به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «بوطیقای شعر صوفیانه در عثمانی» نوشته محمود اَرول قلیچ به‌تازگی با ترجمه داود وفایی توسط انتشارات موسسه مطبوعاتی اطلاعات منتشر و راهی بازار نشر شده است.
محمود ارول قلیچ، نویسنده این‌کتاب، چندسال پیش دبیر کل اتحادیه مجالس عضو سازمان همکاری‌های اسلامی بود که تالیفاتی درباره عرفان اسلامی، مولانا و ابن‌عربی دارد و ترجمه دو کتاب «سفر به مبدا» و «عرفان و انسان قدسی»اش پیش‌تر با ترجمه همین‌مترجم در ایران عرضه شده است.
قلیچ در این‌کتاب، آبشخور اصلی شعر صوفیانه در قلمرو امپراتوری عثمانی را تبیین کرده و به ارزیابی نحوه و میزان تاثیرپذیری شاعران صوفی پرداخته است. او در این‌کتاب از سه‌شخصیت عرفانی برجسته یعنی مولانا، یونس امره و ابن‌عربی نام برده و نقش آنها را در شکل‌گیری شعر صوفیانه روشن کرده است.
نویسنده کتاب «بوطیقای شعر صوفیانه در عثمانی» معتقد است تاثیر ابن‌عربی کاملا فکری، تاثیر مولانا در اساسْ فکری اما تا حدی شکلی و ظاهری، و تاثیر یونس امره هم فکری و هم شکلی بوده است. البته او می‌گوید عارفان شاعر موثر بر سرایندگان قلمرو عثمانی، در این سه‌نفر خلاصه نمی‌شوند اما مولانا، ابن‌عربی و یونس امره در راس آنها قرار دارند. به همین‌دلیل است که می‌گویند شاعران عثمانی کمربسته این سه پیر مقدس بوده‌اند.
کتاب پیش‌رو ۴ بخش اصلی دارد که عبارت‌اند از: «مقدمه کلی»، «تصوف و تحلیل مفهومی شعر عثمانی»، «بوطیقای شعر جهانی و شعر صوفیانه عثمانی» و «عشق سرچشمه معرفت است».
بخش اول، ۶ فصل با این‌عناوین دارد: جهان‌بینی صوفیانه و شعر عثمانی، شاعران و شیوخ نماد انسان کامل در شعر، شیخ اکبر و شاعر عثمانی، مولانا و شاعر عثمانی، یونس امره و شاعر عثمانی، شاعران عثمانی و مکتب‌های عرفانی.
بخش دوم هم ۷ فصل را با این‌عناوین شامل می‌شود: تصوفْ و تحلیل مفهومی شعر عثمانی، تصوفْ چیستی شعر و کیستی شاعر در عثمانی، مخاطب شعر صوفیانه کیست؟، تصوف و ماهیت شعر عثمانی، تصوف و پیوند شعر و آهنگ و موسیقی در عثمانی، شعر غیرقدسی و تغییر شکل سمبولیسم صوفیانه، اتمام سخنْ پایان شعر و تصوف.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
مصطفی سلج اوغلوی گریتی از علاقه‌مندان و شاگردان هاشم بابای اوسکودارلی می‌گوید، شعر شاعران صوفی از مقام حقیقت بیان می‌شود و به همین جهت مشابه شعرهای دیگر نیست: «عزیزم شعر اهل‌الله از وادی دیگری است/ریشه در حقیقت دارد و مانند اشعار دیگر نیست»؛ همین شاعر در جای دیگر گفته است: «شعر ارباب حقیقت از جنس دیگری است/نطق اهل‌الله سلیس هم نباشد نمی‌توان طعنش کرد»؛ منظور او این است که شعر عرفا ممکن است فاقد جنبه هنری و شعریت باشد. او معتقد است شاعر بودن کاری نیست که فقط با تسلط بر تکنیک‌های زبانی انجام بگیرد.
ملایان به قوت علمیه مطلب استناد می‌کنند/ و عده‌ای هم گمان کرده‌اند لازمه شاعر بودن برخورداری از دانش شاعری و علوم مرتبط با آن است.
شاعر شدن با آموختن زبان و ادبیات در مدرسه و تسلط بر علوم مرتبط با آنها حاصل نمی‌شود؛ او می‌گوید:
«شعر به بیانی گفته می‌شود که دارای ابهام صوفیانه باشد/اشعار و ابیات دیگر حتی ارزش کاغذ مطالب صوفیانه را هم ندارند»
این‌کتاب ۲۰۴ صفحه، شمارگان ۵۲۵ نسخه و قیمت ۹۰ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما