مراسم شاه حسین گویان با نوای حاج ابراهیم رهبر در تبریز

به گزارش خبرنگار مهر، شاه حسین گویان نوعی مراسم مذهبی است که در ایام ماه محرم در بیش‌تر نقاط آذربایجان شرقی و به‌طور گسترده در تبریز برگزار می‌شود.

این مراسم از چند روز مانده به ماه محرم تا دهمین روز از همین ماه و ظهر عاشورا ادامه می‌یابد. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم «شاخ‌سی» می‌گویند که کوتاه شده واژه «شاه‌حسین» است.

قدیمی‌ترین مراسم عزاداری منحصر به فرد آذری‌ها مراسم «شاخسی-واخسی» است، ریشه لغوی شاخسی واخسی چندان معلوم نیست، اما برخی آن را مخفف و تحریف‌شده‌ی «شاه حسین وای حسین» می‌دانند.

دسته‌های عزاداری شاخسی- واخسی، از چند روز مانده به ماه محرم، شب‌ها در حسینیه‌ها و مساجد تشکیل‌شده و با حضور عزاداران، در صف‌هایی طویل و زنجیروار، راهی کوچه و خیابان شده و مرثیه‌ها و اشعار مذهبی در رثای سالار شهیدان و یارانش سر می‌دهند.

اوج این مراسم در ظهر عاشورا و پس از اتمام عزاداری ظهر عاشوراست که عزاداران، با ذکر «شاخسی، واخسی»، پس از طی کردن مسیری طولانی نهایتاً خود را به خیمه‌های به آتش کشیده شده (نماد خیمه‌های امام حسین (ع) و یارانش در کربلا) رسانده و به سوگ واقعه می‌نشینند.

عزاداران در مراسم شاه حسین گویان (شاخسِی)، نوعی چوب مخصوص این نوع عزاداری را از زمین تا فرق سرخود حرکت می‌دهند، درحالی‌که هماهنگ پاهای خود را به زمین می‌کوبند، وقتی‌که چوب به سمت پایین آورده می‌شود، گروهی با صدای بلند ندای شاخسِی (شاه حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، گروه دیگر با صدای بلند ندای واخسِی (وای حسین) سر می‌دهند.