دست پس و پیش برای بازگشایی مدارس/ چرا صدای قاطعی نیست!

خبرگزاری مهر - گروه جامعه: حالا دیگر همه معتقدند اگر در این روزهای پیش رو فکری به حال بازگشایی مدارس نشود، شاید عملاً سومین سال تحصیلی هم در فضای مجازی سپری شود. این روزها تقریباً همه جا در کشور باز است و هیچ فعالیتی محدود نیست. مرگ و میرهای ناشی از کرونا بین ۲۰ تا ۳۰ نفر در روز است و دو دوز واکسن کرونا هنوز مصونیتش حفظ شده است و آلودگی به ویروس کرونا در پیک چهارم و پنجم هم آنتی بادی‌هایی در بدن اکثریت جامعه ایجاد کرده و حالا صحبت از تزریق دوز سوم واکسن است.

در این میان البته نگرانی‌هایی برای شیوع پیک ششم با غلبه اومیکرون وجود دارد و خصوصاً اینکه هنوز ۵ تا ۱۲ ساله‌ها واکسیناسیونشان در ابهام است. اما شاید سوال بسیاری این روزها این است که چرا وقتی به بازگشایی مدارس می رسیم همه نگرانی‌ها از کرونا آن هم بعد از دو سال تجربه کرونا همچنان با شدت بالا ادامه دارد؟ آیا مقاومت برای بازگشایی مدارس و بازگرداندن دانش آموزان به چرخه آموزش حضوری در میان بدنه کادر آموزشی و معلم هاست؟

در بسیاری از مدارسی که آموزش به صورت حضوری دنبال می‌شود والدین با حضور دانش آموزان در مدارس همراهی می‌کنند پس به نظر نمی‌رسد والدین دنبال دوری بچه‌ها از فضای آموزش حضوری باشند.

حالا در بسیاری از شهرهای کشور آموزش حضوری دنبال می‌شود اما همچنان در تهران چالش بزرگ بازگرداندن مدارس خصوصاً دولتی و نمونه دولتی به حضوری است. معلم‌ها و والدینی که نمی‌خواهند مدارس بازگشایی شود باید به این پرسش جدی پاسخ بدهند که آیا فقط کودکان ناقل ویروس کرونا هستند و آیا این کودکان در معرض هیچ رفت و آمد و ارتباط دیگری نیستند که اینچنین پشت پناه گرفتن برای مراقبت از آنها، مدارس تعطیل مانده است!

یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش این روزها انتصاب‌هایش در آموزش و پرورش به صورت قطره چکانی جلو می‌رود و بسیاری از معاونت‌ها و سازمان‌های مهم این وزارتخانه هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند از جمله معاونت ابتدایی، متوسطه، مرکز استعدادهای درخشان، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، معاونت پرورشی و فرهنگی، معاونت برنامه ریزی و توسعه منابع و.... این تعیین تکلیف به معنای ابقای مسئول حاضر هم می‌تواند باشد اما در این روزهای بلاتکلیفی‌های وزارتخانه شاید انتظار برای یک تیم هماهنگ که در تهران و استان‌ها امر بازگشایی مدارس را پیگیری کند، دشوار به نظر برسد.

با این همه وزیر آموزش و پرورش ۲۲ دی ماه اعلام کرد که مدارس کشور با رعایت دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی باید به ارائه خدمات آموزشی و تربیتی خود ادامه دهند. او در هزار و ششمین جلسه شورای عالی آموزش اظهار کرد: آموزش و پرورش در دوران کرونا از لحاظ جامعه شناختی، فرهنگی، اجتماعی و… دچار آسیب‌های زیادی شده است. از ستاد ملی مبارزه با کرونا درخواست کرده‌ایم تا جایی که امکان دارد اجازه بدهند مدارس به صورت حضوری به فعالیت خود ادامه دهند و از تعطیل کردن مدارس خودداری کنند.

نوری ادامه داد: با توجه به اینکه اکثر مردم و معلمان واکسیناسیون شده‌اند، مدارس با رعایت پروتکل‌ها و توصیه‌های بهداشتی باید باز باشند و معلمان در مدارس حضور داشته باشند تا چرخه آموزش و پرورش دچار مشکل نشود. شایسته است که آمادگی لازم را برای مواجهه فعال و پویا با موضوعات مختلف آموزش و پرورش داشته باشیم تا با آگاهی کاملی نسبت به موضوعات مختلف اقدام کنیم.

آسیب‌های تعطیلی مدارس، در سال‌های بعد، جامعه را دچار بحران و مشکل خواهد کرد، مدرسه دروازه ورود دانش آموزان به اجتماع برای پذیرش مسئولیت‌های آن هستند لذا تعطیلی مدارس آسیب‌های جبران ناپذیری را بر جامعه تحمیل می‌کند

نوری با اشاره به اینکه چرخه آموزش و پرورش دانش آموزان نباید در هیچ شرایطی تعطیل شود، تأکید کرد: آسیب‌های تعطیلی مدارس، در سال‌های بعد، جامعه را دچار بحران و مشکل خواهد کرد، مدرسه دروازه ورود دانش آموزان به اجتماع برای پذیرش مسئولیت‌های آن هستند لذا تعطیلی مدارس آسیب‌های جبران ناپذیری را بر جامعه تحمیل می‌کند.

استعدادها در فضای مجازی شکوفا نمی‌شود

نوری ۲۶ دی ماه در برنامه شبکه یک اظهار کرد: اکنون هم گشایشی ایجاد شده و درخواست می‌کنم از این گشایش استقبال کنند و دانش آموزان بر اساس پروتکل‌های بهداشتی به مدرسه بیایند. کما اینکه در مدارس روستایی وضعیت آموزش حضوری بهتر است. بر اساس یک عادت دیرینه هر اتفاقی می‌افتد معمولاً تعطیل می‌کنیم، مثلاً برف می‌آید یا هوا آلوده می‌شود. به جای پیشگیری و ارتقای آگاهی و سواد سلامت دانش‌آموزان، مدارس را تعطیل می‌کنیم.

زمان آموزش ما در کل خوب است، اما اینکه تعطیل کنیم و بچه‌ها با موقعیت‌های جدید آشنا نشوند و برای مقابله با آن آمادگی کسب نکنند اصلاً خوب نیست. نزدیک به دوسال مدارس تعطیل بودند و آن امکان و فرصت‌های یادگیری در فضای مجازی برای دانش آموزان ما به طور کامل فراهم نشد و نمی‌شود استعدادها را از این طریق شکوفا کرد. فرایند تعلیم و تربیت دراین فضا، آنگونه که باید نیست و دانش آموزان به آنچه هدفگذاری شده است نمی رسند.

وی با بیان اینکه ما بر اساس پروتکل‌های کرونا، مدارس را آماده کردیم و واکسیناسیون انجام شد گفت: حدود ۹۴ درصد معلمان و دانش آموزان دوز اول واکسن و حدود ۷۵ درصد دوز دوم را نیز دریافت کرده‌اند. مدارس روستایی و حاشیه شهرها همگی باز هستند. در برخی کلانشهرها و مراکز استان‌ها هنوز این اتفاق به صورت کامل نیفتاده است.

هر چند در همین برنامه و در پی پرسش‌های مکرر مجری وی در پاسخ به اینکه آیا الزام نمی‌کنید که بازگشایی‌ها انجام شود؟ اظهار کرد: همکاران ما باید در مدرسه باشند و قاعدتاً در مدرسه حضور دارند و این اجبار که شما می‌گوئید را ما انجام ندادیم، زیرا ممکن است بعدها اتفاقی بیفتد و مردم مدعی شوند اما آنچه را که توصیه کردیم این است که با رعایت پروتکل‌ها مدرسه باید باز باشد.

همکاران ما می‌توانند گروه بندی کنند و از فضاهای جنبی نیز استفاده کنند. ستادملی مقابله با کرونا این اجازه را داده است که از مکان‌های عمومی مثل ورزشگاه‌ها، مکان‌های فرهنگی و مذهبی مثل مساجد و حسینیه‌ها نیز می‌شود استفاده کرد. راهکار ۵-۵ سندتحول بنیادین، برنامه بوم است که بر اساس آن ۱۰ تا ۲۰ درصد کلاس‌ها را بیرون از کلاس درس باید برگزار کرد و محیط یادگیری متنوع باشد. حتی بسته‌های یادگیری هم باید متنوع باشد.

و این حرف‌ها باز هم دو پهلو شد! مدارس دو سال است که با همین حرف‌ها که باید بازگشایی شود "اما" اجباری نیست در محاق رفته است و واقعیت این است که تا آموزش و پرورش نتواند مسئولیت سلامت دانش آموزان را به عهده بگیرد و با یک اطمینان کامل از رعایت پروتکل‌ها بگوید وضعیت همین است که به نظر می‌رسد اهتمام برای بازگشایی مدارس وجود دارد اما در واقع هیچ برنامه مدونی وجود ندارد.

دغدغه رئیس جمهور بازگشایی مدارس است

۲۵ دی ماه اما محسن منصوری استاندار تهران در پایان جلسه ستاد مقابله با کرونای استان تهران با اشاره به جلسه امروز شنبه ستاد ملی مقابله با کرونا که با حضور رئیس جمهور برگزار شد، افزود: دغدغه اول رئیس جمهور در این جلسه درباره بازگشایی کامل مدارس و دانشگاه‌ها مطرح بود. در استان تهران با وجود اینکه ۹۰ درصد مدارس شرایط بازگشایی را دارند اما استقبال خانواده‌ها برای حضور دانش آموزان حداکثری نبوده و این موضوع نیز به دلایل مختلفی اتفاق افتاده اما باید با شیب ملایمی بازگشایی حداکثری را در دستور کار قرار دهیم.

به گفته وی، در حال حاضر سطح بازگشایی مدارس در استان تهران متفاوت است و به صورت شیفتی و نوبتی حضور دانش آموزان انجام می‌شود. قطعاً باید سلامتی دانش آموزان، اولیا و همکاران فرهنگی ما ملاک عمل قرار گیرد و با توجه به این موضوع به سمت بازگشایی حداکثری پیش برویم. در زمینه دانشگاه‌ها نیز باید به همین شکل عمل کنیم.

وی ادامه داد: در جایی که به هر دلیلی بازگشایی حداکثری نمی‌تواند محقق شود بی تردید باید برگزاری آزمون‌ها به صورت حضوری انجام شود. با توجه به افت تحصیلی دانش آموزان در پی تعطیلی مدارس و نگرانی در این موضوع باید بازگشایی حداکثری به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد.

۲۳ دی ماه اعلام شد که وزارت آموزش و پرورش طی نامه‌ای به وزارت بهداشت در مهرماه سال جاری، جهت واکسیناسیون دانش‌آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله علیه کرونا، اعلام آمادگی کرده بود که در این راستا تاکنون بیش از ۷۴ درصد دانش‌آموزان این رده سنی، دوز دوم واکسن را دریافت کرده‌اند.

با ایجاد ۴۲۷ پایگاه تجمیعی ویژه فرهنگیان در سراسر کشور، ۹۱.۹۵ درصد فرهنگیان واکسن دوز اول و ۸۵.۵۳ درصد فرهنگیان در این پایگاه‌ها واکسن دوز دوم را دریافت کرده‌اند و علاوه بر آن مربیان مهدهای کودک‌، اساتید، کارکنان و دانشجو معلمان دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی و هر قسمتی که مستقیم و غیر مستقیم به آموزش و پرورش مربوط می‌شود، واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند و بیش از دو میلیون و ۵۰۰ دوز واکسن کرونا در سراسر کشور برای این افراد تزریق شده است.

واکسیناسیون بالای کادر مدارس و دانش آموزان

در خصوص واکسیناسیون دانش آموزان ۱۸- ۱۲ سال با توجه به تأکید ستاد مدیریت بیماری کرونا، وزارت آموزش و پرورش طی نامه‌ای در ۱۱ مهرماه سال جاری به وزارت بهداشت، جهت واکسیناسیون دانش آموزان اعلام آمادگی کرد.

دستورالعملی با عنوان تسریع اجرای برنامه واکسیناسیون دانش آموزان ۱۸-۱۲ ساله در ۱۴ مهرماه سال جاری به کلیه ادارات آموزش و پرورش استان‌های کشور ارسال شد. در این دستورالعمل پیش‌بینی شد که کمیته‌های هماهنگی استانی بین ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی ایجاد شود.

در حال حاضر ۲۰۰ پایگاه فعال و اکیپ‌های سیار، مدرسه به مدرسه با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی در حال لکه‌گیری واکسیناسیون دانش آموزان هستند.

بر اساس اعلام وزارت آموزش و پرورش، تا بیست و یکم دی ماه سال جاری ۹۲.۵۰ درصد دانش آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله دوز اول واکسن و ۷۴/۶۵ درصد دانش آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله دوز دوم واکسن را دریافت کرده‌اند.

حضور مدیران، معاونان و سایر همکاران در مدرسه، طبق برنامه هفتگی الزامی است دفتر وزارتی وزارت آموزش و پرورش نیز همان روز خبر داد که با ارسال بخشنامه‌ای به ادارات کل آموزش و پرورش استان‌ها، بر توسعه آموزش‌های حضوری و ارائه آموزش و تدریس در محیط کلاس، تأکید کرد.

بر اساس این بخشنامه؛ حضور مدیران، معاونان و سایر همکاران در مدرسه، طبق برنامه هفتگی الزامی است و آموزش و تدریس باید از محیط کلاس ارائه شود.

به گزارش مهر، اینکه چرا با وجود این حرف و سخن‌ها و دستورالعمل‌ها بعد از تجربه دو سال باز هم برای بازگشتن به آموزش‌های حضوری و روال عادی مدارس راه به جایی نمی بریم، بیش از آنکه ریشه در بی اعتمادی والدین به حضور بچه‌ها در فضای مدرسه داشته باشد که حتی این روزها والدین برای این حضور لحظه شماری می‌کنند، باید مشکل عموم مدارسی که نمی‌توانند برای بازگشایی حضوری همراه سیاست‌ها بشوند را درون خود کادر این مدارس جستجو کرد.

بله ممکن است اومیکرون ما را وارد پیک ششم کند، ممکن است مدارس به صورت کامل نتوانند پروتکل‌ها را رعایت کنند، ممکن است برخی والدین با این تصمیمات در اوایل مقاومتی داشته باشند اما تا وقتی بازگشت به شرایط عادی تجربه نشود نمی‌توان هیچ پیشرفتی کرد. ضمن اینکه همین بازگشایی های نصفه و نیمه خود مهمترین دلیل برای عدم بازگشایی است؛ معلمی که باید چندین نوبت کلاسش را تقسیم بندی کند.

والدینی که تنها یکی دو ساعت باید فرزندانشان را به مدرسه بفرستند و برای رفت و آمد او برنامه ریزی کنند و… باعث می‌شود ما تا آخر سال تحصیلی پیش رو هم نتوانیم آموزش را حضوری کنیم و تنها به بازگشایی مدارس در مناطق روستایی یا برخی مدارس مثل غیردولتی‌ها دل خوش کنیم.

ضمن اینکه کسانی که روی پلت فرم‌های آموزش مجازی سرمایه گذاری تبلیغاتی و… کرده‌اند نیز به راحتی می‌توانند این مسیر را منحرف کنند. شاید باید یک اهتمام جدی تر و صدایی یکدست‌تر و قاطعانه تر از وزارتخانه به گوش برسد و در عین حال مسئولیت پذیری مدارس برای ایجاد محیطی امن برای معلم و دانش آموز زیر یک سقف تا بلکه دوره سیطره آموزش مجازی برچیده شود.