«آن روز» به دنبال گریه مخاطب نیست/ فضایی شاد با حضور حاج قاسم

مهرداد معظمی تهیه‌کننده مستند «آن روز» به کارگردانی میکائیل دیانی که در سازمان اوج تهیه و به صورت اینترنتی عرضه شده است، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این مستند گفت: «آن روز» روایتی متفاوت از حضور حاج قاسم در پشت صحنه فیلم سینمایی «۲۳ نفر» است. ما وجه متفاوتی از او را در این مستند نشان دادیم. غالباً آنچه مردم از حاج قاسم به یاد دارند حضور در میدان جنگ و عرصه مقاومت است اما روایت «آن روز» کاملاً متفاوت است. نحوه مواجهه حاج قاسم با نوجوانان، صحبت‌های سردار و… متفاوت از آن چیزی است که مردم از او سراغ دارند. حتی می‌توانم بگویم در بین مستندهایی که درباره حاج قاسم ساخته شده، «آن روز» از همه متفاوت‌تر است.

وی توضیح داد: در همه تصاویری که در چند سال اخیر از حاج قاسم پخش شده حضور او را در میدان‌های جنگ می‌بینیم؛ چیزی که برای او تعریف شده و مردم از او انتظار دارند. مواجهه او با حاکمیت هم دیگر موضوعی است که ما همواره در مستندها از حاج قاسم دیده‌ایم اما در «آن روز» تصاویری از این سردار دیده می‌شود که مردم چندان انتظار ندارند، نگاه او به نوجوانان، شوخی‌هایی که آنها با سرداری دارند که شاید من و شما در مواجهه اول از او بترسیم کار را متفاوت کرده مثلاً حاج قاسم به قدری با نوجوانان گرم برخورد می‌کرد که بچه‌های نوجوان با او شوخی می‌کردند. اینکه این بچه‌ها می‌پذیرند با چنین شخصیتی می‌توانند راحت باشند و شوخی کنند، برای مردم می‌تواند شگفت‌آور باشد، سعه صدر حاج قاسم را هم در این مستند می‌بینیم که بسیار پای کار است.

معظمی توضیح داد: پیش از این «۲۳ نفر» اساساً با سفارش حاج قاسم ساخته شد، چون افرادی که روایت آنها در «۲۳ نفر» رفت، سربازان حاج قاسم بودند. روزی که حاج قاسم به پشت صحنه «۲۳ نفر» آمد ابتدا تصمیم نداشتیم که از این اتفاق، مستندی بسازیم ولی بعد از شهادت ایشان راش‌ها را بررسی کردیم تا یک کلیپ یک دقیقه‌ای از او به تلویزیون ارائه بدهیم اما دیدیم این راش‌ها به قدری ارزشمند هستند که قابلیت دارند یک مستند شوند. به همین ترتیب از بچه‌ها حدود یک سال و نیم بعد از ساخت فیلم دعوت کردیم و آنها آن روز را روایت کردند. جالب این است که بچه‌ها لحظه به لحظه آن روزی را که سردار به پشت صحنه آمده بود، به یاد داشتند. در حالی که ما هیچ راشی را به آنها نشان نداده بودیم اما آنها کاملاً اتفاقات را در ذهن داشتند.

این تهیه‌کننده بیان کرد: ما در نظر داشتیم این مستند را در سالروز شهادت حاج قاسم عرضه کنیم اما فکر کردیم در چنین بازه‌ای با توجه به اینکه آثار زیادی درباره او پخش می‌شود، مستند «آن روز» در میان آثار گم می‌شود به همین دلیل آن را دیرتر عرضه کردیم. در این مسیر صدا و سیما و پلتفرم‌ها هم از این اثر استقبال کردند.

وی درباره اینکه «آن روز» محصولی درون سازمانی است، مطرح کرد: با توجه به اینکه من به عنوان تهیه‌کننده در اتمسفر آنجا حضور داشتم، آن روز را کامل درک کردم و همراه بچه‌ها بودم ایده ساخت «آن روز» را مطرح کردم البته کار سنگینی هم نبود و نیاز نبود ساخت آن به کسی خارج از سازمان سپرده شود. با توجه به اینکه راش‌ها هم در اختیار سازمان اوج بود تصمیم گرفتیم کار را گسترش ندهیم و خودمان بسازیم. همه عوامل این فیلم کسانی هستند که در روزی که حاج قاسم به بازدید از پشت صحنه «۲۳ نفر» پرداخت، آنجا بودند و فضا را درک کردند پس بهتر می‌توانستند «آن روز» را بسازند.

معظمی در پایان گفت: ما بر عکس خیلی از مستندها نخواستیم از مخاطبان اشک در بیاوریم، فضای «آن روز» یک فضای شاد است، روایت بچه‌ها و اتفاقاتی که آن روز رخ داده، غالباً طنز هستند البته طنز نه به معنای لودگی بلکه آن فضا کاملاً گرم است. «آن روز» اصلاً به دنبال به گریه انداختن مخاطبان نیست فضا آنقدر برای بچه‌ها مفرح است و روایت آنها هم به این موضوع می‌خورد که باعث می‌شود این فضا گرم باشد؛ مهم‌ترین ویژگی «آن روز» همین است حتی گاهی مخاطب از فضایی که بچه‌ها درست می‌کنند قهقهه می‌زند. ما از ابتدا در گفتگوهایی که با کارگردان داشتیم به این نتیجه رسیدیم که مخاطب را به گریه نیندازیم.