به گزارش خبرنگار مهر، غلامعلی رییس الذاکرین دهبانی، شاعر پیشکسوت ایرانی و آغازگر سرایش شعر به گویش سیستانی پس از یک دوره بیماری، پنجشنبه اول مهر ۱۴۰۰ در مشهد مقدس درگذشت. او زاده سال ۱۳۱۸ در شهر زابل بود و هنگام وفات ۸۲ سال داشت. به باور بسیاری از منتقدان او برترین بومی سرای ایرانی بود.
نخستین کتاب شعر رییس الذاکرین به گویش سیستانی سال ۱۳۵۵ با عنوان «کورنامه نیمروز» منتشر شد. «پنج ارغن» یا افسانه‌های منظوم سیستانی اثر دیگری از اوست که باعث شعر به گویش سیستانی جایگاه خود را در ادبیات معاصر کشور باز کند. این کتاب که از زبان حیوانات روایت می‌شود عنوان «کلیله و دمنه سیستان» را نیز با خود به یدک می‌کشد.
«کندو»، «زاد سروان سیستان»، «غزلیات عبرت سیستانی»، «خال کجک»، «آسوکه»، «اشعار مقبولی»، «فرهنگ منظوم دهبانی»، «صد پند صد حبه قند»، «اسناد تاریخی سیستان»، «کاکلک»، «هفت خوان یعقوب»، «زیر بادگیر بلور»، «یک شهر در آتش سه بار»، «گج واگج»، «نغمه آرچنگ»، «سرود بیگاهان» و «پرده آخر» از دیگر آثار اوست.
مسعود میری، پژوهشگر، منتقد و شاعر و صاحب کتاب‌هایی چون «جادوی قصه‌ها در هزار و یکشب» و «این هزار و یکشب لعنتی» به مناسبت درگذشت زنده‌یاد رییس الذاکرین نوشته است:
«در این گلیم پاره که جغرافیای سرزمین من است، این زادگاه رو به زوال من، وطن کلماتم، خانه شادی‌ها و اندوهان من، سیستان، کسی بود که زخم جهان را رفو می‌کرد، می‌خواست التیامی باشد بر جراحت ناگزیر فروپاشی یک فرهنگ دریده شده و تار و پودی باشد بر تالیف دگرباره قالی بهارستان جان سیستان. با دست‌های نابهنگامش، هنگامه آفرینش زبان طرد شده سیستانی را به شعر نوشت و ما توانستیم روبه‌روی مردمان همجوار، به لحن خاک و آبروی خود ترانه بخوانیم.
او رییس‌الذاکرین دهبانی بود، فردوسی سیستان،
و او اکنون سیاره را ترک گفته، تا جان پر مهرش، چونان مرزبان دوستی و سخن سازی، بر اقلیم خشک، سوخته و رنجور ما سیستانی‌ها، پاسبان حقیقت زندگی باشد. فراموشت نخواهم کرد و میراثت را در بلندترین چکادهای رفیع فرهنگ راستی پاس خواهیم داشت.
بگذار تنت کوچ کند، در سخن باراومندت با ما بمان ای مرد بزرگ!»
۲۰:۱۶ - ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
نظر شما