ناگفته‌های «عملیات المپیک» به سرکردگی سعید ملایی/ نباید ببازیم!

حسین الهام کارگردان مستند «عملیات المپیک» همزمان با عرضه تلویزیونی این مستند در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: این مستند حاصل دغدغه‌ای است که ما فیلمسازان دچارش بودیم که این موضوع ابعاد مختلفی داشته است. در واقع برداشت‌ها و استفاده‌های سیاسی از ورزش در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ پررنگ‌تر شد و در همین راستا روی سرمایه‌های ورزشی ایران تمرکز ویژه صورت گرفت، به‌طوری که کمپینی سعی می‌کرد علاوه بر اینکه اقتصاد و امنیت ایران را دچار چالش کند سرمایه‌های اجتماعی ما مثل ورزش را هم دستخوش تغییر کند.

این مستندساز افزود: آنها برنامه‌ای برای تعلیق و تحریم تمام ورزش‌های ایران در میدان‌های المپیک و… داشتند و حتی در جاهایی توانستند ورزش ما را دچار چالش کنند در اینباره مهاجرت ورزشکاران به کشورهای دیگر به ویژه آلمان را می‌بینیم، ضمن اینکه همین جریان توانست ایران را از مسائل میزبانی و دسترسی به منابع مالی محدود کند. البته هدف اصلی آنها محرومیت ورزش ایران از حضور در المپیک ۲۰۲۰ بود، به همین منظور دستمایه‌هایی هم وجود داشت که سیاست تحریم ورزش ایران از سوی اسرائیل یکی از همین مسائل بود. مثلاً اگر ذره‌ای مسائل فرهنگی ایران را در خلال ورزش می‌دیدند ما را جریمه می‌کردند؛ چنین اتفاقی در برگزاری بازی ایران و کره‌جنوبی در روز تاسوعا هم رخ داد.

دشمنی‌هایی که مسکوت مانده است

وی افزود: دغدغه اصلی مستند ما این است که این ماجراها و دشمنی‌ها در ورزش ایران مسکوت باقی مانده‌است بخشی از این موضوع هم به تحریم مسابقه با اسرائیل برمی‌گشت که از یک سیاست آرمانی به یک موضوع «اسمش را نیار» تبدیل شده بود. به طوری که وقتی می‌خواستیم در مقام مستندساز و پژوهشگر درباره آن صحبت کنیم همواره مسئولان ما را به سکوت دعوت می‌کردند تا یک وقت نهادهای بین‌المللی ورزش ما را محروم نکند.

الهام ادامه داد: در حالی که ما باید فعالانه با این موضوع مواجه می‌شدیم، وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک، وزارت خارجه ما و… باید بسیار کنش‌گرانه رفتار می‌کردند. ما در المپیک ژاپن دیدیم که وقتی جودوکار الجزایری با جودوکار اسرائیلی مسابقه نداد وزیر خارجه الجزایر کمپینی را برای تحریم ورزش اسرائیل راه‌اندازی کرد متعاقب آن اتفاق دیگری رخ داد و همان وزیر برای اخراج اسرائیل به عنوان عضو ناظر اتحادیه جهانی وارد رایزنی شد. کاری که ایران به عنوان پرچمدار آرمان فلسطین باید انجام می‌داد، الجزایر به خاطر درگیری تنها یک ورزشکارش به انجام رساند.

این مستندساز درباره ساخت مستندی از سعید ملایی و ساگی موکی جودوکار رژیم غاصب اسرائیل توسط جریان‌های خارجی هم اظهار کرد: آنها در حال اجرای خط به خط یک برنامه از پیش تعیین شده هستند در حالی که ما چنین برنامه‌ای را نداریم و اگر هم داشته باشیم برای اجرایش در تعارف با یک‌دیگر گیر می‌کنیم. بخشی از مسأله تحریم ورزش اسرائیل به خاطر محافظه‌کاری مسئولان ما و یک بخشی به خاطر کمکاری آنها به محاق رفته است در حالی که باید سال‌ها رایزنی و برنامه‌ریزی می‌کردند.

وی افزود: به نوعی باید به یک نقطه مشترک بین کمیته ملی المپیک، وزارت خارجه و وزارت ورزش می‌رسیدیم تا مسأله پیگیری شود ولی وقتی حتی ما به سراغ مسأله می‌رویم ما را به سکوت دعوت می‌کنند چون به خاطر باخت‌های مصلحتی که به اجبار به ورزشکاران ما تحمیل کرده‌اند، نهادهای ورزشی بین‌المللی روی ما حساس شدند در حالی که ما نباید باخت مصلحتی بدهیم بلکه باید در لحظه مواجه با مسأله بگوییم ما به خاطر آرمان فلسطین حاضر به مسابقه دادن نیستیم. ضمن اینکه ما حتی از کسانی که حاضر به مسابقه نشدند حمایت نکردیم این در حالی است که برای رسمیت دادن به تحریم ورزش اسرائیل، نیازمند این هستیم که دیپلماسی عمومی ما به بخشی از ماجرا ورود کند که این اتفاق نیفتاده، سال‌ها ضعفی جاری بوده و همه هزینه‌های آن به عهده ورزشکار بوده‌است در این میان مسئولان ما خیلی آزرده نمی‌شدند.

مسئولانی که باخت مصلحتی را تجویز کردند!

الهام توضیح داد: حتی مسابقه ندادن راهکار مسئولان نبوده بلکه فقط باخت‌های مصلحتی را چاره کار می‌دانستند در حالی که قانونی وجود دارد برای حمایت از ورزشکارانی که حاضر به رقابت با اسرائیل نیستند اما حتی همین قانون هم به درستی اجرا نشده است. بعد از مسائلی که بر سر مسابقه ندادن علیرضا کریمی پیش آمد و سناریویی که برای سعید ملایی چیدند، مسئولان ما تازه متوجه شدند که باید از ورزشکاری که مدت‌ها وقت می‌گذارد، تمرین می‌کند و در رویدادی حاضر می‌شود، حمایت کنند.

الهام با اشاره به حمایت اسرائیل از سعید ملایی و تعلیق فدراسیون جودو مطرح کرد: سعید ملایی و اتفاقاتی که برای او رخ داد یک برنامه از پیش تعیین شده بود بر اساس مستنداتی که فدراسیون جهانی به دادگاه ارائه کرد می‌توان متوجه این موضوع شد که سعید ملایی از مدت‌ها قبل در نظر داشت مهاجرت کند اما به نوعی معلول یک سری اتفاقات شد. او می‌خواست به صورت عادی به جمهوری آذربایجان مهاجرت کند و برای آنها مسابقه بدهد. اما بعد از مکاتباتی که با مسئولان فدراسیون جهانی جودو داشت، آنها او را تشویق کردند که وارد یک پروسه سیاسی شود، این موضوع هم با محوریت رئیس فدراسیون جهانی رخ داد.

وی افزود: کسی که شعارش این است که نباید ورزش را سیاسی کنیم، سیاسی‌ترین پرونده جودی تاریخ را رقم زد و با دیکتاتوری شرط گذاشت که ایران باید حتماً یک مسابقه با ورزشکار اسرائیلی برگزار کند تا جودو رفع تعلیق شود. فدراسیون ملی جودو در این بین تلاش‌هایی کرد که البته دیرهنگام بود، درواقع قبل از اینکه این ماجرا به اینجا بکشد، می‌توانست با سعید ملایی تعامل بهتری کند تا قضیه اینقدر بیخ پیدا نکند. با این حال با تلاش‌هایی که کردند رأی اولیه فدراسیون جهانی جودو شکسته شد.

وی گفت: در مستند «عملیات المپیک» هم ما سعی کردیم دیدی کلی در طول تاریخ از ماجرای تحریم ورزشی اسرائیل داشته باشیم و در نهایت ماجرای سعید ملایی را بر اساس اتفاقاتی که افتاد بررسی کنیم، کیس سعید ملایی صرفاً بحث تحریم ورزشی اسرائیل نبود بلکه در بستر کمپین فشار حداکثری رخ داد دومینویی طراحی شده بود که در پی آن ابتدا جودی ایران تعلیق شود و سپس به سراغ فدراسیون‌های ورزشی ما بروند. به هر حال مسأله سعید ملایی باعث شد مسئولان ما کمی نسبت به مسأله هوشیارتر شوند.

الهام در پایان گفت: ما بعد از بررسی پرونده جودو در «عملیات المپیک» منطقی را درباره چرایی لزوم تحریم ورزش ایران در پارادایم حقوق بین‌الملل مطرح کردیم، یعنی آنها کاملاً ماجرای تحریم ورزش اسرائیل را به رسمیت شناخته‌اند.

این مستند امشب پنجشنبه ۲۱ مردادماه ساعت ۲۱ از شبکه ورزش بازپخش می‌شود.