چهل منبری؛ پیوند اندوه و حاجت در تاسوعا

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: چهل منبری یکی از آداب و رسومی است که در شهرهای مختلف لرستان به ویژه در خرم‌آباد و بروجرد در روز تاسوعا انجام می‌شود.

از دقایق اولیه صبح امروز دختران چهل منبری با پای برهنه و صورت‌های پوشیده شهر را با شمع‌های حزن انگیز روز تاسوعا زینت بستند تا حاجت خود را از باب الحوائج در روز شهادتش طلب کنند.

امروز خیمه‌ها و تکیه‌های دایر شده در سطح شهر و مراسم‌های روضه فعال در شهر و سقاخانه‌ها مملو از شمع‌های حاجت است؛ شمع‌هایی که هر کدام از یگانه جوانمرد روز تاسوعا طلب نیاز می‌کنند و عاشقانه در حزن و اندوه این روز می‌گریستند.

صحنه آب شدن شمع‌ها که در کنار هر خیمه و تکیه دایر شده در سطح شهر خرم آباد شهر را پر از بوی اشک و ماتم کرده است و چشم‌ها را اشکبار می‌کند.

شمع‌ها امروز پیام آور غم و اندوه بودند و حامل راز و نیاز… خیابان‌های شهرهای مختلف لرستان به ویژه خرم آباد و بروجرد از همان دقایق اولیه صبح شاهد حضور حاجتمندانی بود که چهل شمع خود را با ذکر مصیبت «قمر بنی هاشم» روشن کردند و در فراق «باب الحوائج» اشک ریختند.

در روز تاسوعا برخی از بانوان لرستانی در عزای سید الشهدا و به نشانه همراهی با یگانه بانوی صبر با پاهایی برهنه و صورت پوشیده در سطح شهر به راه می‌افتند و با زمزمه ذکر و مناجات چهل شمع را در چهل منبر عزای حسین (ع) به نیت برآورده شدن حاجت روشن می‌کنند.

در این آئین هر کس که حاجتی دارد با پای پیاده و نقاب بر رو، ۴۰ شمع را در ۴۰ سقاخانه یا حسینه روشن می‌کند و تا سال آینده به انتظار برآورده شدن حاجتش می‌نشیند.

این آئین که از صبح تاسوعا در سطح شهرستان‌های خرم آباد و بروجرد آغاز می‌شود تا حدود اذان مغرب ادامه می‌یابد و بانوانی که در این سنت حضور می‌یابند در هر منبر به یاد اسارت زینب کبری و دیگر زنان و کودکانی که در عاشورا به اسیری رفته‌اند اشک ماتم می‌ریزند.

بانوان در ادای این سنت از ابتدای حرکت خود تا پایان روشن کردن آخرین شمع در منبر و مراسم عزاداری چهلم، روزه سکوت می‌گیرند و تنها با ذکر مصیبت کربلا و دعا و مناجات در مسیر حرکت می‌کنند.

در این سنت دینی زنان با نیت‌های درونی خود مهر سکوت بر لب می‌زنند و تنها با زمزمه و ذکر کلمه «الله» و یا فرستادن صلوات بر محمد (ص) و خاندان پاکش مسیر حرکت خود را ادامه می‌دهند.

شرکت‌کنندگان در این آئین در شهر خرم آباد به ویژه محله‌های قدیمی این شهر در طول برگزاری مراسم با حضور در چهل منبر مختلف چهل حبه قند یا نقل را در این محل‌ها به جای گذاشته و در منزل چهلم، برای ادای دین خود، قند و یا وسیله‌ای کوچک از این منزل برمی‌دارند.

بانوان لرستانی در آخرین حسینه یا سقاخانه آخرین شمع خود را روشن می‌کنند و با برداشتن یک شمع از آن منبر به انتظار برآورده شدن حاجت خود تا تاسوعای آینده می‌مانند.