به گزارش خبرنگار مهر، سال ۱۴۰۲ سالی پر از التهابات ژئوپلوتیک بوده که بر فضای اقتصاد نیز تأثیر گذاشت در گفت‌وگو با نوید رجایی وضعیت سال ۱۴۰۲ و چشم انداز سال ۱۴۰۳ را بررسی کرده‌ایم:
آقای رجایی اقتصاد جهان در سالی که گذشت به چه سمتی رفت؟
برای اینکه وضعیت و پیش بینی بهتری نسبت به سال آینده داشته باشیم ابتدا بهتر است به اقتصاد جهانی نگاهی داشته باشیم تا چشم انداز بهتری نسبت به اقتصاد خود داشته باشیم. در اواخر سال ۲۰۲۳ عموم تحلیلگران بر این باور بودند که از ابتدای سال ۲۰۲۴ نرخ بهره کاهش پیدا خواهد کرد. اما داده‌های اقتصادی منتشر شده نشان داد که حداقل تا نیمه دوم سال ۲۰۲۴ نباید منتظر کاهش نرخ بهره باشیم و تحولات سیاسی به خصوص انتخابات آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان به گونه‌ای است که ما را با عدم قطعیت مواجه می‌سازد و در نتیجه عدم قطعیت منجر به ایجاد ذهنیت‌ها و تفکرات مختلف خواهد شد که نوسانان تند قیمتی را به وجود خواهند آورد.
در حال حاضر صندوق بین المللی پول رشد جهانی را برای سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ اندکی پایین‌تر در نظر گرفته که اگر به جزئیات دیتاهای صندوق بین المللی توجه داشته باشیم متوجه خواهیم شد که رشد اقتصادهای پیشرفته به شدت کند خواهد بود اما کشورهایی همچون هند می‌توانند شگفتی ساز سال ۲۰۲۴ باشند. یکی از مقوله‌های مهمی که در جهان نگرانی برای سیاستمداران شده انتظارات تورمی است که سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو به گونه‌ای بوده که توانسته ذهنیت‌های تورمی را خنثی و درنتیجه نوعی رکود به وجود آورد و همین عامل باعث می‌شود که اگر تنش‌های نظامی خاصی نداشته باشیم از نیمه دوم سال آرام آرام به سمت کاهش نرخ بهره حرکت کنیم. از سوی دیگر دنیای اقتصاد صرفاً نقدینگی و تراز نیست و عوامل بسیار زیادی بر نوسانات تأثیر گذار هستند یکی از این عوامل تغییرات اقلیمی است که اگر بسیاری از کشورهای صادرکننده از قبیل هند برزیل و تایلند و …با این معضل مواجه شوند، صادرات محدود شود و در نتیجه بر قیمت و عرضه و تقاضا محصولات کشاورزی اثر بگذارد.
نظرتان درباره هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی موضوع دیگری است که بر اقتصاد تأثیر گذار است. هوش مصنوعی پدیده‌ای بود که از سال ۲۰۲۲ با آن آشنا شدیم وسال ۲۰۲۳ تأثیر ملایمی بر اقتصادها به خصوص اقتصادهای کشورهای پیشرفته داشت و انتظار می‌رود با ارتقا و حضور هوش‌های مصنوعی جدید و استفاده از آنها در صنایع مختلف وضعیت بهتری شاهد باشیم و اگر چه حضور و پیشرفت این ابزار در آینده می‌تواند چالش‌های شغلی زیادی را ایجاد کند. کشورهای در حال توسعه همواره دیرتر خودشان را آپدیت می‌کنند و درنتیجه اگر قصد دارند از مزایا هوش مصنوعی استفاده کنند هرچه سریع‌تر خودشان را به روز رسانی کنند و با توجه به آنچه که می‌بینیم کشورهایی همچون عربستان قطر و امارات در منطقه خاورمیانه سریع‌تر با این موضوع خود را تطبیق خواهند داد.
به اقتصاد ایران بازگردیم، نظر شما درباره اقتصاد ایران چیست؟
دیتاهای گذشته همواره باعث می‌شود ما دید بهتری نسبت به آینده داشته باشیم. اگر نگاهی به کشورمان داشته باشیم متوجه خواهیم شد که ایران در دهه‌های گذشته همواره تحت تأثیر انتظارات بوده است و از آنجایی که جمهوری خواهان بسیار پرتنش و قاطعانه تصمیم می‌گیرند در نتیجه کشورمان نیز از نوسانات تند بی نصیب نخواهد ماند و هرچه به انتخابات آمریکا نزدیکتر شویم این تنش‌ها بیشتر خواهد شد.داده‌های اقتصادی به گونه‌ای است که باید نرخ دلار را برای سال ۱۴۰۳ کف ۵۸ هزار تومانی در نظر گرفت و اگر بازار ساز اقدام به نرخ سازی کند قطعاً فنر تورمی فشرده خواهد شد و این می‌تواند کابوسی برای همه باشد.
کارکرد فعلی نرخ بهره در اقتصاد ایران چیست؟
نرخ بهره از دیگر عواملی است که اقتصاد ما اثر گذار است. به نظر دولت تا پایان سال ۱۴۰۳ نمی‌تواند نرخ بهره را کاهش بدهد و بانک مرکزی از یک ابزار خود در حال استفاده است و در نتیجه می‌تواند تولید را با چالش‌های جدی مواجه کند. اگرچه در ظاهر برای نرخ بهره از پارامتر شکست استفاده شده اما اگر نگاهی به صندوق‌ها داشته باشیم متوجه خواهیم شد ایم نرخ خود را در اقتصاد گذاشته و زمانی که هزینه‌های استقراض بالا رود تولید به صرفه نیست و در نتیجه هر درصد اضافی افزایش در نرخ بهره منجر به از بین رفتن کسب وکارهای بیشتری خواهد شد که البته بانک مرکزی هم چاره‌ای جز بالا نگه داشتن نرخ بهره ندارد و با توجه به وضعیت اقتصادی نمی‌توان رشد اقتصادی خاصی را برای سال ۱۴۰۳ در نظر گرفت و کسری بودجه در کنار سیاست‌های انقباضی می‌تواند شرایط سختی را رقم بزند.
به صورت جزئی آیا طلا می‌تواند بازده خوبی برای سال آینده داشته باشد؟
حال اگر نگاهی به طلا داشته باشیم باید به سه پارامتر قیمت دلار، قیمت انس و حباب توجه کنیم. در حال حاضر ما برای انس جهانی طلا برای سال ۱۴۰۳ انتظار رشد بالاتر از ۲۴۰۰ دلار را داریم و از سوی دیگر قیمت دلار نیز قطعاً بالای ۷۰ را لمس می‌کند و در نتیجه طلای ۱۸ عیار می‌تواند بالای ۴میلیون ۵۰۰ هزار تومان قرار بگیرد که اگر نگاهی به انتظارات تورمی در سال آینده داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این عدد دور از ذهن نخواهد بود. در مورد بورس قیمت‌ها در نقاط بسیار جذابی هستند و بورس با وجود سیاست‌های انقباضی می‌تواند رشد ملایم و خوبی را تجربه کند و در صورت عدم وجود ریسک سیستماتیک بورس توانایی رسیدن به ۲ میلیون ۸۰۰ هزار واحد را دارد.
۰۰:۳۸ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۳
نظر شما