به گزارش خبرنگار مهر، گذر سالها از زندگی در آپارتمان ها هنوز نتوانسته جایگزین خانه های حیاط دار قدیمی و فرهنگ همسایه داری ایرانیان شود، این در حالی است که در مجتمع های مسکونی و آپارتمانها به خاطر ارتباط نزديك خانه ها با يكديگر می تواند همسایه داری شکل جدیدی به خود بگیرد.
زندگی به سبکی نو
کارشناس علوم اجتماعی در بررسی زندگی در آپارتمان و فرهنگ همسایه داری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می کند: فرهنگ ایرانی و اسلامی در برخورد با همسایه راهکارهای خوبی را ارائه کرده است و برای رعایت حقوق همسایه اهمیت خاصی قائل شده است.
فاطمه بیدار می افزاید: زندگی به سبک شهری در خانه‌های کوچک، آپارتمانها و مجتمع‌های مسکونی سبب شده که سبک جدیدی از همسایه داری و سکونت شکل بگیرد و البته عدم آگاهی از قوانین و حقوق افراد در این شیوه می تواند مشکل ساز باشد.
وی می گوید: در زندگي آپارتماني ايران فرهنگ خاصي حاكم است كه از شرع وقانون سرچشمه می گیرد ولی متأسفانه برخی افراد آن را زير پا مي گذارند و حقوق همسایگان خود را پايمال می کنند.
این کارشناس علوم اجتماعی تاکید می کند: در منازل آپارتماني به جهت ارتباط نزديكي كه خانه ها با يكديگر دارند همچنين وجود خانه هايي فوق يكديگر مراعات حال همسايگان حالت ظريفتري به خود مي گيرد.
وی یادآور می شود: به عنوان مثال از آنجا كه هر خانواده حق دارد رفت وآمدهاي خود را داشته باشد بايد دقت كند كه اين رفت و آمدها ومهماني هاي گاه و بیگاه در اوقاتي نباشد كه همسایگان در آن زمان مشغول استراحتند.
وی در خصوص ارائه راهكار برای نهادينه كردن فرهنگ صحيح آپارتمان نشيني می گوید: رعايت اين حقوق در جامعه از ضمانت كافي برخوردار نيست و مهمترين عامل عدم رعايت حقوق ديگران، بي اطلاعي از عواقب رعايت نكردن حقوق و حتي نا آگاهي نسبت به حقوق همسايه است والبته افرادي نیز با وجود اطلاع از حقوق همسايگان نفع آني خود را ترجيح داده وحقوق همسایگانشان را زير پا مي گذارند.
رعایت قوانین در ساعات سکوت
بیدار در توضیح برخی از قوانینی که در آپارتمان نشینی باید مورد توجه قرار بگیرد بیان می کند: زندگی خصوصی د‌یگر ساکنان آپارتمان باید همواره مورد احترام واقع شود و اگرچه ضخامت د‌یوارها پنجاه سانتی متر است باید توجه داشت که احتمالا در همسایگی ما گفتار و رفتار ما شنید‌ه می شود.
وی در بیان ساعات سکوت در مجتمع های مسکونی می گوید: سر و صدا از ۱۰ شب تا ۸ صبح و نیز یک بعد‌ازظهر تا ۴ بعد‌ازظهر نباید باشد و البته ایجاد سروصد‌اهای خارج از عرف نیز در هر زمانی ممنوع است.
بیدار ادامه می دهد: همسایگان در یک مجموعه مسکونی باید رفتاری محترمانه داشته باشند و از ظاهر شدن در راه‌پله‌ها و مکان‌های عمومی ساختمان به صورت پابرهنه و یا با پوشش نامناسب پرهیز کنند.
وی با بیان اینکه افراد باید از روشن کرد‌ن ماشین لباسشویی و جاروبرقی در ساعات سکوت خود‌د‌اری کنند می گوید: بهتر است که از پخت و پز و شستن ظروف در نیمه شب هم صرفه نظر کنند.
این کارشناس یادآور می شود: از آنجائي كه ما مسلمانیم و اسلام دين كاملي در تمام زمينه هاي فردي و اجتماعي است و براي زندگی انسانها در جوار هم دستوراتي دارد لذا هنجارها و ارزشهاي مورد قبول ما بر طبق دستورات اسلام است كه خود مطابق عقل نيز هست.
وی می افزاید: البته تمام اين دستورات در رفتار ما تجلی پیدا نکرده است و واقعيت چيز ديگري را بيان مي كند اما در هرحال دستورات اسلام دراين زمينه مورد قبول عموم بوده و حتي مطابق قانون ودر برخي موارد با كساني كه رفتاري ضد آن داشته باشند برخورد می کند.
برخورد فرهنگی و قانونی
وی می گوید: ممکن است خانواده هاي بچه دار موجب آزار ديگران شوند و یا نظافت در ساختمان مساله یک مجموعه مسکونی باشد و اغلب مشكلات آپارتمان بسياربيشتر از اينهاست اما باید توجه داشت که فرهنگ همسايه ها، محل آپارتمان و حتي نوع معماري ساختمان تا حدود زيادي در حل اين مشكلات مؤثر خواهد بود.
بیدار بهترین روش برای توسعه فرهنگ صحیح زندگی در آپارتمان را اقدام فرهنگی و قانونی می داند و می افزاید: بهترين اقدام دراين زمينه آگاه كردن افراد به حقوقي است كه درشرع و قانون ذكر شده و با اجراي آن حقوق، همسايگان از آزار يكديگر در امان خواهند بود.
وی تاکید می کند: از راهكارهاي مؤثر براي وادار كردن افراد به رعايت حقوق همسايگان برخورد قانوني با فرد متخلف است كه البته در مرحله اول با تذكر و امر به معروف و سپس با اطلاع دادن به پليس مي توان مشكل را چاره کرد.
نقش موثر نهادها و شهرداریها
این کارشناس علوم اجتماعی آگاه كردن افراد و تبليغات توسط آموزش و پرورش و مربيان و روحانيون و صدا وسيما را موثر می داند و می گوید: آموزشهاي عمومي در درازمدت هميشه اثر مطلوبي بجا گذاشته اند.
وی می افزاید: شهرداری ها به عنوان نهاد خدماتی ـ اجتماعی می توانند با توزیع بروشور های آموزشی یا برگزاری نشست هایی در فرهنگسراها با حضور شهروندان ساکن محلات، در جهت ارتقای سطح آگاهی شهروندان پیرامون موضوع قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی نقش مهمی را ایفا کنند.
اشتباهات در سبک ساختمان سازی
بیدار با بیان اهمیت نقش معماران در ساخت بناها می گوید: شيوه خاص ساختمان سازيها گاهي كاملا اشتباه است و بجاي اينكه به آسايش افراد توجه شود به زيبايي آن پرداخته شده است.
وی می افزاید: به عنوان مثال یکی از شیوه های غلط قراردادن درهاي رفت وآمد دو خانواده در كنج ديوار است بطوري كه اگر هر دو همزمان از خانه خارج شوند به يكديگر برخورد می کنند.
این کارشناس می گوید: اگر ساختمانها طوري ساخته شوند كه تأسيسات مربوط به آب وبرق همسايگان با كنتور جداگانه اي نصب شود علاوه براينكه جلو اختلافات زيادي را مي گيرد بلكه عده اي با مصرف زياده ازحق، هزینه اضافه بر مخارج ساير خانواده ها تحميل نمي كنند.
سقوط رسم همسایگی از آپارتمان
به نظر می رسد عمده مشکلات در مجتمع های آپارتمانی از زمانی آغاز شد که برخی خانواده ها با همان ذهنیت زندگی سنتی در خانه های حیاط دار، به این شیوه زندگی پرداختند و البته باید گفت که آگاهی از حقوق مادی و معنوی آپارتمان نشینی و ارتقا فرهنگ زندگی جمعی باعث کاهش منازعات و درگیری ها می شود و در این میان نقش سایر دستگاه های خدماتی و اجتماعی شهر نیز نباید نادیده گرفته شود.
آپارتمان نشینی نتیجه رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی و گران شدن قیمت زمین است و برای جلوگیری از توسعه سطحی شهرها و پاسخگویی به نیاز جامعه توسعه ارتفاعی رشد یافت و در عین حال برای این که حقوق مدنی و روابط اجتماعی ساکنان این ساختمان ها رعایت شود لازم است که قوانین و مقررات زندگی در چنین مکان هایی مورد توجه قرار گیرد تا شاهد سقوط فرهنگ و رسم همسایه داری از اوج آپارتمانها نباشیم.
....................................
گزارش: زهره رنگ آمیز
نظر شما