به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «جهان ریاضی ما؛ جست‌وجوی من در پی ماهیتِ غاییِ واقعیت» نوشته مکس تگمارک به‌تازگی با ترجمه میثم محمدامینی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۴ در نیویورک چاپ شده است.
چه‌طور می‌توانم مطمئن باشم که خواب نمی‌بینم؟ این، یکی از سوالات مقدماتی این‌سوال است. نویسنده‌اش هم می‌گوید چنین نیست که همه‌چیز همان‌طور باشد که در نگاه اول به نظر می‌آیند و این‌قضیه حتی در مورد کامیون‌ها و خود واقعیت صادق نیز هست. از نظر مولف این‌کتاب، چنین‌نظراتی فقط از ذهن فیلسوف‌ها و نویسنده‌های داستان‌های علمی تخیلی درنمی‌آید بلکه حاصل آزمایش‌های فیزیک هم هست. مکس تگمارک متولد ۱۹۶۷ در استکهلم سوئد است. او تابعیتی سوئدی آمریکایی دارد و در رشته‌های فیزیک و کیهان‌شناسی تدریس می‌کند. او استاد موسسه تکنولوژی ماساچوست و رئیس موسسه آینده زندگی است.
کتاب «جهان ریاضی ما» روایتِ سفری در زمان و مکان، از دورترین گذشته قابل‌تصور تا زمان حال و آینده بسیار دور است؛ همچنین از ذرات کوچک‌تر از اتم تا ابعاد کهکشانی و بسیار فراتر از آن. تگمارک در این کتاب یافته‌های جدیدِ کیهان‌شناسی و مکانیک کوانتومی را با زبان ساده بدون اتکا به فرمول‌های ریاضی تشریح می‌کند.
مولف کتاب افزون بر توضیح نظریه‌های استاندارد فیزیک، پا را از مرز آخرین یافته‌های علمی فراتر گذاشته و فرضیه خودش را با نام «فرضیه جهان ریاضی» مطرح می‌کند. یکی از موضوعات این‌کتاب، تلاش تگمارک برای دفاع از این‌فرضیه است. طبق این‌فرضیه، کل واقعیت از اصل و اساس، یک ساختار ریاضی است.
مکس تگمارک در مباحث مقدماتی کتابش می‌گوید «اگر زندگی‌ام در مقام فیزیکدان فقط یک‌چیز به من آموخته باشد، این است که حق با افلاطون بود: فیزیک جدید کاملا روشن کرده که ماهیت غاییِ واقعیت آن چیزی نیست که به نظر می‌آید. اما اگر واقعیت آن چیزی نیست که تصور می‌شد باشد، پس چیست؟ میان واقعیت درونی ذهن ما و واقعیت بیرونی چه رابطه‌ای برقرار است؟ میان واقعیت درونی ذهن ما و واقعیت بیرونی چه رابطه‌ای برقرار است؟ تمام چیزها نهایتا از چه ساخته شده‌اند؟ همه اینها چه‌طور کار می‌کنند؟ چرا؟ آیا اینها همه معنایی دارند؟ اگر بله، چه معنایی؟»
کتاب پیش رو ۳ بخش اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از «نگاه از دور»، «نگاه از نزدیک» و «گامی به عقب» و در مجموع ۱۳ فصل را در خود جا داده‌اند. پیش از شروع این‌بخش‌ها، فصل اول کتاب با عنوان «واقعیت چیست؟» قرار گرفته که در حکم مقدمه کتاب است. فصل دوم کتاب در بخش اول قرار دارد و این‌بخش فصل‌های دوم تا ششم را با این‌عناوین شامل می‌شود: «جایگاه ما در فضا»، «جایگاه ما در زمان»، «جهان ما در قالب اعداد»، «خاستگاه‌های کیهانی ما» و «به چندجهانی خوش آمدید».
فصل‌های هفتم و هشتم هم با عناوین «لِگوهای کیهانی» و «چندجهانی سطح III» در دومین‌بخش کتاب قرار دارند. بخش سوم هم دربرگیرنده فصول نهم تا سیزدهم است که به این‌ترتیب‌اند: «واقعیت درونی، واقعیت بیرونی و واقعیت اجتماعی»، «واقعیت فیزیکی و واقعیت ریاضی»، «آیا زمانی خیالی باطل است؟»، «چندجهانی سطح IV» و «زندگی، جهان ما و همه‌چیز».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
صحبت درباره فضای نامتناهی بس است. درباره بخش مربوط به ماده نامتناهی در پیش‌فرض مربوطه چه می‌توان گفت؟ پیش از تورم، زیاد پیش می‌آمد که بگویند ما انسان‌ها جایگاه بخصوصی را در کیهان اشغال نکرده‌ایم و برای توجیه این ادعا به اصلی موسوم به اصل کوپرنیکی متوسل شوند: اگر اطراف اینجا کهکشان‌ها وجود دارند، پس همه‌جا باید کهکشان وجود داشته باشد.
مشاهدات اخیر در این باره چه گفتنی‌ای دارند؟ به‌طور خاص، ماده در مقیاس‌های کلان چقدر یکنواخت توزیع شده است؟ در مدل «جهان جزیره‌ای» که فضا نامتناهی است اما تمام ماده به یک ناحیه متناهی محدود شده، تقریبا تمام اعضای چندجهانی سطح I خواهند مُرد، چون از چیزی تشکیل نشده‌اند جز فضای خالی. این‌گونه مدل‌ها در طول تاریخ محبوب بوده‌اند. در ابتدا آن جزیره زمین بود و اجرام آسمانیِ دیدنی با چشم غیرمسلح، و در آغاز قرن بیستم آن جزیره شد بخش شناخته‌شده از کهکشان راه شیری. مدل جزیره‌ای را مشاهدات اخیر نابود کرده است. نقشه‌های سه‌بعدی کهکشانی فصل پیش نشان داده‌اند ساختار کلان‌مقیاسِ خارق‌العاده مشاهده‌شده (گروه‌ها و خوشه‌ها و ابرخوشه‌های و دیوارهای کهکشانی) در ابعاد بزرگ‌تر جای خود را به یکنواختیِ ملال‌آوری می‌دهد که هیچ ساختار منسجمی بزرگ‌تر از ۱ میلیارد سال نوری در آن نیست.
این‌کتاب با ۶۱۹ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۵۸۰ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما