حضرت زهرا (س) نوحه‌های سیاسی را در سوگ پیامبر(ص) به مردم منتقل می‌کرد

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام محسن قنبریان استاد حوزه و دانشگاه در مراسم عزاداری فاطمیه در مسجد دانشگاه شریف با تشریح دوران کنشگری حضرت زهرا (س) گفت: اگر به فاطمیه از راه دور و بدون در نظر گرفتن تمایزها و تشخص هایش و اینکه الان کجاست و چیست، بنگریم، می‌بینیم که فاطمیه کنشگری یک زن نترس و رشید است. هم کنشگری است و هم کنشگری یک زن است، و هم کنش فوق العاده و عجیب است. فاطمیه یک کنش و فعلیت جامع است. یعنی فقط یک جلوه از کنش‌ها که مثلاً من یکی از آن را با هزار درجه پایین‌تر انجام دهم نیست، بلکه مجموعه کنش‌های لازم در آن عرصه تاریخی است که به تنهایی انجام می‌شود.

وی افزود: وقتی مردان نتوانستند کاری کنند و کسی مثل امیرالمومنین (ع) در مظن اتهام بود، این زن بزرگ تاریخ ایستاد و بار همه مردان آن تاریخ را برعهده گرفت و کنش چند ضلع جامعی انجام داد.

قنبریان با تبیین عملکرد حضرت زهرا (س) از زمان رحلت پیامبر تا زمان شهادت تصریح کرد: ایشان در ابتدا تبیین عمومی کرد و چهار خطبه خواند که برخی از این خطبه‌ها پایانش به مناظره تبدیل شد. یک خطبه برای زن‌ها و سه خطبه دیگر برای مردان است که همه این خطبه‌ها نقطه زن و به جاست.

این سخنران مذهبی ادامه داد: دومین عمل، دعوت خصوصی و مباحثه بود که تنها به دعوت به خیر محدود نمی‌شد و یامرون بالمعروف هم بوده و تک به تک این کار را کرده است. ایشان فرد را مخاطب قرار داده و گفته پسر فلانی تو در غدیر بوده‌ای و چرا کنش درست را به جا نمیاوری. روایت معتبری از قیس آمده که حضرت ۴۰ شب در خانه بدریونی که زنده مانده بودند رفته و با آنان صحبت کرده است.
آقازادگی متفاوت حضرت زهرا (س)

وی بیان کرد: حضرت به گفتار خصوصی و عمومی بسنده نکرده و دادگاه تشکیل داده. نه اینکه در دستگاه قضائیه شکواییه تنظیم کرده باشد بلکه یکبار برای حاکم وکیل فرستاده که صحیح بخاری در جلد پنجم آن نقل کرده که حضرت کسی را پیش خلیفه فرستاد و مطالبه فدک را کرد. یکبار حضوری خودش رفت و فدک را با استدلال هبه بودن طلب کرد. و یکی هم بعد از اینکه هبه بودن و شاهدها را قبول نمی‌کنند، فدک را به عنوان ارث طلب می‌کند و استدلال حقوقی می‌آورد.

قنبریان اظهار داشت: کنش دیگر حضرت تهییج احساسات و برانگیختن عواطف بود. کنشگری درست فقط خواندن و تبیین نیست، گاهی تهییج هم لازم است. گاهی مردم با اینکه حق را می‌شناسند ولی به سمت آن حرکت نمی‌کنند. مجالی باشد برخی نوحه‌های حضرت را می‌خوانم که سرتاسر سیاسی است.

وی در ادامه با اشاره‌ای به برخی نکات خاص در زندگی حضرت زهرا (س) گفت: از بعد جنگ احد از جمله سیره ایشان این بود که هفته‌ای ۲ بار به زیارت شهدای احد می‌رفت. در زمانی که اهل صفه تا ۴۰۰ نفر در مسجد پیامبر بودند اگر کسی در مسجد دست دراز می‌کرد و نانی طلب می‌کرد و مسلمانی پیدا نمی‌شد که نانی دهد، آخرین خانه، خانه فاطمه بود که به آن رجوع می‌کرد. با وجود این‌همه کار بچه‌ها گفتند از پدرت خادمه‌ای بگیر که کمکت کند، پیش پدر رفت و برگشت، اما حیا کرد و پدر نگفت، بار دوم امیرالمومنین (ع) هم با او رفت، پیغمبر رحمت که بیش از هرکس دیگر فاطمه را دوست داشت فرمودند چطور به تو خادمه‌ای بدهم در حالی که اهل صفه ام در سختی و تنگنا در مسجد هستند. بعد، اذکار تسبیحات حضرت زهرا (س) را نشانش داد. این محتوا سند ناآقازادگی است که وقتی خانه مردم خادمه ندارد و عده‌ای اهل صفه هستند فرزند من هم خادمه ندارد. حضرت زهرا (س) هم وقتی خواست این تسبیح را بسازد اولین بار از خاک تربت حمزه سیدالشهدا آن را درست کرد.

قنبریان در ادامه به حزن و اندوه حضرت زهرا (س) در فراق پیامبر و کنشگری ایشان در اثنای این ماتم را تبیین کرد و گفت: بیت الاحزان تا قبل از وهابیت وجود داشت و به حبه الحزن معروف بود، حتی غزالی در احیا العلوم نماز خواندن در آن را مستحب می‌دانست. حضرت در بیت الاحزان نوحه‌های سوزناک را می‌خواند و صبح تا شب گریه می‌کرد. می‌دانید آدمی با این عظمت روحی از سر بی تابی این‌طور گریه نمی‌کند مخصوصاً وقتی بشارت ملحق شدن به رسول الله را شنید بلکه نوحه‌های سیاسی را در ضمن ماتم پیامبر به مردم جامعه منتقل می‌کرد.

وی ادامه داد: ایشان محور تحصن متحصنین مدینه است. فقط سخنرانی و شکواییه و نوحه خوانی نکرده بلکه در خانه ایشان کسانی به اعتراض تحصن کردند و پناهشان به فاطمه زهرا (س) بود که یکی از متحصنین امیرالمومنین است. ابن ابی شیبه می‌گوید علی و زبیر نزد فاطمه زهرا (س) رفتند و از ایشان مشورت گرفتند که چه کنیم و سپس تحصن شکل گرفت که دیگر صحابه هم ملحق شدند. اینها نمونه‌ای از کارها و کنش‌های جامع حضرت زهرا (س) است. ایشان حتی کار نمادین و خلق پدیده هنری که بتواند ماجرا را تغییر دهد انجام می‌دهد. موضوع اذان بلال که شیخ صدوق در کتاب خود آوردند نمونه آن است. وقتی حضرت رسول از دنیا رفت، بلال از اذان گفتن امتناع کرد و گفت بعد از پیامبر برای کسی اذان نمی گویم، بعد از ۱۰ سال که صدای بلال شنیده می شده و دیگر صدای اذانش خاموش شد، آن وقت حضرت زهرا (س) گفت دوست دارم صدای مؤذن پدرم را بشنوم، بلال را خبر کرد و با این کار خواست تا به یاد جامعه هم بیاورد. وقتی بلال اذان گفت، حضرت یاد پدر بزرگوارش افتاد و گریه کرد، ولی به اشهد ان محمد رسول الله رسید، شیخ صدوق می‌نویسد صیحه کشید و روی زمین افتاد و از هوش رفت. مردم به بلال گفتند دست نگه دار که دختر رسول خدا جانش تمام شد و اذان نیمه کاره رها شد.

حضور رهبر انقلاب در جمعه نصر جوهره فاطمی داشت

وی با بیان اینکه در کنشگری حضرت زهرا (س) تعهد و مسؤولیت در باور، خلاقیت و جامعیت در عمل و کار در همه عرصه‌ها را می‌بینیم افزود: صهیونیست‌ها در جنگ ترکیبی در کنار موشک از ارعاب هم استفاده می‌کنند که گاه از واقعیت بمبارانشان بیشتر است. زمانی که رهبر انقلاب و آیت الله سیستانی را در لیست ترور قرار دادند و در تلویزیون‌ها نیز پخش کردند و من بعضاً می‌دیدم برخی می‌گفتند کاش آقا چند روزی را رعایت کند و در جای حاضر نشود چرا که فضا فضای ارعاب است و با شهادت سید حسن عجیب نبود اگر صهیونیست‌ها کاری می‌کردند. وقتی رهبر انقلاب در نماز جمعه زودتر از همیشه می‌آید و تعقیبات را می‌خواند، باید فارغ شد از اینکه در خطبه چه گفت، خود این صحنه پیام را منتقل می‌کند. این جوهره فاطمیه است.

وی با تاکید بر اینکه باید توجه کرد تعهد در مقابل عمل، و عمل و تعهد در قبال عقیده نباشد عقیده پوسیده می‌شود افزود: این عقد علمی باید به قلب انسان بنشیند و این‌طور عقیده شکل می‌گیرد. عقیده خودش یک عمل است، عمل ظاهری هم که انجام می‌دهی عقیده جوارح را انجام می‌دهد.

فاطمیه سراسر عمل و کنش است

قنبریان گفت: تلقی‌ای بود که با انقلاب اسلامی ما به عمل، ارزش و اصالت دادیم که برآیندش انقلاب شد و در جانب اعتقاد بدون عمل نایستادیم. نه فقط عمل کننده‌ها، بلکه نظریه پردازان و مبلغان از عمل در مقابل عقیده کم می‌گویند، انگار در دوره انقلاب اصالت بر عمل بود و در این دوران اصابت بر عقیده است. دوست داریم دانشجو کنش نکند و از دردسرش خوشمان نمیاد. طوری از اصالت عقیده می‌گوید که عمل در قبالش بی ارزش می‌شود. عقیده بر فضیلت حسین علی (ع) دارید و برای او گریه می‌کنید، این خوب است و ثواب دارد اما بعدی هم دارد. اینکه عمل نیست، فقط بزرگداشت عقیده است. عقیده باید پا دربیاورد و در جامعه راه برود. از عمل من به عمل دیگری سرایت کند و امتی با عمل خودش عقیده را مجسم کند.

وی اظهار داشت: ما وقتی فاطمیه را از دور که نگاه کنیم سراسر عمل می‌بینیم که بر باور حق است. اما وقتی در ادامه تاریخ به خودمان می رسیم به باور دلخوشیم و عمل را انجام نمی‌دهیم.

سخنران مذهبی و استاد حوزه با بیان اینکه هر عملی صالح نیست، گفت: هر عملی که می‌کنیم مقتضی آن ایمان، باید عمل صالح انجام داد. اهالی قران می‌دانند در قرآن همه جا قید صالح در کنار عمل آمده است. امام حسن مجتبی (ع) به حبیب بن مسلمه تذکر داد که ذیل آیه ۱۰۲ سوره توبه آن را می‌بینیم و گفت تو به راه زیادی می‌روی که اطاعت خدا در آن نیست، گفت من مسیری که پدر تو طی کرد را نمی‌روم، که در راه معاویه گام بردارم و فکر کنم در سپاه امام علی هستم. امام فرمود تو برای دنیای پست و اندک مطیع معاویه شدی اگر معاویه برای دنیای تو قیام کرده آخرتت از دست رفته است. اگر این‌طور بودی که قدم کج گذاشتی حرف خوبی می‌زدی باز جزو کسانی بودی که به راه راست هدایت می‌شدند اما تو فقط عمل بد انجام می‌دهی.

وی بیان کرد: الان که پنجه اسلام در پنجه صهیونیست درافکنده، دیگر حتی بیانیه هم کار نمی‌کند و باید چیزی باشد که صدا بدهد و ارعاب دشمن را جمع کند، چیزی مثل نمازجمعه نصر.