جلسه هم‌اندیشی بررسی وقایع اخیر کشور برگزار شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه شهید بهشتی، جلسه هم‌اندیشی بررسی وقایع اخیر کشور، آذر ۱۴۰۱ با حضور سرپرست دانشگاه و جمعی از نخبگان دانشگاه، به همت دفتر هم‌اندیشی استادان و نخبگان دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

حجت الاسلام علیرضا رجالی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در ابتدای این نشست، ضمن تبریک به دکتر آقامیری سرپرست دانشگاه برای پذیرش مسئولیت جدید و تشکر از تلاش‌های رئیس سابق دانشگاه دکتر نصیری، به تبیین مساله پرداخته و موضوعات مختلفی از جمله تحلیل عوامل خیزش های اعتراضی، ناهنجاری های موجود و ارائه ساختاری روشن برای مدل اعتراض را از جمله موضوعات نیازمند تامل و بازاندیشی دانست.

در ادامه محمودرضا آقامیری سرپرست دانشگاه شهید بهشتی، ضمن تقدیر از تلاش های دفتر هم اندیشی دانشگاه گفت: جامعه ای دچار اختلال و بحران خواهد شد که «عقل» را از خود دور کند. باید بنا را بر ارائه تحلیلی عقلانی گذاشت و تحلیلی عقلانی و با نظر به واقعیت های موجود ارائه داد.

منصور میراحمدی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی با نگاهی آسیب شناسانه اظهار داشت: اگر سوال کنیم که چه اتفاقاتی صورت گرفت که اعتراضات به خشونت های رفتاری و گفتاری منجر شد؟، به نظر می رسد یکی از دلایل اصلی این پدیده این است که این نسل به «فقدان وابستگی ها و تعلقات» یا «کاهش وابستگی ها» مواجه شده اند از جمله وابستگی های سیاسی و اعتقادی است. کاهش این تعلقات یا فقدان این وابستگی ها معلول «بی اعتمادی» است. بی اعتمادی البته خود از سویی معلول عملکرد رسانه ها و شبکه های اجتماعی که خارج از کشور هدایت می شوند و از سویی حاصل «سوء مدیریت ها» در ادوار مختلف است.

وی در جهت برونرفت از این وضعیت اعلام کرد: لازم است در عرصه سیاست خارجی، دستگاه دیپلماسی ما فعالانه عمل کند و از ظرفیت های بین المللی و محلی برای کاهش آثار دشمنی ها حداکثر استفاده را داشته باشد.

در ادامه علی اکبر افضلیان، معاون آموزش دانشگاه شهید بهشتی با نگاه به جامعه به مثابه یک «سیستم» گفت: برای اینکه سیستم بخواهد رفتار مطلوبی داشته باشد، باید از متغیرهای مهم خبر داشته باشیم و بدانیم چه متغیرهایی در بسترِ جامعه دارد تغییر می کند؛ تا جای ممکن از عوامل مختل کننده سیستم مطلع باشیم. به عنوان نمونه یکی از متغیرها «بیکاری» است. متغیر دیگر، «اخلاق مداری» است و باید هر یک از اینها را به دقت برسی کنیم.

رحیم نوبهار، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی به شکاف موجود بین جامعه و دانشگاه اشاره نموده و افزود: باید مسئولان را متقاعد کرد که به تحلیل های حقوقدانان، جامعه شناسان، سیاستمداران توجه جدی کنند.

وی به رساله و پایان نامه های انجام شده در خصوص حکمرانی مطلوب اشاره نموده و بیان داشت: از این تحقیقات باید استفاده درست شود.

نوبهار همچنین به مسئولیت استادان در دانشگاه اشاره کرده و مسئولیت تمام استادان در قبال تربیت اخلاقی دانشجویان را مورد تاکید قرار دادند.

جواد اطاعت، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی نیز با اشاره به اینکه متخصصان در دانشگاه همواره در بحران ها راهکار داده اند و این راهکارها مورد بی مهری قرار گرفته و عملی نشده، بیان داشت: باید دقت داشته باشیم که نظام چهار پایه اساسی مشروعیت مردمی، کارآمدی، توجیه و تبلیغات و نیروهای نظامی دارد. در خصوص مشروعیت مردمی واقعا مردم ما بد عمل نکرده اند و کاملا تابع نظام و پشتیبان نظام بودند. اگر چه نوع عملکرد مسئولان کشور موجب شده که مردم منتقد و یا احیانا معترض نظام شده اند.

وی در خصوص محور دوم یعنی کارآمدی اذعان داشت: برای بررسی کارآمدی شاخص هایی داریم که آمار و ارقام آنها به خوبی وضع ما را نشان می دهد. شاخص های اقتصادی از جمله نرخ تورم، رشد اقتصادی، شکاف طبقاتی و غیره و شاخص‌های اجتماعی نظیر آمارهایی از جمله قتل، سرقت، اعتیاد، طلاق، خودکشی، خودسوزی و... شاخص ها ی فرهنگی و سیاسی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد چرا که وضعیت ما را به خوبی نشان می دهد؛ باید کار به دانشگاه ها و نیروهای متخصص سپرده شود.

دکتر مرتضی مهدوی سمنون، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات و ادیان نیز ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست هم اندیشی گفت: از جمله مسائل اساسی این است که ما اجماع نخبگانی در مورد مسائل نداریم. ناکارآمدی تقریبا مورد تایید ما هم هست اما اینکه میزان ناکارآمدی چقدر است، مساله مهمی است؛ میزان این خطا باید ببینیم چقدر است؟ نابرابری اجتماعی در این ده سال اخیر جزو همین ناکارآمدی هاست.

وی در رابطه با حوادث اخیر بیان داشت: باید ابتدا دقیق تبیین کنیم ببینیم چه اتفاقی افتاده و چه متغیرهایی درست مورد توجه قرار نگرفته و ... و آگاهی کامل از جامعه حاصل شود تا بعد بتوانیم راهکار درست و دقیق ارائه دهیم. ما اگر تمام جنبش ها و انقلاب ها را مشاهده کنیم، می بینیم که بر بستر فشار، بی اعتمادی، تحقیر، احساس تبعیض، و اهانت بنا شده‌ند. اتفاقی که الان افتاده نوعی جنبش مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی است که افرادی چون مانوئل کاستلز بیان می‌کنند. باور من این است که ریشه‌های شبکه تولید معنا در بیرون از مرزهاست و این باید به دقت دیده شود تا بتوانیم نسخه برون‌فت را ارائه دهیم.

حسین صمصامی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی از دیگر شرکت کنندگان در این اظهار داشت: بهتر است موضوع را روی ابزارهایی که در اختیار ما دانشگاهیان است متمرکز کنیم. ما باید روی تعلیم و تربیت تمرکز کنیم و نتیجه آن را چند سال آینده و به صورت بلند مدت ببینیم. دانشگاه تحت حکمرانی نسبی ماست و استادان نباید در امر آموزش تصمیم‌ها و ارفاق‌های غیرمعمول انجام دهند.

وی ضمن بیان راهکارهایی در خصوص مساله حجاب بر کرسی‌های آزاد اندیشی و تریبون آزاد است در چارچوب اخلاق تاکید داشت.

دکتر داوود پرچمی، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات نیز در این نشست بیان داشت: پدیده فعلی نوعی شورش اجتماعی است؛ شورشی که پتانسیل تبدیل شدن به جنبش اجتماعی را دارد. سیالیتی که خواسته های افراد این جریان دارد از تعطیلی گشت ارشاد گرفته تا تغییر نظام، عدم برخورداری از رهبری مشخص، نداشتن سازمان دهی درونی و اینکه ظهور و بروز مجازی این شورش بیش از ظهور و بروز عینی آن است، ویژگی هایی است که نشان می دهد نوعی شورش اجتماعی است. لذا ما با یک شورش اجتماعی مواجه ایم و راهکارهای متناسب با آن را خواهیم داشت.

وی ادامه داد: این پدیده، برآمد ناکارمدی حاصل از عدم پایبندی به اصول انقلاب اسلامی است. ما در طول این چهل سال به مرور از اصول انقلاب فاصله گرفته ایم. ما باید به اصول انقلاب بازگشت کنیم. اگر مردم امید داشته باشند به اینکه در آینده وضعشان بهتر می شود، قطعا همراهی نشان خواهند داد. ناکارامدی این معنا را در ذهن مردم ایجاد کرد که ما نمی‌توانیم به مطالبات خود برسیم.

دکتر محمد علی مظاهری، رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی نیز در این نشست لزوم توجه به علوم انسانی در کشور را یادآور شد و گفت: ما بدنه بزرگ علوم انسانی از اقتصاد تا علوم سیاسی و جامعه شناسی و غیره را در کشور ساخته ایم اما از آن استفاده نمی کنیم. علوم انسانی ما قرار است راجع به آینده حرف بزند و آینده ساز باشد. متخصص علوم انسانی مثل یک پزشک اگر دردی از جامعه تشخیص می دهد باید جدی گرفته شود و درمان شود و الا این بیماری کل جامعه را فرا خواهد گرفت. اهمیت بازخوردگیری نکته دیگری بود که دکتر مظاهری بر آن تاکید داشتند.

در پایان مقرر شد نشست دوم و ادامه گفتگوها از سوی دفتر هم‌اندیشی دانشگاه ادامه یابد تا ایده‌های نخبگانی در قالب مجموعه نظرات کاربردی به بخش‌های اجرایی دانشگاه و کشور پیشنهاد شود.