ماجرای یک عملیات نفوذی در خاک دشمن

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ الناز رحمت نژاد: رزمندگان چهار گردان امام حسین (ع)، امام حسن (ع)، امام علی (ع) و امام مهدی (عج) لشکر ۱۹ فجر سپاه پاسداران در ساعت ۲:۴۵ بامداد نوزدهم تیر ۱۳۶۴ با رمز «یا امام جعفر صادق (ع)» حمله خود را آغاز کردند و در فاصله ۴۸ ساعت این عملیات در عصر روز ۲۱ تیر سال ۱۳۶۴ با موفقیت به اتمام رسید. این عملیات در عین کوچک بودن، دستاوردی چون اسارت و نابودی شماری از افراد و ادوات ارتش رژیم بعثی و همچنین آزاد سازی بخش‌هایی از میهن اسلامی را در پی داشت.

با توجه به سی و هشتمین سالروز عملیات قدس سه خبرنگار مهر به مرور این عملیات پرداخته است که مشروح آن در ادامه می‌آید؛

از آنجا که هدف این عملیات صرفاً نفوذ و ضربه زدن به یگان‌های دشمن بود، بنابراین رزمندگان حتی‌الامکان از غنیمت گرفتن و انتقال اقلام دست و پا گیر خودداری کردند و تلاش کردند تا اساساً امکانات دشمن را منهدم سازند.

سرعت عمل نیروهای خودی چنان بالا بود که در همان لحظات نخست، نزدیک به ۷۰ تن از نیروهای عراقی به اسارت درآمدند. نیروها با رعایت اصل غافلگیری و استتار، شبانه به قرارگاه دشمن در عقبه خط آنان حمله برده و کابل‌های برق و مخابرات خط اول آنان را قطع کردند. بدین صورت ارتباط نیروهای دشمن با عقبه خود به منظور خبر دهی و پشتیبانی مختل شد.

پس از اجرای موفق عملیات و سر زدن سپیده صبح، دستور عقب‌نشینی و بازگشت نیروهای خط شکن به خطوط پیشین صادر شد. دشمن نیز که با توجه به قطع کابل‌های ارتباطی و مخابراتی خود از اهداف این عملیات غافل بود، به طور همه‌جانبه اقدام به پاتک بر روی بلندی‌هایی که از نیروهای ایرانی خالی شده بود کرد و طبیعتاً از این ضدحمله سودی نجست.

همزمان با عملیات قدس سه، عملیات دیگری توسط نیروی زمینی ارتش در منطقه عملیاتی «شرهانی»، به منظور باز پس‌گیری مناطقی که به تازگی در اشغال دشمن در آمده بود، صورت گرفت. این یورش سبب شد که توجه فرماندهان عراقی به آن محور معطوف شود، بنابراین می‌توان گفت که عملیات نیروهای ارتش به نوعی پشتیبانی عملیات قدس سه بود.

در بعضی منابع دفاع مقدس، عملیات قدس سه از مجموعه عملیات‌های موفق ارزیابی می‌شود، از جمله دستاوردهای این عملیات پاک‌سازی منطقه‌ای به وسعت ۲۰ تا ۳۰ کیلومترمربع، کشته و مجروح شدن بیش از ۷۰۰ تن از نیروهای عراقی، ۱۵ دستگاه خودروی آیفا (کامیون)،چهار دستگاه دستگاه تانک، ۱۵ دستگاه خمپاره‌انداز ،۱۰ زاغه مهمات، مقر گردان‌ها ۱و ۲ از تیپ ۸۰۵ و پمپ بنزین قرارگاه دشمن در منطقه منهدم شد. انهدام ۱۰ انبار مهمات، شش قبضه تفنگ ۱۰۶ میلی‌متری، یک سلاح پدافند هوایی و تعداد زیادی خودروهای سبک و سنگین ارتش عراق از مهم‌ترین نتایج این عملیات بود. ضمن آنکه ۱۴۷۰ تن از نیروهای دشمن کشته و زخمی شده یا به اسارت نیروهای عمل کننده خودی درآمدند.علاوه بر این، چندین دستگاه بی‌سیم و سیستم‌های مخابراتی و شماری سلاح سبک و نیمه‌سنگین از دشمن به غنیمت گرفته شد. در مجموع با اجرای عملیات قدس سه، گردان یکم از تیپ ۸۰۵ پیاده ارتش عراق به طور کامل و ۶۰ درصد گردان دوم منهدم شد و به گردان سوم نیز خساراتی وارد آمد.

قاسم مهدوی، یکی از رزمندگان دوران دفاع مقدس که در عملیات قدس سه نیز حضور داشت و حتی در آن زخمی شده بود، درباره این عملیات گفته است؛

عملیات قدس سه بعد از عملیات بدر و ناکام ماندن مقداری از عملیات‌های گسترده ما انجام شد تا دشمن احساس ناامنی کند و در این زمان عملیات‌های زنجیره‌ای قدس، کربلا و فتح و غیره انجام شد. عملیات قدس سه، عملیاتی بود که تا لحظه آخر از اصل غافلگیری استفاده شد و با تاکتیک و تکنیک بسیار بالای رزمندگان گردان‌های عمل کننده دشمن را مغفول نگه داشت. دشمن از سال ۵۴ تا ۶۴ در این منطقه هیچ احساس ناامنی نداشت و هیچ تهدیدی از طرف ما به طرف دشمن انجام نشده است به همین خاطر در غفلت کامل به سر می‌برد.

منطقه عملیاتی قدس سه برای دشمن بسیار منطقه امن و تفرجگاهی بود که از جبهه‌های اطراف نیروهای خود را به کنار رودخانه میمه می‌آورد، این عملیات یکی از عملیات‌های پارتیزانی و نفوذی بود که در عمق خاک دشمن انجام شد و در این عملیات دشمن منطقه امنی را برای خود انتخاب کرده بود و حتی در آن تفرجگاه هم برای نیروهایش ایجاد کرده بود اما نیروهای اطلاعات عملیات لشکر فجر موفق شدند تا عمق ۱۷ کیلومتری پشت سر دشمن نفوذ کنند.

در این عملیات ۴ گردان لشکر فجر حضور داشتند، گردان‌های امام حسین (ع)، امام حسن (ع)، امام علی (ع) و امام مهدی (عج) در این عملیات به ایفای نقش پرداختند. با توجه به اینکه عملیات در شب شهادت امام صادق (ع) انجام شد به همین دلیل رمز آن «یا امام صادق (ع)» انتخاب شده بود، عنایات الهی مانند سایر عملیات‌ها شامل حال رزمندگان ما در این عملیات شده بود به طوری که توانستیم به موفقیت‌های خوبی دست یابیم. در این عملیات بیشترین دغدغه رزمندگان ما کمبود آب بود، چون این عملیات یک عملیات نفوذی بود و ما به عمق خاک دشمن نفوذ کرده بودیم، لذا پس از دستیابی به موفقیت و گرفتن غنایم و اسرای جنگی، نیروهای ما به سمت مواضع خود بازگشتند اما در حین بازگشت نیروهای بسیم‌چی ما گرفتار میدان مین شدند به‌طوری که برخی از آن‌ها نظیر محسن رجبری، امیری، دهقان، اسدالله زوج و مهدی نظیری از فرط تشنگی به شهادت رسیدند.

خیلی خیلی محرمانه

کتاب خیلی خیلی محرمانه نوشته اکبر صحرایی که توسط نشر صریر وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس در ۲۱۶ صفحه سال ۱۳۸۹ به چاپ رسیده است. در این کتاب با ارائه ۳۵ داستان کوتاه و به هم پیوسته، عملیات قدس سه لشگر ۱۹ فجر در جنگ تحمیلی به صورت داستان‌وار روایت شده است.

زنگ کاروان، بالای ۶۰ درجه، میدان مین، انهدام، کشتی نوح، تیم شناسایی و خیلی‌خیلی محرمانه از فصل‌های این مجموعه هستند. موضوع داستان «خیلی خیلی محرمانه» خبررسانی عملیات قدس سه است که می‌بایست ظرف ۲۴ ساعت به گردان‌های امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام مهدی (عج) و… ابلاغ شود تا برای عملیات و اعزام به دشت عباس آماده شوند.