غضنفری: ارز می‌دهیم و باید ارز پس بگیریم

به گزارش خبرنگار مهر، مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی صبح امروز (شنبه) در نشست خبری به مناسبت چهاردهمین سالگرد صندوق توسعه ملی که در محل این صندوق برگزار شد، اظهار کرد: برای دستیابی به حکمرانی متعالی باید به تدریج ساز و کارهای بهتری فراهم کنیم. مأموریت صندوق توسعه ملی تبدیل عوائد نفت و گاز به ثروت ماندکار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و حفظ سهم نسل‌های آینده از نفت و گاز است.

وی عنوان کرد: از شما می‌خواهیم اهداف صندوق را مدام به ما یادآوری کنید. ثروت ماندگار مانند بودجه نیست که هر سال به صفر برسد بلکه هر سال باید در حال بزرگ‌تر شدن باشد. صندوق اگر در جایی سرمایه گذاری مالی می‌کند باید آن را افزایش دهد و از همه مهمتر حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز است با این استدلال که این منابع یک روز به پایان خواهند رسید.

رئیس صندوق توسعه ملی خاطرنشان کرد: در صندوق‌های ثروت دنیا در تمام کشورهای دنیا با یک‌نرخ بازه در حال بزرگ‌تر شدن هستند. پس اگر صندوق در سرمایه گذاری، مشارکت و تسهیلات منتظر افزایش سهم است آن را زیاده خواهی خطاب نکنید. سازمان برنامه و بودجه بودجه عمرانی دارد هر سال از منابع جدید بودجه تزریق می‌کند و اما ما صندوقی هستیم که باید مدام وام بدهد و بزرگ‌تر شود.

غضنفری بیان کرد: توسعه ابزار، توسعه کسب و کار، طراحی مدل آی هوپ، توجه به سرمایه گذاری در داخل و همزمان در خارج از کشور، وصول مطالبات، اطلاع رسانی محورهای مورد بحث در این نشست خواهد بود.

وی در رابطه با عملکرد صندوق در توسعه ابزار ادامه داد: ما سند مربوط به اوراق مرابحه ارزی را با بانک مرکزی امضا کردیم. صندوق‌های PE، سپرده گذاری نامقید، سپرده گذاری مقید نوع ۱ و ۲، تعریف مفهوم ریال مانا و ابزارهای دیگر را ایجاد کردیم. جعبه ابزار خود را برای مقابله با مشکلات پیش رو توسعه دادیم. صندوق کمتر در حوزه نفت و گاز و هوش مصنوعی حضور داشت. در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر هم صندوق دپارتمان‌هایی دارد که در صورت ریسک کمتر در پروژه‌ها مشارکت می‌کند.

ارز می‌دهیم و ارز پس می‌گیریم

رئیس صندوق توسعه ملی تصریح کرد: بسیاری از صندوق‌های بیمه‌ای ما فعالیت زیادی در بنگاه داری دارند. ما در صندوق توسعه ملی با ورود این صندوق به بنگاه داری مخالف هستیم و هر نوع بنگاه داری را مضر می‌دانیم و بنگاه داری را بسیار تخصصی می‌دانیم که صندوق هیچگاه قادر نخواهد بود ابعاد پیچیده آن را یاد بگیریم و اعمال کنیم. در نتیجه صندوق در هیچ پروژه‌ای وقتی از مشارکت صحبت می‌کند، قصد و منظور بنگاه داری ندارد.

غضنفری خوانساری ادامه داد: صندوق در عملیات بنگاه‌ها هیچ مسئولیتی ندارد بلکه از ریسک‌های متوجه تسهیلات فاصله می‌گیرد و با نظارت بر کار بنگاه‌ها روی هزینه کرد صحیح اموالی که در اختیار بنگاه‌ها قرار می‌دهد، آن را کنترل می‌کند.

وی در خصوص نقش صندوق در وصول مطالبات گفت: با کمال تأسف نرخ ارز مقدار ثابتی ندارد و وصول مطالبات با نرخ ارز روز محاسبه می‌کنند. اگر ارز ۱۰ برابر شود و با قیمت گذشته آن را بازستانی کنید صندوق کوچک می‌شود. ما هر سال در روز تأسیس صندوق با توجه به اصل شفافیت و اطلاع رسانی جلسه مشابه امروز را داشتیم تا مأموریت صندوق دنبال شود و در برنامه هفتم با رشد اقتصادی کشور جلوه گر شود.

رئیس صندوق توسعه ملی تاکید کرد: صندوق در شرایط فعلی برق، طرح‌ها و ایده‌های مختلفی را برای ناترازی در حوزه نفت و گاز امضا کرده و شورای اقتصاد هم اخیراً برای افزایش ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار بشکه نفت سرمایه گذاری انجام داده است. در سایر میادین نفت و گاز هم این اتفاق افتاده است.

وی تاکید کرد: ارز می‌دهیم و ارز پس می‌گیریم؛ این خط قرمز صندوق توسعه ملی است.

بدهی‌های گذشته مانع خطوط اعتباری جدید نمی‌شوند

غضنفری در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی در رابطه با تسهیلات صندوق توسعه ملی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: ما در شرایط ناترازی برق هستیم و وظیفه می‌دانیم ابزارهای خود را به نوعی طراحی کنیم که عدم وصول مطالبات مانع تأمین مالی ما نشوند. با این تصمیم هیئت عامل بدهی شرکت‌های برق حرارتی به صندوق را از سر راه برداشتیم که مانع همکاری ما با بانک‌ها نشود. ما مدل‌ها را طراحی کردیم تا بانک‌های بدهکار هم بتوانند از منابع صندوق استفاده کنند بدون آنکه ما از بدهی خود بگذریم. در نتیجه کانال جدیدی باز کردیم. بدهی‌های گذشته مانع خطوط اعتباری جدید نمی‌شوند.

وی ادامه داد: صندوق هیچ مانعی برای بخش خصوصی و بانک‌های عامل ندارد. مهمترین مانع تبدیل ریال به ارز بود که بانک مرکزی آن را پذیرفته است. معمولاً وقتی مشکلی پیش می‌آید ممکن است منابع مورد تقاضا بیش از تقاضا باشد و از وزارت نیرو خواهش می‌کنیم که برآورد قیمت‌ها با دقت باشد و عدد واقعی را ارائه دهند. بخش‌هایی هم که منابع دریافت می‌کند به دلیل فشاری که روی دولت است آن را موقعیتی برای درآمدزایی خارج از چارچوب تلقی کنند. باید در نهایت ارز را به قیمت روز محاسبه کنند. قیمت ارز سالانه رشد دارد و در بازپرداخت باید این رشد لحاظ شود زیرا ما تابع بانک مرکزی هستیم و منظور ETS و بازار توافقی است پس بخش خصوصی به اندازه نیاز درخواست کند چرا که مازاد درخواست کردن و گرفتن به نفع آنها نیست. وزارت نیرو باید خودش را کانون قرار دهد و قیمت‌ها را به روز شده پیشبینی کنند تا مشتری بیشتر از آن تقاضا نکند.

میرمحمد صادقی در ادامه توضیح به این سوال گفت: در ارتباط با نیروگاه‌ها، برای اینکه مانعی وجود نداشته باشد سقف اعتباری بانک‌ها را دو برابر کردیم. برای این بحث‌ها معمولاً بنا بر این است که خود متقاضی حدود ۳۰ تا ۴۵ درصد را تأمین مالی کند که نیاز به ساختگاه های متعدد دارد و ما میزان ارزبری هر نیروگاه را به واسطه وزارت نیرو تعیین می‌کنیم. برای هر هزار مگاوات عددهای مختلفی ارائه می‌شود و وزارت نیرو میزان ارز مورد نیاز را معرفی می‌کند. ارزش طرح‌های نیروگاهی حدود ۲ هزار میلیارد دلار است که صندوق ۱ میلیارد و ۵۲۱ دلار آن را تأمین خواهد کرد. شاید معادل این یا بیشتر از این در بانک‌ها در حال مطالعه است و ما سقفی برای آنها نگذاشتیم و صندوق آماده افزایش سقف است تا گلوگاه هیچ نیروگاهی نباشد.

شرایط استجازه از مقام معظم رهبری برای برداشت از صندوق توسعه ملی

غضنفری در رابطه با میزان سهم مجاز برای استجازه از مقام معظم رهبری از محل صندوق توسعه ملی خاطرنشان کرد: اذن مقام معظم رهبری برای پروژه‌های بخش خصوصی و پروژه‌های نهادهای عمومی نبوده بلکه برای وقتی است که دولت برای بودجه کشور مقدار بیشتری از نفت کشور را مطالبه کند. ما یکسری منابع حاکمیتی داریم و یکسری دولتی و یکسری بخش خصوصی. گاهی دولت درخواست سهم بیشتر از نفت داشته است طبیعتاً این دسته از تسهیلات ما بازگشت نداشته چرا که دولت‌ها هر بار سهم بیشتری از ما خواستند و اوراق هم منتشر می‌کنند یعنی توان بازپرداخت ندارند.

وی ادامه داد: صندوق توسعه ملی به اشکالی که توانایی کمک در حوزه نفت دارد اقدامات خود را انجام می‌دهد. وزارت نفت میدان را به بخش خصوصی می‌دهد و بخش خصوصی درخواست منابع مالی را به ما می‌دهد و رابطه ما با نفت با این مدل به خوبی در حال پیشرفت است.

مانده مطالبات صندوق توسعه

رئیس صندوق توسعه ملی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص مانده مطالبات صندوق توسعه گفت: وقتی ریاست جمهور از مقام معظم رهبری اذن می‌گیرند که مبلغی از صندوق بردارند ما ورودی نداریم که در کجا و چه حوزه‌ای مصرف می‌شود. از منظر ما ۲۰ تا ۲۵ درصد سهم ما بوده که ممکن است اذن بگیرند به ما ندهند و جایگاه صندوق نیست که در مورد محل هزینه کرد اظهار نظر کنیم.

صالح نیز در پاسخ به این سوال گفت: سهم صندوق در بودجه ۴۵ درصد است. امسال با اجازه رهبری قرار شد ۲۵ درصد سهم صندوق باشد و مابقی در اختیار دولت قرار گیرد که سال آینده این عدد جابجا می‌شود. در مورد اجازه امسال پیشبینی ما این است که حدود ۷ و نیم میلیارد دلار سهم دولت باشد و تا پایان سال طبق استجازه، حدود ۱۰ میلیارد دلار باشد.

برای تراز کردن ناترازی ها باید تسلیم اقتصاد شویم

غضنفری در رابطه با سهم امسال دولت از صندوق ۲۵ در بودجه سال آینده گفت: سهم ما از درآمد نفت در بودجه ۴۸ درصد است و در سه سال گذشته تمام این میزان در خدمت دولت است و فرقی نمی‌کند دولت چه زمانی آن را درخواست می‌کند اهمیتی ندارد. تا زمانی که کیک تولید کشور بزرگ نشود ما در مورد توزیع این کیک چانه زنی می‌کنیم و این کیک باید آنقدر بزرگ شود که دولت با سهم خود، بودجه را ببندد. عملکرد هیچ دولتی را زیر سوال نمی برم و همه دولت‌ها در حال تلاش هستند اما جمهوری اسلامی محتاج خلق ثروت است اما بیشتر وقت خود را سهم توزیع ثروت می‌کنیم. ما برای تراز کردن ناترازی ها باید تسلیم اقتصاد شویم و فرصت بیشتری به بخش خصوصی بدهیم.