«طلای سرخ» گنج پنهان توسعه گلستان/ ضرورت ایجاد مرکز فرآوری زعفران

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- اعظم محبی: اواخر مهرماه که می‌شود، قبل از طلوع خورشید در تاریکی شب، راهی مزارع اطراف روستا شده تا دسترنج چند ساله خود را برداشت کنند.

صدها نفر از اهالی روستای وامنان آزادشهر به کشت زعفران مشغول بوده و در روزهای پاییز، چشم انتظار جوانه زدن گل‌های بنفش رنگ این محصول هستند.

گلستان هشتمین تولیدکننده زعفران در ایران است و از لحاظ کیفی هم زعفران این منطقه بالاترین کیفیت را نسبت به سایر استان‌ها دارد اما با این وجود به دلیل عدم برندسازی کمتر کسی است که نام زعفران این استان را شنیده باشد.

کشت زعفران در گلستان که اولین بار در وامنان آغاز شد به اوایل سال ۷۰ برمی گردد، زمانی که روحانی روستا، حاج آقا احمدی، برا تغییر وضعیت اقتصادی مردم به دنبال کشت جایگزین افتاد و کاشت زعفران را در ۵۰ متر زمین آغاز کرد.

خام فروشی و نبود زنجیره ارزش زعفران، عدم برندسازی، بالابودن هزینه‌های تولید، نبود تجهیزات مناسب برای فرآوری و خشکسالی از جمله مشکلات زعفران کاران گلستانی است.

حجت الاسلام محمد احمدی، روحانی روستای وامنان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: از همان اوایل طلبگی دغدغه اقدامات فرهنگی، اقتصادی و عمرانی و غیره را در روستا داشتم.

کشت زعفران در ۴۰۰ هکتار از زمین‌های وامنان

وی افزود: به دلیل آنکه بیشتر مردم وامنان خرده مالک بوده و درآمد آن‌ها جوابگوی معیشت شأن نبود از سال ۷۲ به فکر کشت جایگزین افتادم و با توجه به اینکه در منطقه ما زعفران وحشی به وفور یافت می‌شد لذا با یکی از دوستان در خراسان جنوبی مشورت و حدود ۳۰ کیلوگرم پیاز زعفران را در فضای ۵۰ متری کاشتم.

احمدی با بیان اینکه نتیجه مثبتی از کشت زعفران در وامنان گرفتم، گفت: در ادامه به فکر توسعه کشت زعفران افتادیم و در گام دوم هزار و ۷۰۰ کیلوگرم پیاز را با همکاری خانواده و خویشاوندان کشت کردیم.

وی عنوان کرد: در ابتدا بسیاری از مردم در برابر تغییر کشت مقاومت کردند اما با دیدن مزیت‌های آن، کشت سیب زمینی که ۸۰ سال با آن مأنوس بودند را کنار گذاشتند.

پیش بینی می‌شود در سال جاری سه هزار کیلوگرم زعفران در گلستان برداشت شود احمدی گفت: در سال ۹۲ که دوره رونق زعفران در وامنان بود، ۶۳ هکتار زمین به زیر کشت این محصول رفته بود که هم اکنون به ۴۰۰ هکتار در داخل وامنان و بیش از ۵۰۰ هکتار در کل منطقه رسیده است.

وی ادامه داد: باید بستری برای فرآوری و فروش محصول در وامنان ایجاد می‌شد تا مردم نگران محصول تولیدی خود نباشند لذا شرکت تعاونی زعفران‌کاران وامنان در سال ۹۲ با عضویت ۴۶۰ سرپرست خانوار شکل گرفت که هم اکنون هزار سرپرست خانوار در آن عضو هستند.

احمدی عنوان کرد: کشت گیاهان دارویی مانند گل محمدی، گل گاوزبان و غیره هم در روستا حدود چهار سال بوده که رواج یافته است.

وی با تأکید بر اینکه باید زنجیره تولید و بسته بندی را در کنار بازار فله فروشی رواج دهیم، گفت: در هر هزار متر به طور متوسط ۱.۵ کیلوگرم زعفران برداشت می‌شود که این رقم درهر هکتار بیش از ۱۵ کیلوگرم است.

گل زعفران را به شرکت تعاونی می‌فروشیم

یکی از زعفران کاران روستای وامنان که در حال برداشت محصول خود بود، به خبرنگار مهر گفت: وضعیت امسال زعفران نسبت به سال‌های قبل بهتر شده و راضی کننده است.

ذبیح الله عادلی افزود: از اواخر مهرماه به مدت ۲۰ روز، صبح زود راهی زمین‌های خود شده تا بتوانیم گل‌های زعفران را جمع آوری کنیم.

وی با بیان اینکه ما ۶ هزار متر زمین داشته و پیش‌بینی می‌شود که ۶ کیلوگرم زعفران برداشت کنیم، ادامه داد: امسال قیمت هر کیلوگرم زعفران به بیش از ۲۵ میلیون تومان رسیده است.

عادلی در خصوص پروسه تولید هم گفت: زعفران گیاه ۱۰ ساله بوده که در سال‌های ابتدایی محصول چندانی ندارد اما در ادامه با افزایش پیازها، تولید هم افزایش خواهد یافت.

وی بیان کرد: دستمزد روزانه کارگر برای چیدن زعفران روزانه ۱۲۰ هزار تومان است و در سال‌های قبل گل خود را برای پاک کردن به شهرستان‌های اطراف می‌فرستادیم اما هم اکنون شرکت تعاونی آن را از ما خریداری می‌کند و دغدغه ما کمتر شده است.

عادلی اضافه کرد: یکی از مشکلات زعفران کاران نبود آب بندان برای آبیاری محصول خود است که باید این مشکل با حمایت مسئولان برطرف شود.

خرید گل تَر در وامنان

مدیر جهادکشاورزی آزادشهر هم در این خصوص گفت: فصل کشت زعفران از ۱۵ خرداد تا ۱۵ شهریور ماه بوده و برداشت طبق شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است و ممکن است از ۱۰ مهر یا ۲۰ مهر آغاز شود.

حسین ممشلی افزود: از آنجا که گل زعفران قبل از طلوع آفتاب بسته است، جمع‌آوری در این زمان باعث افزایش کیفیت و کاهش آلودگی کلاله زعفران می‌شود.

وی ادامه داد: استفاده از آبیاری و انجام تیشه‌زنی به خصوص در سال‌هایی مثل سال جاری که با مشکل کمبود بارش سالانه در زمان نیاز رطوبت برای خروج چمچه‌ها و ظهور گل مواجه شدیم، لازم است.

ممشلی اضافه کرد: خوشبختانه امسال فرآوری گل زعفران جای خود را به فروش گل تَر داده و از نگرانی کشاورزان ناشی از کاهش زمان و نیروی کاری برای چیدن گل، جداکردن کلاله، خشک کردن و بسته‌بندی آن کاسته است.

وی بیان کرد: استفاده از کودهای پایه و کودهای گیاهی و حیوانی به همراه آبیاری، وجین و خاک مناسب منطقه، باعث بالا رفتن کیفیت و افزایش تولید این محصول شده است.

۹۹ درصد زعفران به مشهد صادر می‌شود

مدیرعامل شرکت تعاونی زعفران‌کاران وامنان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: شرکت تعاونی روستا، کار خرید و فروش زعفران را انجام داده و ۹۹ درصد زعفران خریداری شده، به مشهد صادر می‌شود.

ذبیح الله عادلی توضیح داد: شرکت با تجار مشهد قرارداد داشته و ما هم محصول را نقدی از زعفران کاران می خریم.

به گفته وی زعفران وامنان از لحاظ کروسین (رنگ بینی) عیار بالایی داشته و در سایر معیارها هم بالاتر از استاندارد جهانی است که به شرایط آب و هوایی و کوهستانی منطقه برمی گردد.

عادلی در خصوص ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی هم گفت: مجوز استاندارد و پروانه دارو و غذا را برای این کار اخذ کرده و در فصل جدید زعفران را با بسته‌بندی روستای وامنان به بازار عرضه می‌کنیم و برای رقابت در این عرصه به حمایت مسئولان استان نیاز داریم.

وی از مهاجرت معکوس ۱۲۰ خانوار به روستا خبرداد و گفت: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و اعلام قیمت‌های کاذب از سوی دلالان، باید حمایت بیشتری از کشاورزان شده تا امکان صادرات فراهم شود.

پیش بینی برداشت ۳۰۰۰ کیلوگرم زعفران در گلستان

معاون مدیر باغبانی جهاد کشاورزی گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در گلستان تا پایان سال ۹۹ حدود ۴۸۰ هکتار از اراضی شهرستان‌های آزادشهر، مینودشت، رامیان، گالیکش، گرگان و علی آبادکتول زیر کشت زعفران رفته است.

نویدرضا فرهانی افزود: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری با عملکرد میانگین ۶.۵ کیلوگرم در هر هکتار، سه هزار و ۱۰۰ کیلوگرم از این محصول با ارزش در استان تولید شود.

وی بیان کرد: زعفران استان به لحاظ سطح کشت و تولید محصول رتبه هشتم کشور را داشته و توسعه کشت آن با توجه به ارزش اقتصادی بالا می‌تواند به رونق اقتصادی منطقه افزایش درآمد خانوار کشاورز کمک شایانی کند.

فرهانی اضافه کرد: پیش‌بینی می‌شود سال جاری با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و میزان استقبال کشاورزان حدود ۵۰ هکتار به سطح زیر کشت محصول زعفران استان افزوده شود.

علیرغم اینکه زعفران گلستان یکی از مرغوب ترین محصولات تولیدی در کشور است اما نتوانسته با این برند در سطح کشور مطرح شود لذا لازم است زنجیره ارزش این محصول در استان ایجاد شده تا شاهد خاموش فروشی زعفران نباشیم.