میثم ملکی‌پور کارگردان مستند «دومینو» که پیش‌تر از تلویزیون پخش‌شده و در حال حاضر نسخه مجازی آن در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع این مستند توضیح داد: مستند «دومینو» حاصل دغدغه‌ای بود که سال‌ها در فکر من به‌عنوان یک مستندساز بود. همیشه فکر می‌کردم این سوژه‌ای است که کمتر کسی به سراغ آن می‌رود. معضل سگ‌ها به‌خصوص سگ‌های بلاصاحب که به‌عنوان سگ‌های ولگرد می‌شناسیم، در سال‌های اخیر و در حاشیه شهرها جدی‌تر شده است و حتی به حریم شهرها رسیده است.
وی ادامه داد: این معضلی است که افراد مختلف از سنین مختلف در سطح شهرها با آن مواجه بودند اما مواضع متفاوتی درباره مواجهه با این معضل وجود دارد. ما در مستند «دومینو» این موضوع را مطرح می‌کنیم که ما حامی همه حیوانات هستیم اما عده‌ای به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار تنها سگ‌ها هستند که نیاز به حامی دارند! حتی در بخشی از مستند اشاره می‌کنیم که این سگ‌های ولگرد می‌توانند گونه‌های دیگری از حیوانات را با خطر مواجه کنند. بالاخره سگ گرسنه، می‌تواند به گونه‌های دیگر آسیب وارد کند و در مواردی حتی چرخه محیط زیستی را دچار اختلال می‌کنند.
همه موجودات حق حیات دارند، نه فقط سگ‌ها
این مستندساز گفت: موضع ما در مستند این است که نه فقط سگ‌ها که همه موجودات به یک اندازه حق حیات دارند و همه باید بتوانند به یک اندازه از محیط زیست بهره‌مند شوند. در مقابل مخالفان با جمع‌آوری سگ‌های ولگرد گروهی به‌شدت با این موضوع موافق هستند که غالباً از افراد آسیب‌دیده از این سگ‌ها هستند. افرادی که یکی از بستگان و نزدیکانشان حمله سگ‌ها را تجربه کرده‌اند. گروهی هم هستند که اساساً از سگ می‌ترسند. در مستند بخش‌هایی از تصاویر ضبط شده توسط دوربین‌های شهری را نمایش می‌دهیم که افرادی به‌صورت ناگهانی در معرض حمله سگ‌ها قرار می‌گیرند. در مستند برای همه نکاتی که مطرح می‌کنیم، مابه‌ازای تصویری هم لحاظ کرده‌ایم و از مخاطب می‌خواهیم خودش درباره این موضوع قضاوت کند.
ملکی‌پور با اشاره به با اشاره به اینکه نام اولیه این مستند «سگ‌کشی» بوده است، درباره بازتاب‌های پخش آن از تلویزیون گفت: بلافاصله بعد از پخش تلویزیونی «دومینو» رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی نسبت به آن واکنش نشان دادند. تلاش کردند در قالب یک خوراک خبری از پخش این مستند بهره‌برداری سیاسی کنند. این البته اتفاق خوبی برای ما بود. بی‌بی‌سی فارسی در حالی به این مستند واکنش نشان داد که پیش‌تر در یک مجموعه ۱۵ قسمتی به‌طور مفصل به انواع مختلف سگ‌ها پرداخته بود. ما هم در مستند هم سگ‌های خوب را نشان دادیم و هم درباره معضلات سگ‌های ولگرد طرح سوال کردیم.
رشد قارچ‌گونه «پت‌شاپ» ها در شهر
این مستندساز با انتقاد از فرهنگی که نگهداری از سگ‌ها با خود به همراه آورده است گفت: در سال‌های اخیر شاهد گسترش عجیب «پت‌شاپ» ها (فروشگاه‌های مخصوص محصولات مرتبط با حیوانات خانگی) در سطح شهرها هستیم. طرف برای خودش شلوار یک میلیون تومانی می‌خرد اما برای لباس سگش ۲.۵ میلیون تومان هزینه می‌کند! این فرهنگ غلط باعث رشد قارچ‌گونه «پت‌شاپ» ها در سطح شهرها شده‌است. بخشی از این جریان هم به دولت قبل بازمی‌گردد که با ارز ۴۲۰۰ تومانی، خوراک سگ و داروی حیوان وارد می‌کردند!
ملکی‌پور درباره اینکه چه راهکاری را در مستند «دومینو» برای برخورد با این معضل ارائه کرده است هم می‌گوید: ما در این مستند هیچ پیشنهاد مستقیمی نمی‌دهیم. مستند قصد طرح سوال دارد و برای ابهامات موجود هم ما به ازای تصویری فراهم آورده است. ما حکم نمی‌دهیم که مثلاً سگ‌های ولگرد را بکشید و یا آن‌ها را عقیم کنید، این مسئولان هستند که باید بیایند و در زمینه سیاست‌های خود در این زمینه پاسخگو باشند. در این زمینه خلاءهای قانونی وجود دارد. هم قانون‌گذار در این زمینه کم‌کاری کرده است و هم نهادهای مجری مانند شهرداری‌ها. البته شهرداری به‌صورت مستقل در مواردی ورود کرده و طرح عقیم‌سازی را هم کلید زده است و منصفانه است که به این موارد هم اشاره کنیم.
حاشیه‌سازان اینستاگرامی از سگ درآمد دارند!
این مستندساز درباره حواشی مجازی به‌وجود آمده پس از پخش تلویزیونی مستند «دومینو» توضیح داد: معتقدم این حواشی در فضای اینستاگرام از سوی افرادی کلید خورد که خودشان پانسیون‌های مربوط به طوله‌کشی و یا پت‌شاپ داشتند. این‌ها افرادی هستند که از سگ‌ها درآمد دارند! شاید میان این افراد عده‌ای هم باشند که حامی و دل‌سوز واقعی سگ‌های باشند. عده‌ای از این افراد تلاش بسیار زیادی داشتند تا با پخش برخی بریده فیلم‌ها در فضای مجازی، افراد معمولی را هم تهییج کنند.
وی ادامه داد: این واکنش‌ها در حالی بود که ما در مستند با پخش بریده فیلم‌های واقعی، به این موضوع پرداخته‌ایم که ببینید در کشورهای خارجی با این معضل چگونه برخورد شده است و حالا ما چگونه باید برخورد کنیم. در بخش‌هایی حتی به مقالات خارجی ارجاع داده‌ایم. برخی از کشورها به سمت کشتار هم رفته‌اند اما در کشور ما غالباً برخوردها از جنس عقیم‌سازی بوده است و تلاش داشته‌ایم نسل آن‌ها را کم کنیم. با این حال برخی با جوسازی تلاش داشتند از این شرایط سوءاستفاده کنند.
کارگردان مستند «دومینو» با تشریح نکاتی درباره فراگیر شدن حضور بی‌قاعده سگ‌ها در فضاهای عمومی شهری در سال‌های اخیر تأکید کرد: مستندی که ما ساخته‌ایم کاملاً بی‌طرفانه است. تلاش کرده‌ایم مسئله‌ای را طرح کنیم و برمبنای آن سوالات جدی‌تری را ایجاد کنیم. معتقدم جای چنین مستندی هم در فضای تلویزیون و هم در فضای مستندهای عرضه‌شده در پلتفرم‌ها خالی بود و امیدوارم منجر به اتفاقات خوب هم بشود.
نتوانستم این تصاویر را در مستند نشان دهم!
ملکی‌پور درباره عجیب‌ترین مشاهده خود در فرآیند مستندنگاری درباره آسیب‌شناسی حضور سگ‌های ولگرد در محیط شهری گفت: اتفاقی در اصفهان رخ داده بود که تصویرش را هم به من نشان دادند اما نتوانستیم بدون فیلتر آن را در مستند استفاده کنیم. خودم ولی تصاویرش را دیدم که مأموران آتش‌نشانی آن را ثبت کرده بودند و مربوط به فردی حدوداً ۳۲ ساله بود که سگ‌ها بدنش را تکه‌پاره کرده بودند، آن فرد دو فرزند هم داشت اما سگ‌های بلاصاحب جانش را گرفته بودند. آنقدر از طریق گاز گرفتن این سگ‌ها سم و آلودگی وارد بدن این فرد شده بود که فوت کرد. از این نمونه‌ها زیاد داشتیم.
این مستندساز با تأکید بر این نکته که طرفدار همه گونه‌های جانوری است گفت: خیلی از دوستان به من گفتند چرا این مستند را ساختی و برای خودت دردسر درست کردی؟ پاسخم این بود که بالاخره این اتفاق باید رخ می‌داد. امیدم هم این است که این جریان دنباله‌دار باشد. کاش اتفاقی رخ دهد که دیگر شاهد چنین اتفاقات تلخی نباشیم.
نظر شما