انتقال آب بین حوضه‌ای ازرفتارهای اشتباه دربرخورد با محیط زیست است

به گزارش خبرنگار مهر، سید محمدتقی سجادی ظهر امروز یکشنبه در نشست خبری «آفت درختان بلوط در جنگل‌های زاگرس» که با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: منابع طبیعی در تعریف ملی و بین‌المللی شامل بخش عمده‌ای از عرصه‌هایی است که پیرامون خود می‌بینیم که بشر در ساخت و ایجاد آن نقشی نداشته است؛ ۸۵ درصد جغرافیای ایران جزو اراضی ملی و تحت پوشش منابع طبیعی است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان افزود: منافع اراضی منابع طبیعی به شکل ملی تعریف شده و برای افراد خاص نیست.

وی تصریح کرد: سال ۸۹ قانون انتقال مالکیت این منابع طبیعی از دولت به اشخاص تغییر کرده تا حق انتفاع و بهره‌برداری برای جمع باشد و مستأجران و کسانی که ایجاد ارزش افزوده دارند، فعالیت کنند ولی مالکیت به صورت ملی بماند.

سجادی در ادامه انتقال آب بین حوضه‌ای را یکی از رفتارهای اشتباه در برخورد با محیط زیست دانست و گفت: عرصه‌هایی را که روان‌آب آنها از یک نقطه خارج می‌شوند، حوضه آبخیز می‌گویند و هر اقدامی که نظام آبی آنها را بهم بریزد، نتیجه‌ای به غیر از تخریب حوضه و جنگل، بیابان‌زایی و ایجاد کانون‌های جدید گرد و غبار ندارد.

وی با اشاره به اینکه ساخت سدهای زیاد در بالادست نتیجه‌اش افزایش کانون‌های گرد و غبار در خوزستان شده گفت: افزایش دمای کره زمین و رهاسازی گازهای گلخانه‌ای از دیگر عوامل مؤثر در خشکسالی هستند که بخشی دست‌ساز بشر و بخشی دیگر هم نتیجه عملکرد غلط بشر است؛ بنابراین با این اقدامات اشتباه نیز پوشش گیاهی، سبزینگی و کلروفیل کاهش پیدا کرده و در نهایت فتوسنتز و تولید اکسیژن و غذا نیز دچار اختلال می‌شود.

سجادی با تأکید بر لزوم برخورد درست با طبیعت یادآور شد: ۴.۹ میلیون هکتار از مساحت ۶.۴ میلیون هکتاری خوزستان را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهد؛ البته برخی از این اراضی در حریم شهرها واقع شده و مدیریت آن با سازمان راه و شهرسازی است.

وی با اشاره به اینکه خوزستان جایگاه سوم را از نظر مساحت جنگل‌های زاگرس دارد، بیان کرد: ۹۸۵ هزار هکتار از مساحت جنگل‌های زاگرس در استان واقع شده و اتفاقاً جنگل‌های بکر و بی‌نظیر از حیث تنوع هستند؛ این جنگل‌ها در نقاط شمال، شرق، شمال شرقی و جنوب شرق خوزستان قرار دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان عنوان کرد: ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی استان مرتعی و یک میلیون و ۳۴۰ هزار هکتار مساحت بیابان‌های خوزستان است که از این میان ۳۴۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار داخلی هستند.

ثبت ۴.۷ میلیون هکتار از اراضی خوزستان در طرح ملی کاداس

وی در خصوص حوزه‌های کاری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری گفت: حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری از منابع طبیعی چهار وظیفه اصلی این سازمان هستند؛ حفاظت حقوقی از منابع طبیعی با اجرای اقدامات مختلف از جمله طرح ملی کاداس (ثبت اموال منقول و غیرمنقول دولت) و ثبت چهار میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار از اراضی ملی خوزستان در این طرح انجام شد.

سجادی اضافه کرد: برخورد با تصرفات، تخریبات، آفات و بیماری‌ها، احیای جنگل‌ها و مراتع نابود شده به وسیله کاشت نهال و گونه‌های مرتعی و همچنین بهره‌برداری صحیح از اراضی ملی از دیگر اقداماتی هستند که به عنوان زیرمجموعه وظایف تعریف شده توسط این سازمان انجام می‌شوند.

وی تصریح کرد: خورد با آفات رویکرد این سازمان با جهاد کشاورزی متفاوت است و آن هم به دلیل مطرح بودن امنیت غذایی و مسائل اقتصادی است که جهاد کشاورزی برای بهره‌برداری حداکثری از سطح زیر کشت بیشترین توان خود را برای مبارزه با آفات به کار می‌گیرد ولی منابع طبیعی با تیکه بر اینکه طبیعت خودش رویکرد زیست محیطی دارد، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان افزود: وقتی ۸۵ درصد از مساحت کشور را طبیعت تشکیل می‌دهد این یعنی تولید اکسیژن و دفع گرد و غبار هم باید از سوی طبیعت انجام شود؛ آفت‌ها همیشه وجود داشته ولی به دلایل مختلف به ویژه خشکسالی برخی مواقع طغیان می‌کنند.

سجادی ادامه داد: طغیان آفت باعث افزایش جمعیت آنها شده و آن وقت طبیعت به تنهایی قادر به مبارزه با آفت‌ها نیست؛ یک میلیون هکتار عرصه جنگلی در خوزستان وجود دارد و برای مبارزه با آفت‌ها در عرصه‌های بسیار محدودی از BT غیر شیمیایی با عمر ماندگاری ۴۸ ساعته استفاده شده است.

وی اضافه کرد: انجام این کار جمعیت مازاد آفت را که برای گونه‌های گیاهی مختلف آسیب‌زاست از بین می‌برد؛ البته از چندین ماه قبل کار پایش ۵۳۷ هزار هکتار از جنگل‌های خوزستان به سختی در مناطق کوهستانی و صعب‌العبور انجام شد.

سجادی بیان کرد: پروانه سفید اگر طغیان کرد در زمان تخم و یا پروانه بودن قابل مبارزه نیست و فقط در تایم مشخصی که دوران لاروی را طی می‌کند، امکان مبارزه با آن وجود دارد؛ این مبارزه هم به دلیل افزایش تعداد آفت از نظر فنی صورت می‌گیرد وگرنه در حالت عادی خود طبیعت مبارزه می‌کند.

وی با اشاره به نظر گیاه‌شناسان برای برخورد طبیعت با آفت‌های بومی یادآور شد: مثلاً فصل بهار به منظور مبارزه با آفت پروانه جوانه‌خوار فقط برای ۹ هزار هکتار را BT پاشی انجام دادیم؛ در حال حاضر نیز برای مبارزه با آفت پروانه سفید BTپاشی در ۹ هزار هکتار صورت می‌گیرد.

تدوین طرح صیانت از زاگرس

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان اظهار کرد: استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستان، فارس و کهگیلویه و بویراحمد با آفت پروانه سفید روبه‌رو شدند که بنا به اعلام سازمان مرکزی از این بین خوزستان بهترین عملکرد را داشته و سطح درگیری این استان قابل قیاس با استان‌های دیگر نیست‌.

سجادی بیان کرد: طرح تنفس با هدف مبارزه با قاچاق چوب ابتدا برای جنگل‌های هیرکانی و توقف بهره‌برداری از درختان این جنگل‌ها مطرح شد؛ البته بر اساس تبصره این قانون، درختان آلوده، آفت‌زده و شکسته مستثنی شدند و همین دلیل به ظاهر موجه و بهانه‌ای برای قاچاق می‌شد.

وی افزود: بعد از آن طرح فشار روی جنگل‌های زاگرس برای بهره‌برداری بیشتر از آنها افزایش یافت ولی بعد طرح زارعت چوب تصویب شد؛ امسال ۴۰ هزار هکتار تصویب شد و در نهایت ۲۵ هزار هکتار آن تحقق یافت که از این بین خوزستان ۹ هزار هکتار داشت.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان اظهار کرد: کاشت گونه‌های درختی طرح زارعت چوب در استان‌های کشور متفاوت است ولی در خوزستان از گونه اکالیپتوس استفاده شده چون خیلی زود و با آب نامتعارف و پساب رشد می‌کند.

وی خبر داد: طرح صیانت از زاگرس تدوین شده و در انتظار تصویب است که در این طرح ساز و کار ترکیبی برای حفاظت دولت و مردم از زاگرس دیده شده و شاخص‌های مختلفی را از جمله ترویج فرهنگ صیانت از جنگل‌ها به وسیله جنگل‌نشینان بومی، استفاده از سوخت‌های جایگزین به جای سوخت طبیعی و همچنین آبگرمکن‌های خورشیدی دارد.