‌های ورودی دریای سیاه ابزار گرانبهایی برای دولت آنکارا جهت مقابله با افزایش اختلاف در این دریا است.
نظر شما