به گزارش خبرنگار مهر، جلد اول جلد اول کتاب «معاشرت با مؤمنان در سبک زندگی اسلامی (با تأکید بر آرای مفسران متأخر شیعه "مبانی قرآنی آداب معاشرت" و "آداب مشترک معاشرت"» اثر حجت الاسلام علی مدبر (اسلامی) در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۳۴۹ صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه روانه بازار نشر شد.
این کتاب دیدگاه قرآن کریم درباره مبانی و آموزه‌های اخلاق معاشرت با مؤمنان در زندگی اجتماعی (برون‌خانوادگی) را با تأکید بر دیدگاه مفسران متاخر شیعه بررسی می‌کند؛ همچنین افزون بر تبیین آداب مشترک معاشرت به عموم مؤمنان در سبک زندگی اسلامی، آداب معاشرت با گروه‌های خاص مانند خویشاوندان همنشینان، همسایگان، همسفران، مهمانان، سالمندان و نامحرمان را نیز بیان می‌کند. البته برای بسط و تبیین بیشتر، به برخی آموزه‌های معاشرتی در سنت معصومان (ع) نیز اشاره می‌کند.
ساحت ارتباطی انسان با دیگر انسان‌ها و سبک زندگی اجتماعی او، بخش مهمی از معارف و احکام وحیانی را به خود اختصاص داده است. قرآن کریم، از یک سوم مبانی اخلاق و آداب معاشرت و از سوی دیگر خطوط کلی بسیاری از آموزه‌های معاشرت با مؤمنان (اعم از فضائل و رذائل) را بیان کرده است. آموزه‌های معاشرت با مؤمنان از یک منظر به آموزه‌های مشترک میان همه معاشران و آموزه‌های معاشرت با گروه‌ها و اصناف خاص مؤمنان قسمت می‌شوند.
ساختار اثر
این کتاب در سه فصل تألیف شده است؛ در فصل اول با عنوان «پیش نیازها و مفاهیم» نویسنده به بیان پیش نیازها (مسئله و هدف پژوهش، پرسش‌ها و پیشینه پژوهش) پرداخته و مفاهیم سبک زندگی اسلامی و معاشرت را تبیین کرده است.
«مبانی قرآنی آداب معاشرت» عنوان دومین فصل از کتاب حاضر است که در آن حرمت ایمان (متعلقات ایمان، حقیقت و ارکان ایمان و آثار و برکات ایمان) مورد تأکید قرار گرفته و برادری دینی (خاستگاه برادری دینی، حقوق برادری در قرآن و روایات) مورد بررسی قرار گرفته و ولایت ایمانی و ملازمه حق و تکلیف به رشته تحریر در آمده است.
نویسنده در سومین و آخرین فصل از کتاب مذکور با عنوان «آداب مشترک معاشرت با مؤمنان» خدا محوری و عدل مداری (عدل فردی، خانوادگی و اجتماعی) را مورد بررسی قرار داده، انصاف ورزی (مفهوم‌شناسی انصاف (مفهوم عدل، قسط و انصاف)، یادکردهای قرآن کریم از انصاف (در توصیه به عدل و قسط، در معاملات و سنجش‌ها و در رعایت حقوق بیگانگان)، توصیه و تأکید پیشوایان دین به انصاف ورزی، چگونگی انصاف ورزی (زمینه‌سازی برای انصاف بازهد و انصاف پیش از انتصاف) و آثار و برکات انصاف (عامل نزدیک شدن به خدا و جلب دوستان) را تبیین کرده، احسان و نیکوکاری و معروف مداری (معروف مداری در معاشرت با همه مردم و با پدر و مادر) را بررسی کرده خیرخواهی (خیرخواهی در تعامل با خود خدا و دیگران)، خوشبینی و احترام (احترام جان مال و آبروی انسان) را مورد تأکید قرار داده و رفق و مدارا (مفهوم شناسی مدارا، یادکردهای قرآن کریم از مدارا (فروتنی و نرمی با مردم و دفع بدی با نیکوترین خصلت) و مدارا در سیره علمی و عملی اهل بیت (ع) را به رشته تحریر درآورده است.
جایگاه انصاف در آموزه‌های اهل بیت (ع)
برخی فضائل اخلاق معاشرت، مانند مواسات، ایثار و عدل و انصاف در بهسازی روابط اجتماعی چنان نقش مثبت و سازنده‌ای دارند که در بسیاری از امور می‌توانند جایگزین حکومت و قوه قهریه و دستگاه قضائی شوند و بخش اعظم امور اجتماعی و خانوادگی مردم با این فضای اخلاقی به خوبی اداره می‌شوند. آری، چنانچه افراد جامعه‌ای اهل عدل، انصاف، مواسات و ایثار باشند و چنین فضائل اخلاقی میان آنان نهادینه مستحکم شود، جامعه، جامعه‌ای الهی و حیات، حیات طیبه و پیراسته از فساد و تجاوز و ناامنی خواهد شد و در چنین مجتمعی استعدادها بروز و ظهور می‌یابند و نفوس آدمیان به رشدی که برایشان پیش بینی شده است، می‌رسند و تأکید دین (قرآن و روایات) بر این فضائل اخلاق معاشرت نیز از همین روست.
نظر شما