احسان شادمانی کارگردان مجموعه مستند «داستان سفارت» درباره انتخاب سوژه و چرایی تولید مستندی با موضوع روابط و تعاملات ایران و اسرائیل به خبرنگار مهر گفت: این سوژه توسط خانه مستند انقلاب اسلامی پیشنهاد شد و نیاز بود تا با تحقیق و پژوهش میدانی به روایتی متفاوت از این سوژه برسیم چرا که قبلا برخی از رویدادها و مقاطع زمانی این مستند توسط مستندسازان دیگر روایت شده بود، مثلا بخش حضور یاسر عرفات در ایران در ابتدای انقلاب در سایر آثار کار شده بود.
وی ادامه داد: دغدغه اصلی این بود که یک بار به صورت کامل و مستند تاریخچه روابط اسرائیل با رژیم پهلوی پیش از انقلاب و آسیب‌ها و فراز و نشیب‌های آن بازخوانی شود. همچنین پس از پیروزی انقلاب چالش‌ها و وقایع گوناگونی در تعامل و رابطه جنبش‌های فلسطینی با ایران وجود داشته است که نقل آن‌ها خالی از لطف نبود مانند اخراج نفر دوم سفارت فلسطین در سال ۱۳۶۰ به دلیل ارتباط با گروه های معاند و ضدانقلاب.
سایه قرائت‌های رسمی بر روایت‌های جذاب
این کارگردان مستند در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که چرا مستندسازها کمتر سراغ موضوعات مرتبط با اسرائیل می‌روند، عنوان کرد: شاید بی اطلاع بودن از وجود سوژه های بکر در این حوزه و امکان پرداخت بدیع و جذاب از دلایل نبود اقبال مستندسازها به این حوزه باشد ولی نمی‌توان دسته بندی‌های سیاسی و قرائت رسمی از مساله فلسطین را که بر روایت های جذاب و تاثیرگذار سایه انداخته است، نادیده گرفت از همین رو بعضا مستندسازها ترجیح می‌دهند به مسائل عامه پسند و اجتماعی بپردازند که اقبال بهتری هم در پخش و داوری جشنواره ها دارند.
وی در رابطه با چالش های تولید این اثر، گفت: کار در خصوص یهود، صهیونیست، اسرائیل و مسائل پیرامون آن همیشه دارای چالش های خاص خود است و این چالش ها از مخدوش بودن روایت ها و اسناد تا عدم همکاری بسیاری از افراد صاحب نظر را شامل می‌شود مثلا افراد صاحب نظر نه به دلیل ترس از بیان این مفاهیم بلکه به واسطه یک حس مالکیت و ایجاد سرقفلی برای برخی موسسات و افراد که دوست دارند در این حوزه یکه‌تاز باشند و نمی‌خواهند افراد دیگری در این عرصه وارد شوند، ترجیح می‌دهند در این زمینه صحبت نکنند.
وی با بیان این که مصادره موضوع بیش از همه چیز آزاردهنده است، ادامه داد: یک نوع خود همه چیز دانی و مصادره موضوع چه در حوزه فلسطین و چه در حوزه رژیم صهیونیستی وجود دارد و این مورد شاید بیشتر از هر چیز دیگری مستندساز را آزار می‌دهد ولی اگر روی این موضوع پافشاری کنید و کار با کیفیت تولید کنید، حتما اذیت و آزارها به چشم نخواهد آمد، چون این مسیر غیر از یک فعالیت هنری، نوعی مبارزه با صهیونیست هم محسوب می‌شود.
از پهلوی تا نهادهای پر سروصدا برای فلسطین
این کارگردان یادآور شد: معتقدم موضوع پرونده فلسطین و ارتباط انقلاب اسلامی با مبارزان فلسطینی و فرآیندی که در مبارزه پیش رو وجود دارد، بین مردم تشریح نشده است و فرصت های این مقوله از جمله حمایت از مظلوم، گسترش نفوذ انقلاب اسلامی و آزادی قدس در حد شعارهای پرهزینه و غیراجرایی در ذهن مخاطب مانده و نهادها و سازمان های مسئول نتوانسته اند آن طور که باید و شاید این موضوع را تبیین کنند و نتیجه این شده که جمع زیادی از بدنه جامعه ایرانی بعضا حتی مخالف این حرکت هستند و با طرح شبهه های پیش پا افتاده در جامعه به راحتی تحت تاثیر القائات قرار می‌گیرند. جمهوری اسلامی اگر می خواهد در این مسیر بدنه جامعه را با خود همراه کند باید تکلیف موسسات و نهادهای پر سروصدا و کم عمل مرتبط با حوزه فلسطین را در داخل کشور روشن کند تا این مسئله از شعاری بودن به خواسته مردم تبدیل شود.
شادمانی در معرفی مستند «داستان سفارت» گفت: «داستان سفارت» فارغ از روایت های مرسوم، پرده از روابط پهلوی و اسرائیل در سال های پیش از انقلاب بر می‌دارد و با بررسی همکاری های امنیتی، اقتصادی و سیاسی به تشریح خط مبارزان ضدرژیم پهلوی و مردم در مبارزه با اسرائیل می پردازد. همچنین روایتی جدید از ارتباط گروه‌های فلسطینی مانند جنبش آزادی بخش، حماس و جهاد اسلامی و پرونده های مهمی مانند کشتی «کارین آ» را مورد بررسی قرار می‌دهد.
مستند «داستان سفارت» روایتی از روابط ایران و رژیم صهیونیستی قبل از وقوع انقلاب است. در این مستند به اقدامات مشترک رژیم پهلوی و رژیم صهیونیستی؛ از قرارداد موشک بالستیک گرفته تا فعالیت اشتراکی در دشت ناز قزوین و اقدامات امنیتی و اطلاعاتی مشترک بین موساد و ساواک، اشاره شده است.
نظر شما