مشاهده مارمولک مشبک در حال انقراض در بیابانهای مرزی

 کیوان هوشمند در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: به طور حتم حذف هر یک از گونه های جانوری که به عنوان حلقه های زنجیره های اکولوژیک به یکدیگر متصل هستند، لطمات جبران ناپذیری در اکوسیستم به بار خواهد آورد.

به گفته وی، لاسرتای مشبک (Eremias grammica) گونه ای نادر از خزندگان از خانواده مارمولک ها (Laciertidae) است که پراکنش آن تنها محدود به یک نقطه از کشور در استان خراسان بوده است که به دلیل تخریب گسترده تنها زیستگاه این گونه، از سال ۱۳۸۸ با وجود تلاش ها و جستجوهای فراوان محققان هیچ موردی از مشاهده این گونه در منطقه مذکور گزارش نشده و انقراض این گونه قطعی به نظر می رسید.

هوشمند اظهار داشت: هفته گذشته در جریان پایش بیابان های مرزی متصل به کشور افغانستان توسط کارشناسان محیط زیست خراسان رضوی، در منطقه ای به نام بورخالدار در جوار منطقه حفاظت شده سیرخون نوعی خزنده با مشخصات لاسرتای مشبک توجه کارشناسان محیط زیست را به خود جلب کرد.

مدیر انجمن  دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران تصریح کرد: به دنبال ثبت تصویر و نمونه برداری از این خزنده، انتقال به مرکز تحقیقات محیط زیستی خراسان رضوی و اعلام نظر دکتر رستگار پویانی، خزنده شناس و عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری، شواهد دال بر وجود این گونه در منطقه مذکور است.

رستگار پویانی، جانور شناس و عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری نیز با بیان اینکه در چند سال اخیر موضوع انقراض لاسرتای مشبک (Eremias grammica) یکی از دغدغه های جانور شناسان بوده  است گفت: از مشاهده مجدد و شناسایی زیستگاه جدید این گونه نادر که یکی از ذخایر ژنتیکی ارزشمند کشور به شمار می رود بسیار خوشحال هستم.

وی افزود:  پیش از این لاسرتای مشبک صرفا در منطقه ای در ۳۵ کیلومتری شمال گناباد شناسایی شده بود و تا سال ۱۳۸۳ با جمعیت مناسبی در این ناحیه وجود داشت. خشکسالی، بوته کنی، قطع درختچه های بیابانی برای تولید ذغال و از بین رفتن پوشش گیاهی موجب تخریب گسترده تنها زیستگاه این گونه در کشور شد به نحوی که در سال ۱۳۸۸ تنها ۲ نمونه لاسرتای مشبک در محدوده مذکور مشاهده شد.

این استاد خزنده شناس اظهار داشت: لاسرتای مشبک در واقع دچار نوعی انقراض شده بود چرا که حتی اگر تعداد محدودی از این گونه همچنان باقیمانده بود، به دلیل تخریب زیستگاه قادر به ادامه حیات نبوده و آنها نیز از بین می رفتند و عملا این گونه و زیستگاهش از دست رفته محسوب می شد.

عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: اما اخیراً کیلومترها آنطرف تر در نزدیکی مرز با کشور افغانستان لاسرتای مشبک مشاهده شده است که این اولین گزارش از وجود این گونه در یک زیستگاه جدید است.

به گفته پویانی : باوجود اینکه  شناسایی زیستگاه جدید لاسرتای مشبک و عدم انقراض آن خبر خوبی است اما ، در حال حاضر نیز وضعیت این گونه بسیار خطرناک است و حفظ این ذخیره ژنتیکی ارزشمند، همت تمامی مسئولان استانی، کشوری و فعالان عرصه محیط زیست را می طلبد.