وقتی پیشکسوت استقلال را به استادیوم آزادی راه ندادند/یک رکورد خاص

ابوالفضل توکلی کارگردان مستند «آبی روشن» همزمان با پخش تلویزیونی و اینترنتی این مستند در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: پیش از این من مجموعه مستندهایی را درباره هنرمندان عرصه دوبله و صدا ساخته بودم و در قالب آن پیشکسوتان این حوزه مانند جلال مقامی را معرفی کرده بودم. بعد از فراگیری ویروس کرونا تولید این مجموعه متوقف شد چرا که دیگر امکان حضور در استودیوهایی دوبله را نداشتیم. به همین دلیل هم به شبکه مستند پیشنهاد دادم که وارد عرصه ورزش شویم و درباره پیشکسوتان ورزشی آثاری را تولید کنیم که حسن روشن اولین گزینه ما بود و در قالب مستند «آبی روشن» به تولید رسید.

وی ادامه داد: در مستندسازی من این پیش‌فرض را مدنظر خود قرار می‌دهم که مخاطبم هیچ اطلاعی درباره کاراکتری که درباره‌اش مستند می‌سازم ندارد و از اساس او را نمی‌شناسد. به همین دلیل تلاش می‌کنم همه اطلاعات را از ابتدا در اختیار او بگذارم. اینکه در کجا به‌دنیا آمده، چه مسیری را پیموده و چه افتخاراتی را به دست آورده است. در مسیر ساخت این مستند هم همین مسیر را مدنظر قرار دادم. زمانی که با آقای روشن دیدار کردم و صحبت‌های اولیه را داشتیم، ایشان هیچ شناختی از من نداشتند و بعد از آنکه آثار قبلی مرا دیدند، افتخار دادند تا این مستند را درباره ایشان بسازم.

رکوردی که به نام حسن روشن ثبت شد

این مستندساز گفت: حسن روشن مهاجم تیم فوتبال استقلال و تیم ملی فوتبال ایران بودند و همواره به‌عنوان یک مهاجم سرعتی در میان فوتبال‌دوستان شناخته شده بود. او تنها مهاجم ایرانی است که توانسته است در تمام جام‌ها و رویدادهای مهم ورزشی گل‌زنی کند و این رکورد را تنها حسن روشن دارد. ایشان در گفتگویی که باهم داشتیم روایت می‌کند که در محله‌ای در تجریش به‌دنیا آمده و از همان ابتدا پدرشان مربی فوتبال بوده است. حسن روشن از ابتدا علاقه‌مند به دروازه‌بانی بود اما از آنجایی که قد بلند نداشت، در این پست موفق نمی‌شود و سراغ پست مهاجم می‌رود.

وی افزود: تنها بدشانسی حسن روشن در دوران بازیکنی این بود که از همان آغاز از ناحیه زانو مصدوم می‌شود و از آنجایی که وسایل پزشکی آن روزها پیشرفته نبوده تا بتوانند متوجه این مشکل شوند، او سال‌ها بعد به آلمان می‌رود و آنجا با عکسبرداری متوجه می‌شود که پای‌شان چه مشکلی داشته و مجبور به عمل می‌شود. همین موضوع باعث شده بود که تداوم حضور در میدان نداشته باشد اما همان حضورهایی که داشت منجر به کارهای بزرگ و گل‌های مهمی شده بود. یکی از آن‌ها منجر به صعود تیم‌ملی فوتبال ایران به جام‌جهانی شد.

این مستندساز ادامه داد: حسن روشن از آن پیشکسوتان فوتبال است که در میان هواداران قرمز و آبی، محبوبیت دوطرفه دارند. حتی پرسپولیسی‌ها هم او را به عنوان یک اسطوره دوست دارند و این اتفاق از سوی هواداران استقلال هم نسبت به چهره‌هایی مانند علی دایی و کریم باقری و علی پروین هم وجود دارد. کل‌کل این هواداران مربوط به دوران بازیکنی است و وقتی زمان می‌گذرد و افتخارات ماندگار می‌شود، رفاقت‌ها پررنگ‌تر از رقابت‌ها می‌شود. حسن روشن هم خوشبختانه این محبوبیت را در جامعه ورزشی دارد.

وقتی با گل حسن روشن به جام جهانی رفتیم

توکلی در ادامه با اشاره به برخی افتخارات ملی حسن روشن در مسابقات مهم فوتبال گفت: در جام‌جهانی آرژانتین، ایران برای اولین‌بار با مربی‌گری حشمت مهاجرانی به این رویداد صعود می‌کند که این صعود با گل حسن روشن به دست آمد.

وی در ادامه گفت: من در مسیر ساخت این مستند، سختی‌های بسیاری کشیدم. خیلی سخت بود که بتوانم با باشگاه استقلال ارتباط برقرار کنم و برای ساخت مستندم از آن‌ها کمک بگیرم. آنقدر مسئولان این باشگاه درگیر برنامه‌ها و مسابقات ورزشی خود هستند، کسی را ندارند که بتوان به او مراجعه کرد و در زمینه اسناد از او کمک گرفت. وقتی هم من به دفتر باشگاه مراجعه کردم نگهبان آنجا با من برخورد نامناسبی کرد وقتی این موضوع را با روابط عمومی مطرح کردم، آن‌ها از من عذرخواهی کردند. تیمی با سابقه استقلال چرا باید تشکیلات منسجمی در زمینه اسناد داشته باشد. تیم‌های بزرگ ما نه آرشیو درستی دارند و نه اسناد خود را به درستی ثبت می‌کنند.

این مستندساز درباره ویژگی‌های خاص حسن روشن گفت: ایشان آرشیوی بسیار غنی از نشریات قدیمی دارند که من از بخش‌هایی از آن در فیلم استفاده کردم. در سال‌های بازی فوتبال هم اصلی‌ترین شهرت ایشان مهاجم سرعتی بود. آن زمان سرعت بازیکنان کم بود و حسن روشن این ویژگی را داشت که با سرعت بالای خود هم گل‌زنی کند و هم پاس گل بدهد. به همین دلیل تیم‌های مقابل خیلی برای مهارش به زحمت می‌افتادند و خیلی روی او خطا می‌شد. عکس‌هایی از این صحنه‌ها داشتیم که در فیلم استفاده کرده‌ایم و نشان می‌دهد چقدر روی او خطا می‌کردند تا بتوانند متوقفش کنند.

توکلی درباره خاص‌ترین تجربه خود در فرآیند ساخت این مستند هم گفت: این اولین فیلمی بود که من درباره یک ورزشکار می‌ساختم. زمانی که بعد از نامه‌نگاری‌های فراوان موفق به حضور در ورزشگاه آزادی شدیم، چند سری برای ورود با مشکل مواجه شدیم. حتی در مرحله‌ای از ورود به ورزشگاه به ما گفتند حسن روشن را نمی‌شناسیم و خیلی ما را اذیت کردند تا بتوانیم این مستند را بسازیم. خاطرم هست آن روز برخوردها در ورزشگاه آزادی به‌گونه‌ای بود که حسن روشن به‌شدت ناراحت و دل‌خور شد و با قهر آنجا را ترک کرد. چون ما را به ورزشگاه راه نمی‌دادند.

وی ادامه داد: حسن روشن به‌عنوان یک پیشکسوت به من می‌گفت استودیوی آزادی خانه دوم من است و به همین دلیل از برخوردی که آن روز دید خیلی ناراحت شده بود. عوامل باشگاه استقلال و برخی مسئولان ورزشگاه آزادی پیش‌قدم شدند تا از ایشان دلجویی کنند. من از این اتفاق بسیار ناراحت شدم. با وجود آنکه ما آن روز از قبل نامه‌نگاری‌هایی کرده بودیم، بازهم در مرحله ورود ما را اذیت کردند و همین برخورد موجب ناراحتی و قهر حسن روشن شد.

این مستندساز در پایان گفت: متأسفانه به نظر می‌رسد ادبیات ناهنجار و نامناسبی که بین طیفی از تماشاگران ورزشگاه حاکم است، بین برخی از افراد شاغل در استادیوم هم تعمیم پیدا کرده است و رفتار نامناسبی در برخورد با افراد دارند. شکر خدا مسئولان باشگاه استقلال این احترام را برای این پیشکسوت خود قائل بودند و همکاری خوبی در مسیر ساخت این مستند با ما داشتند. با وجود حساسیت‌هایی که در دوره کرونا وجود داشت، نهایت همکاری را شاهد بودیم.