اصلاح و ارتقا نظام نوآوری و فناوری برای تحقق شعار سال

به گزارش خبرنگار مهر، ابوالقاسم رئیسی* در یادداشتی که در اختیار مهر قرار داده راههای رسیدن به تحقق شعار سال را مورد بررسی قرار داده است.

متن یادداشت به شرح زیر است،

«بی تردید تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین واژگانی که در قالب شعار سال ۱۴۰۱از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی بیان شده است صرفا نه به عنوان یک شعار بلکه یک نسخه کاملا علمی، فنی و حرفه ای برای پیشرفت کشور است.

برای تبیین این نسخه به طور خلاصه و کلیدی چند نکته حائز اهمیت است :

۱_دانش به عنوان یک عامل بسیار مهم در افزایش بهره وری و تحولات اقتصادی، اجتماعی به شمار می‌رود و در جایگاه یک کالای عمومی قرار می‌گیرد.

۲_دانش را می‌توان بدون کاهش و استهلاک با دیگران به اشتراک گذاشت و بر خلاف سایر کالاهای فیزیکی، سرمایه ای و منابع طبیعی؛ استفاده از آن از کمیت آن نمی‌کاهد و می‌توان بارها استفاده کرد و به عنوان یک منبع دائمی همواره در اختیار است.

۳_اصل اساسی بهره برداری از دانش در تولید کالا و خدمات است. در واقع منافع اقتصادی ناشی از توسعه دانش زمانی حاصل می‌شود که دانش ایجاد شده توسط نیروی کار جذب و در تولید به کار گرفته شود.

۴_دانش و پیامدهای آن دنیای اقتصاد امروز را درنوردیده به طوریکه طی دهه‌های اخیر، صنعت در کشورهای توسعه یافته از ذوب فلز به تولید دانش انتقال یافته است.

در ادامه لازم به تاکید است، ترکیب کار آفرینی و اشتغالزایی در این نسخه با عنوان (اشتغال آفرین) بسیار هوشمندانه آمده و نقش و توقعات در رابطه با دولت _ملت را به خوبی درآن جای داده چرا که کار آفرینی درک و بهره گیری از فرصت های حال و آینده یک بازار است که منافع حاصل ازآن می‌تواند شامل خود فرد کار آفرین و جامعه شود ولی منافع حاصل از اشتغالزایی ممکن است فقط متوجه جامعه شود و معمولا منافع سرشاری برای شخص به همراه نخواهد داشت.

در همین راستا اشتغالزایی در برخی موارد می‌تواند به عنوان یکی از نتایج کار آفرینی مطرح شود؛

۶_ اشتغالزایی برای پاسخ به نیازها و تقاضای بازار ، به جذب نیرو و تکمیل ظرفیت برای شغل های ایجاد شده می پردازد.

۷َ_کار آفرینی عمدتا مربوط به بخش خصوصی است در حالی که اشتغالزایی وظیفه ای دولتی محسوب می‌شود. بدین معنی که دولت ها موظف اند که فرایندها و فعالیت‌هایی را که منجر به اشتغالزایی بیشتر می‌شوند را تسهیل کرده و از آنها حمایت کنند. یکی از اقدامات، به جای ورود مستقیم دولت به اشتغالزایی یا بزرگ تر کردن دولت، حمایت از فعالیت‌های کار آفرینی، گسترش فرهنگ کار آفرینی و بالا بردن ارزش کار آفرینی و کار آفرینان در جامعه و تشویق آنهاست.

اگر این نسخه با ویژگی های ذکر شده بالا و شرایط کشور از جمله دارا بودن سرمایه انسانی جوان، خلاق، با انگیزه، زمینه های فراوان تولید، منابع خدادادی گسترده و بکر و بازار عرضه و تقاضای مناسب همچنین نیاز فوری به ترمیم اقتصاد، از سوی نخبگان، تصمیم سازان، تصمیم گیران و عموم مردم به درستی به کار گرفته شود، بسیاری از مشکلات ایران، البته نه یک شبه بلکه طی فرایند زمانی معقول حل خواهد شد.

در پایان به نظر می‌رسد برای تحقق این مهم؛ اصلاح و ارتقا نظام آموزش، نظام نوآوری و فناوری همچنین توجه ویژه و استفاده بهینه از توان نهادهای عمومی غیر دولتی دانش بنیان و مسئله محور، ارتقا شاخص های امنیت در ابعاد مختلف نظامی _اجتماعی _سلامت و اقتصادی، هم افزایی گروههای سیاسی و قوای سه گانه، تسهیل نقش آفرینی عموم مردم در فرایندها از سوی مسوولان، مبارزه با مفاسد، بازنگری و ارتقا قوانین و اعتماد ویژه به جوانان و حمایت از آنها جزو اولویت های اجتناب ناپذیر باشد.

*عضو و مدیر کل روابط عمومی جهاددانشگاهی