ابراز نگرانی مراکز اطلاعات آسیا و آمریکای لاتین از شرکتهای فناوری

به گزارش خبرنگار مهر؛ «اینترنت» همواره ماهیتی انعطاف‌پذیر داشته و پروتکل‌های زیربنایی آن ضامن تسلط نظام حکمرانی فعلی بر آن بوده اند. این در حالی است که برخی متخصصان معتقدند که این روند ممکن است با افزایش حجم ترافیک اینترنتی که در شبکه‌های خصوصی تحت مالکیت شرکت‌های فناوری بزرگ جریان دارد به چالش کشیده شود.

«مرکز اطلاعات شبکه آسیا و اقیانوسیه» (APNIC) و «مرکز اطلاعات شبکه آمریکای لاتین و کارائیب» (LACNIC) که به ترتیب وظیفه ثبت دامنه‌های اینترنت در مناطق آسیا اقیانوسیه و آمریکای لاتین را برعهده دارند، اخیراً طی مطالعه‌ای به بررسی عوامل موفقیت فنی اینترنت طی سال‌های اخیر پرداخته اند. این پژوهش که با همکاری مؤسسه «Analysys Mason»، یک شرکت فعال در حوزه مشاوره مدیریت ارتباطات، رسانه و فناوری، صورت پذیرفته است، در حاشیه مجمع حکمرانی اینترنت ۲۰۲۱، ارائه شد.

بر اساس این پژوهش، چهار عامل اساسی را می‌توان در موفقیت و توسعه اینترنت، مؤثر دانست:
• مقیاس پذیری رشد اینترنت
• انعطاف پذیری در فناوری‌های شبکه
• سازگاری با برنامه‌های کاربردی جدید
• تاب آوری در برابر شوک و تغییرات ناگهانی

بر اساس استدلال تهیه کنندگان این گزارش، طراحان اولیه اینترنت سه ایده و مؤلفه اساسی، یعنی باز بودن، سادگی و تمرکززدایی را در بدو آغاز کار خود، راهنمای حیاتی و نقشه راه اینترنت قرار دادند. این سه مؤلفه و ارزش اساسی، در سه اصل کلی طراحی اینترنت، یعنی لایه‌بندی، ایجاد شبکه‌ای از شبکه‌ها و اصل انتها-به-انتها، مورد استفاده قرار گرفته و اعمال شدند. این فاکتورها، علاوه بر تضمین توسعه شتابان اینترنت در طول دهه‌های اخیر، سبب شکل گیری گفتگوهایی در مورد نحوه حکمرانی فضای مجازی نیز شده است. این گفتگو، نشان از لزوم حضور متخصصان و ذی نفعان مختلف در این حوزه دارد.

با این وجود متولیان پژوهش یاد شده در خروجی نهایی خود مدعی شدند که برخی از بازیگران این حوزه می‌توانند در آینده نزدیک از مسیر فعلی خارج شده و راهبرد خود را در حکمرانی اینترنت در پیش گیرند. به عبارت دیگر، رسانه‌های اجتماعی، شرکت‌های استریمینگ ویدئو، شبکه‌های تحویل محتوا و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات ابری، می‌توانند با استفاده از حجم بالا در دسترسی‌شان به داده کاربران، مسیر حکمرانی و سرنوشت اینترنت را تغییر دهند.

بر اساس برخی گزارش‌های آماری، بخش قابل توجهی از ترافیک اینترنت جهان در حال حاضر در اختیار پلتفرم‌ها و شرکت‌های فناوری بزرگ قرار دارد. بی شک نیازهای روزافزون این شرکت‌ها در ابعاد مختلف، تحلیلگران را متقاعد ساخته است که تلاش غول‌های فناوری برای رسیدن به اینترنتی متمرکزتر از نمونه فعلی و محدود به چند شبکه خصوصی در مقیاس جهانی، چندان دور از ذهن نیست.

برخی متخصصان پیش بینی می‌کنند که افزایش نیاز شرکت‌های فناوری به ترافیک اینترنت بیشتر، آنها را به سوی تغییر ماهیت اینترنت، به نفع خود، سوق خواهد داد. این در حالی است که وقوع چنین اتفاقی، اینترنت را از اصول اولیه دور می‌سازد و چالش‌های بسیاری در پی خواهد داشت.

نخستین خطر این است که افزایش تمرکز اینترنت و کاهش ماهیت غیرمتمرکز آن، تمایز شفاف میان لایه‌های «شبکه» و «برنامه‌ها» را که در اصول لایه بندی جایگاهی متمایز دارند، محو خواهد کرد.

خطر دیگر این که بروز هرگونه مشکل یا نقص فنی در زیرساخت شرکت‌های فناوری متولی امر مدیریت اینترنت، سبب افت ارزش سهام شرکت‌ها و تحمیل هزینه‌های هنگفت به کاربران و دیگر فعالان این عرصه می‌شود.

از سوی دیگر قدرت گیری پلتفرم‌ها در بستر اینترنت و افزایش توان آنها برای حکمرانی در این بستر، بیش از گذشته به انحصار جهانی آنها دامن زده و مقدمه‌ای بر جایگزینی شرکت‌های چند ملیتی فناوری با دولت‌های ملی خواهد شد. از همین روی، این مسئله، یکی از چالش‌های بزرگ حال حاضر متخصصان و کارشناسان حوزه فناوری محسوب می‌شود و بحث آن حتی به رویدادهای بین المللی بزرگی چون مجمع حکمرانی اینترنت ۲۰۲۱ نیز کشیده شده است.