۱ بهمن ۱۴۰۳، ۱۲:۳۴

دانشگاه پیام نور پیشتاز ناترازی استاد، دانشجو و کارمند!

دانشگاه پیام نور پیشتاز ناترازی استاد، دانشجو و کارمند!

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در دانشگاه پیام نور برای هر ۱۰۰ دانشجو یک استاد وجود دارد در صورتی که نسبت کارمند به دانشجو ۳۶ به یک است.

به گزارش خبرنگار مهر، نظام آموزش از راه دور سابقه‌ای بیش از ۴ دهه در کشور دارد. با این وجود توسعه این نظام آموزشی با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. به‌ویژه چالش‌هایی که سیاست‌گذاران و مجریان امر آموزش از راه دور در مسیر توسعه آموزشی، اداری و ساختاری این شیوع آموزشی به طور عام و دانشگاه پیام نور به عنوان یک دانشگاه باز به طور خاص با آن مواجه شده‌اند.

دانشگاه باز نمادی از آموزش از راه دور است که ویژگی‌هایی همچون تنوع در روش‌های مطالعه، انعطاف‌پذیری در دسترسی به منابع و شیوه‌های یاددهی-یادگیری، پشتیبانی متنوع و مداوم از فراگیران، استفاده از فناوری در آموزش، توانایی مطالعه و یادگیری در هر زمان، هر مکان و با هر سرعتی است. این دانشگاه‌ها در مقایسی طراحی شده‌اند که دانشگاه‌های سنتی به دلیل محدویت‌های بودجه‌ای و سازمانی قادر به انجام آن نیستند.

دانشگاه پیام نور به عنوان یک دانشگاه باز است که می‌توان با مقایسه آن از طریق مطالعات تطبیقی با سایر دانشگاه‌های باز در دنیا میزان انطباق آن را باشاخص‌های دانشگاه‌های باز بررسی کرد تا در جهت رفع مشکلات این دانشگاه اقدامات اصلاحی انجام شود.

بر همین اساس مرکز پژوهش‌های مجلس در یک مطالعه تطبیقی دانشگاه‌های باز را در ایران مورد بررسی قرار داده است تا به این پرسش پاسخ دهد که دانشگاه پیام نور تا چه حد توانسته است یه عنوان یک دانشگاه باز و با سیستم آموزش از راه دور فعالیت کند؟ و انحرافات دانشگاه پیام نور از هدف اولیه را باید در چه شاخص‌هایی جستجو کرد؟

در این مطالعه اسنادی کلیه دانشگاه‌های آموزش از دور کشورهای کانادا، انگلستان، مالزی، استرالیا و ایران مورد بررسی قرار گرفتند.

این مطالعه تطبیقی نشان می‌دهد که دانشگاه پیام نور ایران با وجود تلاش برای ارائه آموزش از راه دور و با وجود تصریح اساسنامه آن بر آموزش باز و از راه دور از برخی جهات با استانداردهای بین‌المللی دانشگاه‌های باز فاصله دارد.

دانشگاه پیام نور پیشتاز در زمینه بیشترین تعداد شعبه

دانشگاه پیام نور با ۲۷۵ شعبه داخلی بیشترین تعداد شعبه را در میان دانشگاه‌های باز مورد بررسی دارد. دانشگاه باز مالزی شعبه داخلی ندارد و دانشگاه باز انگلستان به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه باز دنیا، تنها ۱۳ شعبه دارد.

از نظر روش‌های آموزشی دانشگاه پیام نور از دوره‌های نیمه‌حضوری (یادگیری مستقل و خودآموز) استفاده می‌کند که در دیگر دانشگاه‌های باز مرسوم نیست. این روش جدا از این‌که با ساختار آموزشی دانشگاه باز مغایرت دارد، موجب می‌شود کلاس‌های آموزشی کمتر از ساعت مصوب برگزار شوند و در نتیجه منجر به کاهش کیفیت آموزش می‌شود.

۱۰۰ دانشجو برای هر استاد، در مقابل ۳۶ دانشجو برای هر کارمند!

شاخص دیگری که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است، نسبت دانشجو به استاد است. نسبت دانشجو به استاد در دانشگاه پیام نور ۱۰۰ به یک است که در مقایسه با دانشگاه باز استرالیا که بهترین وضعیت را دارد و به ازای هر ۹ دانشجو یک استاد وجود دارد، بسیار نامناسب است.

در مقابل نسبت دانشجو به کارکنان غیر هیئت‌علمی در دانشگاه پیام نور ۳۶ به یک است که در مقایسه با دانشگاه باز استرالیا که به ازای هر ۲۶۳ دانشجو، یک کارمند وجود دارد، نشان‌دهنده ساختار اداری سنگین‌تر است. دانشگاه پیام نور از این نظر در بین کشورهای مورد بررسی بدترین وضعیت را دارد. دانشگاه‌های باز در دنیا عمدتاً بر بستر آموزش از راه دور متمرکز هستند و قاعدتاً نیاز آن‌ها به نیروی انسانی کم‌تر است؛ اما در دانشگاه پیام نور این موضوع کاملاً بر عکس است.

یکی دیگر از تفاوت‌های برجسته دانشگاه‌های مورد مطالعه در مقایسه با دانشگاه پیام نور در بحث هدف و فلسفه شکل‌گیری دانشگاه است. دانشگاه‌های باز دیگر کشورها بر آموزش‌های شغلی و آموزش بزرگسالان تاکید دارند، در حالی که دانشگاه پیام نور بیشتر بر آموزش‌های عمومی متمرکز است.

ضرورت وجود نظام فرابخشی ارزیابی و تضمین کیفیت برای دانشگاه‌ها

یکی دیگر از مسائل مهمی که نقطه قوت مشترک بین دانشگاه‌های باز دنیا است، وجود نظام فرابخشی ارزیابی و تضمین کیفیت است. در اکثر دانشگاه‌ها در دنیا نظام تضمین کیفیت جامعهی وجود دارد که برنامه درسی، روش‌های تدریس و رضایت دانشجویان را بررسی می‌کند. این سازوکارها در ارزیابی دانشگاه‌های کشور و در اینجا دانشگاه پیام نور، جایگاهی ندارد و غالباً ارزیابی‌ها توسط مرکز نظارت ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم انجام می‌شود که اثربخشی لازم را در ارتقای کیفیت دانشگاه‌ها ندارد.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که دانشگاه پیام نور کشور با وجود تصریح اساسنامه آن بر آموزش باز و از راه دور، در عمل از بعضی استاندارد و شاخص‌های مهم دانشگاه‌های باز فاصله بسیار دارد.

تعداد بالای واحدهای دانشگاهی، استخدام بیش از حد کارکنان و نسبت پایین دانشجویان و کارکنان دانشگاه، بهره‌گیری اندک از شیوه‌های نوین آموزشی از جمله استفاده از فناوری واقعیت مجازی، بازه زمانی محدود جهت ثبت‌نام فراگیران، برگزاری کلاس‌های آموزشی مجازی و غیر حضوری کم‌تر از ساعت مصوب و از همه مهم‌تر نبود یک سیستم نظارتی قوی با هدف ارزیابی و تضمین کیفیت این دانشگاه موجب شده است که دانشگاه پیام نور با یک دانشگاه باز فاصله زیادی داشته باشد.

پیشنهاداتی برای بهبود کیفیت دانشگاه پیام نور

بر همین اساس مرکز پژوهش‌های مجلس در این گزارش برای بهبود ارتقای دانشگاه پیام نور و سامان‌دهی وضعیت نظام آموزش از راه دور کشور پیشنهاداتی ارائه کرده است.

هیئت امنای دانشگاه با استفاده از امکانات در اختیار خود نسبت به به بازبینی سیاست‌های توسعه از طریق تجمیع امکانات و ظرفیت‌ها دانشگاه در راستای تقویت زیرساخت‌های آموزش از راه دور، بازبینی در تعداد رشته‌های فعال، مقاطع تحصیلی، روش‌ها و محتوای آموزشی متناسب با فناوری‌های نوین، متناسب‌سازی نسبت دانشجو به عضو هیئت علمی و کارکنان غیر هیئت علمی اقدام کند.

همچنین در بعد سیاستی نیز با هدف سامان‌دهی وضعیت آموزش‌های مجازی، از راه دور یا عناوین مشابه، سند سیاستی با ضوابطی از جمله شرایط صدور مجوز آموزش آزاد، شیوه‌ها و مواد آموزشی، ضوابط پذیرش فراگیران، انطباق با نیازهای آموزشی متقاضیان (فراگیران و مشاغل خاص)، استفاده از فناوری‌های نوین با هدف ارتقای کیفیت آموزشی، حفظ حقوق فراگیران و نظارت بر کیفیت آموزشی به تصویب مراجع ذی‌صلاح برسد.

کد خبر 6352664

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha

    نظرات

    • IR ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
      17 6
      لطفا درب همه دانشگاهها را ببنديد. به تعداد استان يك دانشگاه دولتي و يك دانشگاه غيردولتي ( آزاد) اختصاص بدهيد. يعني در محموع با دانشگاه تهران چيزي حدود 70 دانشگاه در كل كشور كفايت مي كند. بعد بودجه بين اين دانشگاهها متمركز خواهد شد و كيفيت به شدت بالا خواهد آمد. اگر هم مردش نيستيد كه هيچي. وضعيت دانشگاهها و فارغ التحصيلان روز به روز بدتر مي شود.
      • IR ۲۲:۰۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
        19 8
        چشم. حالا برو بخواب دیره.
      • احمدی IR ۲۲:۴۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
        3 1
        پیشنهاد بسیار غیر کارشناسانه بود! دانشگاه پیام نور با همین ساختاری که جای کار بسیار دارد راه نجات برای تحصیل افرادی است که فرصت سرکلاس رفتن و مراجعه زیاد به دانشگاه را ندارند و آموزش از راه دور آن فوق العاده است
      • IR ۰۰:۴۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۴
        1 0
        در پاسخ به احمدی: دانشجویی که فرصت سر کلاس رفتن ندارد، کی فرصت درس خواندن دارد؟ شب امتحان؟ آموزش از راه دور؟ اساتید دانشگاه پیام نور کنکور کارشناسی ارشد شرکت کنند اغلب دوره روزانه هیچ جای کشور پذیرفته نمیشوند. یا خبر ندارید و فرمایش میفرمایید یا منافع تان اجازه نمیدهد حقیقت زهرتر از تلخ را ببینید
    • دانشجو IR ۲۱:۵۸ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
      0 0
      در یک مقایسه صحیح جدول شاخص های همه دانشگاه های باز دنیا باید اینجا ارایه می شد نه اینکه در هر موضوع کمترین آن با پیام نور مقایسه شود از نظر تعداد شعبه با مالزی از نظر کار با استرالیا بقیه کشور ها چند چندن؟
    • IR ۲۲:۲۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
      8 13
      نیازی به دانشگاه علمی کاربردی ودانشگاه پیام‌نور وفنی حرفه ای نیست
      • IR ۲۳:۵۹ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۱
        0 0
        همه سلیقه هاشون وطرز زندگیشون مثل هم نیست .قطعا خیلی ها به رشته های فنی حرفه ای علاقه دارند .قطعا خیلی هاشرایط زندگیشون جوری نیست که مرتب در کلاسها شرکت کنند.پس انهاهم شهروند هستند وحق آموزش دارند.
      • عرفان IR ۰۰:۲۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
        8 1
        باتوجه به شرایط فعلی و هزینه های،سنگین تحصیل جوانان به دور ازخانواده بسیار دشوار و برای طیف عظیمی از دهک های متوسط وپایین جانعه عملا غیر ممکن است. اینجا ست که نقش موثر و سازنده دانشگاه پیام‌نور به خوبی آشکار می شود.دانشجو در دورافتاده ترین روستاها و نقاط مرزی کشور به راحتی می‌تواند در دانشگاه پیام‌نور تحصیل کند و همزمان شغل و درآمدی هم داشته باشد. تحصیل جوانان در کنار خانواده قطعا دغدغه خانواده ها را کاهش می‌دهد و از،بسیاری آسیب های اجتماعی جلوگیری خواهد کرد.
    • دانشجوی سابق IR ۰۷:۴۲ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
      2 1
      هنر آنان فقط تولید مدرک است و بس. از اهداف اصلی تشکیل خارج شده اند. این همه ساختمان و هزینه و کارمند چه فایده ای دارد.
    • علی IR ۱۰:۵۰ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
      1 2
      بسم الله الرحمن الرحیم همان طور که مسحضر هستید با توجه به اینکه کلیه ی ازمون های دانشگاه پیام نور بصورت سراسری می باشد در ان برای ارزیابی دانشجو هیچ خطایی وجود ندارد پس از نظر همه ی صاحبنظران یکی از پیشگام ترین دانشگاه کشور از نظر تربیت افراد جامعه دیده و توانمند ، دانشگاه پیام نور می باشد پس نتیچه میگیریم با حذف دانشگاه ازاد و دانشگاه علمی کاربردی و و حتی حذف تعدادی از دانشگاه های دولتی بدرد نخور که فقط افراد ثروتمند در اون درس میخونن میتوانیم به توسعه ی دانشگاه پیام نور دست یابیم
      • IR ۰۰:۵۱ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۴
        0 0
        ممنون که باعث شادی و خنده شدید. شما سوالات تستی 4-5 دوره قبل رو ده دقیقه قبل امتحان نگاه کنی و بری سر جلسه قبولی. حتی بدون اون! چطوری؟ 8 نمره میان ترم داره و با 9.5 در کارشناسی قبولی. یعنی از امتحان تستی 12 نمره ای پایان ترم فقط 1.5 بگیری قبولی. یعنی از از 30 تا سوال که نمره منفی نداره 4-5 تا رو درست بزنی قبولی. اگر احتمال توزیع گزینه ها یکسان باشه، 30 تقسیم بر 4 میشه 7.5. یعنی شانسی بزنی با 8 نمره میان ترم که به همه میدن معمولا، قبولی.
    • IR ۱۴:۴۶ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
      2 3
      سلام من خودم دانشگاه پیام نور درس میخونم مزایایی که داره ،، اینه هم می تونی درس بخونی ، و هم کار کنی و هزینه تحصیلیت رو در بیاری اونایی که میگن پیام نور نباید باشه ،، نفسشون از جای گرم درمیاد ،، یه پدر پولدار دارن که یا قبل از ورود به دانشگاه هزینه تحصیل شون رو داده یا بعدش داره اینکار رو انجام میده در کل ،، برای رشته های تئوری خیلی هم خوب تو بقیه دانشگاه های دیگه ،، باید چهار سال از عمرت رو بذاری ،، یه مقداریش سرکلاس باشی ،، بقیه اش رو هم درس بخونی ، بدون اینکه کار کنی
    • علی IR ۱۵:۲۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
      1 0
      دانشگاه پیام نور در بسیاری از مراکز در رشته های که ازمایشگاه دارد نه تنها ازمایشگاه نداشته در درس مربوطه بلک متخصص رشته ندارد مثل رشته صنایع غذایی و انهم فارغ التحصیل فقط در بعضی رشته های علوم انسانی اگر نیاز کشور باشد لازم است
    • پارسا IR ۱۷:۲۴ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۲
      1 1
      دانشگاه پیام نور با توجه به گستره سواد فارغ‌التحصیلانش در شما موفق‌ترین دانشگاه‌های کشور است که به شکوفایی استعداد قشر محروم جامعه توجه ویژه دارد. سیستم اموزشی دانشگاه پیام نور آموزش ترکیبی است و نسبت استاد به دانشجو (صد به یک) در این دانشگاه، در وضعیت حد وسط نسبت دانشگاه‌های سنتی (۲۵ به یک) و دانشگاه باز کاملا مجازی جهان (۲۵۰ به یک) قرار دارد. لذا به نظر می‌رسد این میزان می‌تواند برای دانشگاه دارنده‌ی نظام آموزشی ترکیبی مناسب باشد.
      • IR ۰۰:۵۳ - ۱۴۰۳/۱۱/۰۴
        0 1
        قشر محروم چطوری محروم هست که شهریه میلیونی پیام پول رو میتونه بده؟! پیام نور خوندی با این سطح از توانایی استدلالی ماورایی؟! خود وزارت علوم ما اون دانشگاه های ترکیبی (سنتی- صنعتی) خارج از ایران رو قبول داره؟! میشه یه مثال بزنی؟