خبرگزاری مهر، گروه استانها - رضا اعلمی: هر سال و پیش از آغاز سال تحصیلی جدید، مشکلی تکراری بر سر زبان‌ها می‌افتد «مدارس فرسوده»، مسئله‌ای که با وجود اهمیت توجه به آن، هنوز در بسیاری مناطق مسئله اصلی و مشکل‌ساز سیستم تعلیم و تربیت محسوب می‌شود.
شهرهای کوچک که مرکزیت کمتری نسبت به دیگر شهرها در استانها دارند، بیشتر با این معضل دست به گریبان هستند و بعضاً از این ناحیه دچار آسیب می‌شوند که نمونه‌های آن را در بروز آتش‌سوزی‌ها و اتفاقات ناگوار برای دانش‌آموزان دیده‌ایم.
یک‌سوم مدارس شهرستان تربت جام با بیش از ۵۰ هزار دانش‌آموز فرسوده بوده، ایمن نیستند و دانش‌آموز در مدارسی درس می‌خوانند که باید تخریب و از نو ساخته شوند، برخی دیگر نیاز به مقاوم سازی دارد و مهم‌ترین چالش در نوسازی و مقاوم سازی این مدارس، نبود بودجه است.
از سوی دیگر، فعالیت آموزشی و پرورشی مدرسه‌ها باید در فضای مناسب و دارای ابعاد استاندارد و بر پایه نیازهای دانش‌آموزان انجام پذیرد تا معلم در تدریس و شاگرد در یادگیری احساس رغبت و انگیزه کند و از فعالیت‌های خود لذت ببرند، از آنجا که بیشتر نقاط کشور لرزه‌خیز است، وجود مدرسه‌های فرسوده می‌تواند معضل‌آفرین باشد.
تحصیل در دبستان ۵۰ ساله
معاون دبستان «قاضی محمد نعیم» تربت جام در رابطه با وضعیت مدارس فرسوده می‌گوید: مدرسه قاضی محمد نعیم در سال ۱۳۵۰ در این شهرستان تأسیس شده است، با توجه به عمر ۵۰ ساله آن و به‌علت فرسودگی، تاکنون چندین بار مورد تعمیر قرار گرفته ولی این فضای آموزشی وضعیت مناسبی ندارد و بارها دانش‌آموزان را با خطراتی مواجه کرده است.
وی ادامه داد: چاه‌های حفر شده در این مدرسه امروز در مکان‌های ناامنی قرار گرفته و بیشتر چاه‌ها در فضای محیط مدرسه واقع شده است، با وجود اتخاذ تصمیمات مختلف برای حل این مشکل، به دلیل نبود سرانه برای مدارس، امکان حل این مشکلات فراهم نشده است.
شهرام فرهادی‌نیا با انتقاد از جذب کمک خیرین به صورت گزینشی برای برخی مدارس، خاطرنشان کرد: متأسفانه حضور خیرین در مدارس با روابطی انجام می‌شود که مدارس حاشیه شهر مورد توجه قرار نمی‌گیرند، بودجه‌ای نیز از طرف آموزش و پرورش و یا وزارت با عنوان سرانه تعمیرات به مدرسه تعلق نگرفته است.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین مسئله، تأمین امنیت دانش‌آموزان است، ادامه داد: زیربنای این واحد آموزشی برای سال‌های قبل پیش‌بینی شده که برای امروز جوابگو نیست، این مدارس باید در اولویت تخریب و بازسازی قرار گرفته و مجدداً ساخته شوند، محل آموزش باید محل امنی باشد و همان طور که می‌گوئیم، مدرسه خانه دوم دانش‌آموز، خانه و خانواده‌ای که در آن زندگی می‌کنند باید امنیت جانی داشته باشند تا بتوانند با آسودگی خاطر به تعلیم و تعلم بپردازند.
این معاون مدرسه افزود: با توجه به فرسودگی سرویس‌های بهداشتی مدرسه، با حضور خیرین در سپاه پاسداران تربت جام و با بودجه‌ای که تحت عنوان «طرح هجرت سپاه» به مدرسه تعلق گرفت، توانستیم آبخوری‌ها و سرویس‌های بهداشتی را تعمیر کنیم تا دانش‌آموزان بتوانند در شرایط مناسب از آن استفاده کنند.
مدارس کهنه با دیوارهای کاه‌گلی
مدیر دبستان پیروزی تربت جام نیز به قدمت ساخت این مدرسه اشاره می‌کند و می‌گوید: مدرسه پیروزی تربت جام نیز علی‌رغم واقع شدن در منطقه برخوردار این شهرستان، از نظر قدمت ساخت و ساز جزو فرسوده‌ترین مدارس تربت جام محسوب می‌شود.
حسین رضایی افزود: بنای این مدرسه به قبل از انقلاب بازمی‌گردد، در آن زمان این مدرسه و واحد آموزشی به‌عنوان یک واحد آموزشی به نام دبیرستان سینا فعال بود که به علت کمبود مدارس در تربت جام، در سال ۷۸ قسمتی از آن واحد آموزشی به مساحت حدود دو هزار متر مربع از سوی آموزش و پرورش شهرستان تربت جام مجزا و به نام مدرسه پیروزی نام‌گذاری شد.
وی به ناکافی بودن فضای آموزشی در این مدرسه اشاره کرد و ادامه داد: علی‌رغم اینکه سازه این واحد آموزشی بتن است، ولی دیواره‌های آن کاه‌گلی است و اگر با دقت به دیوارهای کلاس‌ها نگاه کنید مشاهده خواهید کرد به علت وجود موریانه، مجبور شدیم گچ‌ها را تراشیده و مجدداً گچ کنیم.
مدیر این مجموعه آموزشی با اشاره به موانع پیش‌روی نوسازی و توسعه مدارس فرسوده، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم فضایی به سازه فعلی اضافه کنیم، اداره کل نوسازی استان مجوزی نخواهد داد زیرا مدرسه پیروزی یک مدرسه فرسوده و تخریبی محسوب می‌شود ضمن اینکه چاه‌های حفر شده در این مدرسه در موقعیت مکانی مناسبی نیست و اگر دهانه چاه‌ها مقاوم‌سازی نمی‌شد، ممکن بود برای دانش‌آموزان مشکل‌آفرین باشد.
وی تصریح کرد: کلاس‌های درس نیز از وضعیت خوبی برخوردار نیستند، این مدرسه یک واحد آموزشی کاملاً فرسوده و تخریبی است، از آنجا که به لحاظ بودجه و اعتبار نیز امکان تخریب و بازسازی این مدرسه وجود ندارد، به ناچار با برخی مرمت‌های جزئی، در این شرایط ادامه فعالیت می‌دهیم.
مدرسه ۴۰ ساله بدون بازسازی
مدیر دبستان دخترانه خیراندیش تربت جام نیز می‌گوید: دبستان دخترانه خیراندیش با قدمت بیش از ۴۰ سال ساخت در حاشیه شهر و با ۴۰۰ دانش‌آموز در دو شیفت مشغول به تحصیل است که مدرسه‌ای بسیار فرسوده و قدیمی است.
نظمی ادامه داد: این مدرسه در مقابل هرگونه حوادث طبیعی آسیب‌پذیر است جان دانش‌آموزان را تهدید می‌کند و این در حالی است که این مدرسه تاکنون بازسازی نشده است.
وی خاطر نشان کرد: مدرسه خیراندیش در یک منطقه مستضعف‌نشین واقع شده و ساکنان آن از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستند، به علت فرسودگی مدرسه، با کمترین بارندگی محوطه دبستان دچار آب گرفتگی شدید شده و در این مواقع آب محوطه مدرسه را با پمپ جمع آوری می‌کنیم؛ سرویس‌های بهداشتی نیاز شدید به تعمیرات دارد که از مسؤولان می‌خواهیم قبل از اینکه ساختمان این مدرسه با کوچک‌ترین حادثه طبیعی دچار خسارت شده و سلامت دانش‌آموزان را تهدید کند، آن را تخریب و بازسازی کنند.
۳۵ درصد مدارس تربت جام قدیمی و فرسوده
مدیر آموزش و پرورش شهرستان تربت جام نیز در مورد فرسودگی مدارس این شهرستان به خبرنگار مهر گفت: میانگین عمر مدارس در این شهرستان بالاست و مدارس قدیمی و فرسوده هستند، بالغ بر ۳۵ درصد مدارس تربت جام فرسوده است و این درصد در دیگر شهرهای این شهرستان، به ۴۰ تا ۴۲ درصد می‌رسد.
محمود آریامنش افزود: با توجه به محدودیت اعتبارات، توقع نیست که این مدارس سریع به بازسازی و بهسازی برسد، به علت نبود اعتبارات کافی، به سمت مجمع خیرین محلی و همچنین خیرین استان و کشور می‌رویم، خوشبختانه خیرین در تربت جام همراهی خوبی داشتند که البته تاکنون بیشتر به سمت مدرسه‌سازی در روستاها رفتند.
وی ادامه می‌دهد: مدارس روستاها به نسبت مدارس شهری از وضعیت بهتری برخوردار هستند، میزان مدارس فرسوده در روستاها به ۳۰ درصد رسیده است ولی بیشتر مدارس در شهر، یا قدیمی و یا فرسوده هستند.
کمبود کلاس درس ابتدایی
مدیر آموزش و پرورش تربت جام به توسعه شهر و افزایش جمعیت در این شهرستان اشاره و خاطرنشان کرد: با توجه به توسعه شهر، تعداد مدارس و تعداد کلاس‌های درس کم است، بیشترین چالش ما در مقطع ابتدایی است چون در این مقطع تعداد پایه‌ها افزایش پیدا کرده و نیاز به مدرسه نیز بیشتر شده است؛ باید برای دانش آموزان مقاطع ابتدایی، در نزدیکترین موقعیت به محل سکونتشان مدرسه فراهم کنیم زیرا با توجه به شرایط سنی، نمی‌تواند زیاد در سطح شهر تردد کنند.
وی با اشاره به کمبود مدارس ابتدایی در شهرستان تربت جام، گفت: اکنون در برخی نقاطی شهری مدرسه ابتدایی نداریم و در برخی مناطق وسیع نیز با کمبود کلاس درس ابتدایی روبرو هستیم، وجود مدارس غیر دولتی مانع نمی‌شود که به مدرسه‌سازی فکر نکنیم.
آریامنش، تملک زمین را یکی از مشکلات این اداره در موضوع مدرسه‌سازی بیان کرد و اضافه کرد: در نقشه‌های شهری، زمین با کاربری آموزشی پیش‌بینی شده است ولی مالک این زمین‌ها برای واگذار کردن زمین به آموزش‌وپرورش، مبالغی را دریافت می‌کنند و این در حالی است که آموزش و پرورش تربت جام بابت تملک زمین، اعتباری ندارد و باید از ظرفیت خیرین یا ظرفیت‌های دیگر استفاده کند.
وی اضافه کرد: طرح‌های تخریب، بازسازی و بهسازی مدارس در تربت جام باید انجام شود، بخشی از بازسازی‌ها را سازمان نوسازی انجام داده اما این روند کند است؛ شرایط کرونا فرصت خوبی است که بتوانیم نسبت به تخریب، بازسازی و بهسازی مدارس قدیمی در صورت تخصیص اعتبار اقدام کنیم.
کانتینر به جای کلاس درس
فرماندار تربت جام نیز به خبرنگار مهر گفت: علی‌رغم اینکه مدارس خوبی از سوی اداره کل نوسازی و خیرین مدرسه‌ساز ساخته شده ولی متأسفانه بازهم مدارس فرسوده در شهرستان تربت جام داریم، حتی در بعضی از روستاهای تابعه از کانتینر به جای کلاس استفاده می‌شود.
مرتضی حمیدی افزود: در جهت رفع این مشکلات، پیگیری‌هایی از مجموعه‌های مختلف انجام شده که در کنار پیگیری از اداره کل نوسازی استان، به همراه امام جمعه شهرستان، مدیر آموزش و پرورش، با رئیس ستاد اجرایی فرامین حضرت امام در استان نشستی با موضوع مدارس فرسوده تربت جام برگزار شد که مقرر شد سفری به تربت جام داشته باشند، از نزدیک از مدارس فرسوده تربت جام بازدید کرده و همکاری‌هایی صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه وجود این حجم مدارس فرسوده در شهرستان، ما را نگران و دغدغه‌مند کرده است، اضافه کرد: اینکه ۳۵ درصد از مدارس شهرستان تربت جام که باید محلی امن برای دانش‌آموزان باشد، فرسوده است و امکان دارد با هر اتفاقی، خسارت جبران ناپذیری به آنان بزند، جای نگرانی دارد.
حمیدی خاطرنشان کرد: در بحث مدرسه‌سازی باید مجمع خیرین کمک حال ما در بحث آموزش باشند زیرا اعتبارات دولتی آنقدر پاسخگو نیست، مدارس ما در شهرستان تربت جام باید استاندارد و ایمن باشد زیرا این شهرستان روی گسیل زلزله قرار دارد؛ مدارس ما باید از استاندارد و ایمنی لازم برخوردار باشند که دانش‌آموزان از این حیث دچار دغدغه نشوند.
حضور دانش‌آموزان در مدارسی که با یک لرزه می‌تواند منجر به فاجعه‌هایی بزرگ شود بسیار خطرناک است، درد مشخص است و درمان نیز مشخص، باید پیش از وقوع حوادثی که خانواده‌ها را داغدار فرزندانشان کند، فکری برای بازسازی و نوسازی مدارس کرد.
نظر شما