خبرگزاری مهر -گروه هنر-آروین موذن‌زاده؛ ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با سپری کردن بیش از ۴ دهه پا به قرنی تازه گذاشت؛ در این عمر سپری شده ۴۳ ساله، آثار مختلفی با موضوعاتی متنوع از دفاع مقدسی، دینی، کمدی، اجتماعی و … تولید و در سالن‌های تئاتر به صحنه رفتند. برخی از این آثار بسیار جریان ساز بودند و برخی آثار خاطره‌انگیز و پرمخاطب.
شاید خالی از لطف نباشد مروری داشته باشیم بر آثاری که طی دهه‌های ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ تولید و اجرا شدند، روندی که این آثار برای تمرین و تولید طی کردند، گروهی که در تولید و اجرای اثر حضور داشتند و دیدن تصاویر این اجراها اعم از عکس یا فیلم.
از این رو در گروه هنر تصمیم بر این شد که از آغاز سال ۱۴۰۰ با جمع‌آوری اطلاعات مختلف اجراهای ۴ دهه گذشته، مروری‌بر تولیدات تئاتر ایران در این بازه زمانی داشته باشیم که این گزارش‌ها در سال ۱۴۰۱ هم ادامه می‌یابند.
در چهل و دومین گام از مرور «چهار دهه خاطرات صحنه» سراغ نمایش «هفت کودک یهودی» به کارگردانی مصطفی اسفندیاری رفته‌ایم.
نمایش «هفت کودک یهودی» با بازآفرینی و کارگردانی مصطفی اسفندیاری مهر و آبان ۹۸ در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه رفت و رخساره شجاع الدین، سعید دهقانی، حسین ابراهیمی، یوکابد، موسوی، سمیه کرمی، رویا بیگی، محمد میرزاده، سارا نعیمی، الیکا فلکی، عاطفه نصرآبادی، پریا شیوندی، میلاد اتابکی، سعید شایق، مرتضی موسوی در آن به ایفای نقش پرداختند.
سال‌هاست که رژیم اشغالگر قدس، فلسطینیان را مردمی بی‌سرزمین می‌خواند و کشور فلسطین را سرزمینی بدون مردم نام نهاده‌اند. نمایش «هفت کودک یهودی» به دور از سیاست‌زدگی، مخاطب را به این نتیجه می‌رساند که صهیونیست با غصب فلسطین و تحریف تاریخ سعی دارند برای خود تاریخ و هویت بسازند. این نمایش تاریخ هفت نسل قوم یهود را از سال ۱۹۴۵ تا ۲۰۰۹ و فاجعه بمباران غزه به نمایش درآورده است و در لایه‌های زیرین خود تسلط صهیونیسم بر افکار عمومی را تفسیر می‌کند.
گروه نمایش در سایت رسمی شان در توضیح این اثر نمایشی آورده‌اند:
«نمایش «هفت کودک یهودی» جوابیه‌ای است در مورد شرایط دردناک غزه در زمان بمباران‌های اسرائیل در ژانویه ۲۰۰۹. نمایشنامه از هفت قطعه کوتاه شعرگونه تشکیل شده است و هر قطعه فشرده شده تاریخ ویژه و معینی از یهودیانی است که از آلمان به فلسطین مهاجرت کرده و کشور اسرائیل را بنیان نهاده‌اند. این تاریخ ۷۰ ساله شامل دوران هولوکاست، مهاجرت یهودیان به فلسطین و تاسیس کشور اسرائیل، اخراج اعراب فلسطینی توسط اسرائیلیان از سرزمینشان، آغاز جنگ اعراب و اسرائیل، نزاع دو ملت بر سر «آب»، خیزش و مبارزه و مقاومت مردم فلسطین، راکت اندازی های حماس، اشغال غزه و قتل عام مردمش توسط اسرائیل در ژانویه ۲۰۰۹ است. برچسب «ضد یهود» زدن به هر کسی که از اسرائیل انتقاد می‌کند، یک «تاکتیک همیشگی» توسط آنان بوده است. نمایشنامه «هفت کودک یهودی» درباره تشریح خشونت به کودکانی است که در صحنه‌های آغازین، توسط نازی‌ها بر کودکان یهودی اعمال شده و در پایان این تعرض به خشونت یهودیان علیه مردم فلسطین تبدیل می‌شود.»
مصطفی اسفندیاری در گفتگویی که در زمان اجرای عمومی نمایش با خبرنگار مهر داشت درباره ویژگی‌های نمایش توضیح داد: «هفت کودک یهودی» اقتباسی از نمایشنامه‌ای اورجینال نوشته یک نویسنده انگلیسی است که پیش از این در سال ۹۲ در جشنواره تئاتر مونولوگ دانشگاه هنر اجرا شد و ۶ جایزه را نیز از آن خود کرد اما من تصمیم داشتم این اثر را در ابعاد گسترده‌تری بازتولید و به صحنه ببرم چون این نمایش دغدغه من بوده و اثری درباره فلسطین، صهیونیسم، ظالم و مظلوم است و تلاشم این بود که بتوانم این پیام را منتقل کنم. خوشبختانه با حضور سعید دهقانی و رضا ابراهیمی تهیه کنندگان نمایش این اتفاق میسر شد.
وی درباره داستان نمایش عنوان کرد: این اثر نمایشی زندگی ۷ نسل از قوم یهود را از سال ۱۹۴۵ و بعد از جنگ جهانی دوم روایت می‌کند. در این نمایش طی ۷۰ سال مسائلی مثل چگونگی شکل‌گیری پروتکل‌های یهود و صهیونیسم، مساله مهاجرت، بحران برسر مساله آب، جنگ ۶ روزه با اعراب و در نهایت بمباران غزه روایت می‌شود. نکته‌ای که در این نمایش مد نظرمان داشتیم این است که یک تقریر از نگاه خود یهودیان داشته باشیم.
وی ادامه داد: در این نمایش طیف‌های مختلف خانواده‌های یهودی که از اندیشه‌های مختلف برخوردار هستند به تصویر کشیده می‌شوند. خانواده‌هایی که در حال آماده کردن نسل‌های دختر خانواده خودشان هستند تا گذشته تازه‌ای را برایشان بنویسند و گذشته قبلی را به دست فراموشی بسپارند اما در همین پارادوکس‌ها نسلی متولد می‌شود که همه آرزوها و آرمان‌های نسل‌های گذشته را زیر پا گذاشته و خودش تبدیل به یک ماشین کشتار می‌شود و حتی پایش را هم از صهیونیسم فراتر می‌گذارد. در واقع در این نمایش ما هشدار می‌دهیم که هر ایدئولوژی تاریخ انقضایی دارد و معلوم نیست که قرار است محصول و یا ترکیب صهیونیسم و داعش چه معضل خطرناکی باشد.
اسفندیاری یادآور شد: در آثاری که با موضوع مقاومت اجرا شده است همیشه از زاویه دید فلسطینیان به قضیه نگاه می‌شود اما ما برعکس عمل کردیم و تصمیم گرفتیم به جای مظلوم این بار ظالم را بشناسیم. در دیالوگ‌ها و نمادپردازی‌ها تلاش کردیم نکات درستی را رعایت کنیم تا دوستان و هموطنان یهودی ما از دیدن نمایش ناراحت نشوند و با دیدگاه منطقی به سنت‌های آنها نگاه کنیم. یهودیان در ایران جزو اقلیت‌هایی هستند که برای ما عزیز هستند و ما در این نمایش قصد نداشتیم یهود را زیر سوال ببریم، برعکس می‌خواستیم به این مفهوم بپردازیم که همانطور که یک نگاه رادیکال مثل داعش خودش را روی یک تفکر مذهبی مثل اسلام سوار می‌کند، یهود نیز قربانی سیاست‌های صهیونیسم شده است.
این کارگردان تئاتر متذکر شد: هدف این نمایش تفکیک یهود و صهیونیسم است که این تفکیک کردن برای ما بسیار سخت بود چون دوست داشتیم اثرمان را بدون قضاوت ارائه دهیم و از هرگونه شعار و پروپاگاندا دوری کنیم. پرداختن به چنین مضامینی که از ایدئولوژی صحبت می‌کند، ممکن است برای مخاطب پیش فرض‌هایی را به وجود بیاورد و برخی از افراد با ما زاویه پیدا کنند که این اتفاق برای کار ما نیز رخ داد و ارگان‌هایی که فکر می‌کردیم ممکن است از ما حمایت کنند دقیقاً جلوی ما ایستادند و برعکس ارگان‌هایی که فکر نمی‌کردیم به ما کمک کنند، پشتمان ما بودند اما در نهایت این اثر نمایشی بدون حمایت مالی و به شکل مستقل آماده اجرا شد.
وی در پایان با اشاره مشکلاتی که اجرای این نمایش در کشورهای دیگر نیز داشته است، گفت: نمایش «هفت کودک یهودی» در هر کشوری اجرا شده جلو آن را گرفته‌اند پس اگر نمایشی که در غرب اجازه اجرا ندارد در ایران هم به صحنه نرود، دیگر ما چه فرقی با آنها داریم و به نظر می‌رسد که داریم سیاست‌های غرب را دنبال کنیم.
۱۳:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۲۷
نظر شما