به گزارش خبرنگار مهر، در روايات شب‌هاي نوزده و بيست و يك و بيست و سوم ماه مبارك رمضان را شب قدر مي‌گويند. در خصوص شب نوزدهم مي‌گويند ليله التقدير است. يعني شبي كه جميع امور نسبت به جميع موجودات اندازه‌گيري مي‌شود، لذا اين شبها شب سرنوشت ساز است.
در روايات بسیار داريم كه بعضي‌ها شب پانزدهم ماه شعبان را مطرح كرده‌اند كه در رابطه با ارزاق است، شب بيست و يكم هم شب ضبط و ربط (ليله القضا) و شب بيست و سوم شب امضا و ابرام (ليله الابرام) است، جايز دانستن و بجا آوردن آداب مخصوص در هر سه شب ارزشمند است و سرنوشت ساز و نبايد به يك شب كفايت كرد و در روايات بسيار سفارش شده در اين سه شب به استغفار و سپس دعا كردن بپردازید " فعليكم في شهر رمضان به كثره استغفار و الدعا".
بنابر اين، مي توان گفت شب قدر، شب تقدير و شب اندازه گيري و شب تعيين حوادث جهان ماده است.
شب قدر، شب رقم زدن سرنوشت انسان
نماینده ولی فقیه در استان سمنان شبهای قدر را مهمترین و بزرگترین شب ها عنوان کرد و گفت: در این شب بزرگ سرنوشت انسان رقم می خورد.
آیت الله سید محمد شاهچراغی مسئله سرنوشت انسان را مهم برشمرد و افزود: در شبهای قدر با بر سرگذاشتن قرآن و یاد خدا و دعا کردن می‌توان در سرنوشت خود اثرگذار و سهیم باشیم.
وی با اشاره به اینکه انسان با توبه و تزکیه پاک شده و مورد لطف و مهربانی خدا قرار می‌گیرد، اظهار داشت: ما می توانیم با یادآوری گناهانمان و استغفار از خدا در شبهای قدر، توبه و طلب آمرزش کنیم.
این شبها، شبهای امیرالمؤمنین (ع) است
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه ما باید در شبهای قدر علاوه بر تقرب به خدا، با ولایت هم آشنا و به آن نزدیک شویم گفت: این شبها، شبهای امیرالمؤمنین (ع) است.
آیت الله شاهچراغی اظهار داشت: ما باید در شبهای قدر با خواندن دعای جوشن کبیر، دعای افتتاح، زیارت جامعه، قرآن، دعا و استغفار خدا را بهتر بشناسیم.
وی خواستار نزدیکی بیشتر ما در شبهای قدر به علی بن ابیطالب (ع) شد و گفت: نزدیک شدن به آن حضرت، برابر با شناختن بهتر و بیشتر ایشان است.
دشمن از مسجد و اجتماع در آن می‌ترسد
نماینده ولی فقیه در استان سمنان بهترین کار را در این شبها ترک خانه‌ها عنوان کرد و گفت: بهتر است در این شب خانه هایمان را ترک کنیم و به سنگر مساجد روی بیاوریم.
آیت الله شاهچراغی با بیان اینکه ما باید همیشه به ویژه در ماه مبارک رمضان و شبهای قدر مساجد را پر کنیم چرا که دشمن از مسجد و اجتماع در آن می‌ترسد، اظهار داشت: احیاء شبهای قدر فرصتی برای بیدار شدن از خواب غفلت است.
وی با اشاره به اینکه بهتر است ما از ماه مبارک رمضان به ویژه شبهای قدر بیشترین بهره را ببریم اظهار داشت: در این شب ها باید از خدا یاری بخواهیم تا در راه خودسازی و بندگی، قدمی برداریم.
وی افزود: خصال و فضایل فراوان حضرت امیرالمؤمنین (ع) می‌تواند برای هر یک از ما درس باشد.
اصرار بر برقراری عدالت مطلق با ريشه‌كن كردن فقر تجلی می‌يابد
امام جمعه مهديشهر نیز در خصوص شب قدر و شركت گسترده مردم در مراسم‌های شب قدر تأكيد كرد و گفت: قلبی كه بتواند شب قدر را درك كند آن قلب، قلب بسيار بزرگی است.
حجت الاسلام محمد باراني ضمن برشمردن فرمايشات مقام معظم رهبری در خصوص حكومت علوی گفت: پايبندی كامل به دين خدا و اصرار بر اقامه دين و برقراری عدالت مطلق در تلاش و كوشش برای ريشه‌كن كردن فقر تجلی می‌يابد.
وی گفت: همه كارهای ما و برنامه‌های آينده ما، حيات و ممات ما در اين شب مقدر می‌شود، نزول قرآن با اين شب گره خورده است، برنامه سال را با قران برنامه‌ريزی كنيد كه قران بين ما غريب است.
باراني گفت: طوری در اين شب توسل پيدا كنيد كه به قلب امام‌زمان(عج) راه پيدا كنيد و كاری كنيد كه امام‌زمان(عج) به شما توجه كند و عنايت داشته باشد.
شب قدر بهترین فرصت پالایش روح و توبه است
امام جمعه مهديشهر شب قدر را بهترین فرصت برای پالایش روح و توبه دانست و اظهار داشت: مراد از شب قدر، تقدیر و اندازه‌گیری بوده و شب قدر شب اندازه‌گیری است و خداوند متعال در این شب حوادث یک سال را تقدیر میکند و زندگی، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسان‌ها را در این شب مقدر میگرداند.
باراني افزود: در شب قدر نزول قرآن، تقدیر امور، نزول ملائکه و روح و سلام و امنیت انجام می‌شود.
وی ابراز داشت: در طول سال، ساعات، روزها، شبها، ماه‌ها و اساساً زمان‌های متفاوتی وجود دارد اما در میان همگی این زمان‌ها، بعضی به واسطه عنایت و توجه خداوند و اثراتی که بر این زمان‌ها مقرر شده یا اتفاقاتی که در آنها روی داده یا می‌دهد دارای اهمیت، شرافت و عظمت ویژه‌ای هستند به طوری که یکی از این زمان‌ها شب قدر است.
شب قدر از هزار ماه بهتر است
امام جمعه مهديشهر اضافه کرد: در آیین اسلام، این شب با ارزش‌ترین و برترین شب در طول سال بوده و اهمیت این شب تا حدی است که نه تنها آیات مختلفی از قرآن کریم در مورد خصوصیات این شب نازل شده، بلکه سوره‌ای مستقل نیز به این نام و در خصوص شب قدر در قرآن کریم وجود دارد.
باراني با بیان اینکه شب قدر از هزار ماه بهتر است خاطرنشان کرد: فرشتگان و روح در این شب به اذن پروردگار خود، برای تقدیر هر کاری نازل می‌شوند و شب قدر انباشته از سلا‌مت، برکت و رحمت تا طلوع صبح است.
وی با بیان اینکه ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن، ماه ضیافت الله، ماه رحمت و مغفرت و ماه پالایش جسم و روح است، تصریح کرد: گرچه همه ساعات و ثانیه‌های ماه مبارک رمضان پر خیر و برکت بوده اما در این میان شب قدر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
شب قدر شب دعا و استغفار است
مشاور استاندار و دبیر ستاد اقامه نماز استان سمنان شبهای قدر را اوج تجلی حضرت حق دانست و گفت: انسان باید قلب خود را در شبهای قدر رو به خدا همراه با توسل و دعا و ذکر و توبه قرار دهد.
حجت‌الاسلام محسن فاطمی‌نیا با اشاره به اینکه هر عبادت کوچک در این شب ها برابر با ثواب هزار ماه است اظهار داشت: ماه رمضان، ماه بندگی و طاعت و دلدادگی حضرت حق است.
وی ماه مبارک رمضان را ماه بهار قرآن عنوان کرد و گفت: خداوند تمام بهارش را در شبهای قدر آورده است.
شب قدر بهترین زمان برای بهره برداری دنیوی و اخروی انسان
دبیر ستاد اقامه نماز استان سمنان دل انسان را به کاسه‌ای تشبیه کرد که در شب بارانی، اگر انسان آن را به روی آسمان قرار دهد، آب باران در آن جمع شده و انسان از آن آب سیراب می‌شود اما اگر کاسه را وارونه قرار دهد، هیچ بهره‌ای نمی‌برد حتی اگر ساعت‌ها باران ببارد.
فاطمی نیا با بیان اینکه شب قدر شب بسیار ارزشمندی است و در این شب قرآن بارها بر دل پیامبر نازل شد افزود: برخی شب قدر را شب نوزدهم و برخی شب بیست و یکم و بعضی‌ها هم شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان می‌دانند.
وی با اشاره به اینکه شب قدر ناشناخته است و انسان نمی‌تواند به عظمت این شبها پی ببرد، افزود: عمل صالح انسان در این شب مانند دادن زکات، صدقه، خواندن نماز، دعا و استغفار ثوابی به اندازه هزار ماه دارد.
شب قدر یعنی شب بزرگ و با عظمت
مدير كل تبليغات اسلامی استان سمنان گفت: شب قدر یعنی شب بزرگ و با عظمت، زیرا در قرآن کریم قدر به معنی شرافت و بزرگی هم آمده است و دلیل عظمت آن هم این است که شب قدر ظرفی برای نزول قرآن به عنوان معجزه آسمانی شده است.
حجت‌الاسلام علي شكری در بيان اعمال خاص شبهای قدر ماه رمضان گفت: غسل، شب زنده‌دارى، صد ركعت نماز، زيارت امام حسين(ع)، خواندن سوره‌هاى عنكبوت، روم و دُخان، خواندن هزار بار سوره قدر و دعا براى امام زمان(عج) از مهم‌ترين اعمال ويژه شب قدر ماه مبارك رمضان است.
وي در خصوص منزلت و موهبت ليالی قدر نیز گفت: بر اساس روايات، شب قدر اختصاص به دوران رسالت پيامبر اكرم(ص) ندارد و در زمان‌های گذشته نيز وجود داشته است كه در اين رابطه علامه مجلسی در بحارالانوار از امام جواد(ع) نقل كرده است، خداوند شب قدر را در آغاز آفرينش جهان آفريد و در آن اولين پيامبر و نخستين وصی را هستی بخشيد.
فضايل بسياری برای امت اسلامی در شب قدر است كه در امتهای پيشين سابقه نداشته
مدير كل تبليغات اسلامی استان سمنان افزود: از طرف ديگر در حديثی از پيامبر اكرم(ص) آمده است "خداوند به امت من شب قدر را بخشيد و احدی از امتهای پيشين از اين موهبت برخوردار نبودند".
شكري ادامه داد: جمع اين دو روايت نشان می‌دهد كه اصل شب قدر از قبل بوده است؛ ولی فضايل بسيار بالايی به طور ويژه، در آن شب برای امت اسلام قرار داده شده كه در امتهای پيشين سابقه نداشته و شب قدر حقيقت و واقعيتی است كه در جهان هستی مقدر شده است.
وی شب زنده‌داری را عملی پسنديده در شب قدر خواند و خاطر نشان كرد: به فرموده امام علی(ع)، پيامبر خدا در دهه آخر ماه رمضان، بستر خود را جمع و خانواده خود را بيدار مى‌كرد و در آن شبها، به صورت خفتگان، آب مى‌پاشيد؛ در دعائم الإسلام نيز آمده است كه فاطمه(س) نمى‌گذاشت كه كسى از خانواده‌اش در شب بيست و سوم رمضان بخوابد و خواب آنان را با كم خوردن درمان مى‌كرد و از روز براى آن شب، آماده مى‌شد و مى‌فرمود: محروم، كسى است كه از خير آن بى‌بهره بماند.
مستحب است در شب قدر، صد ركعت نماز خوانده شود
دبير ستاد ساماندهی شئون مذهبی استان سمنان با بيان اين‌كه مستحب است در شب قدر، صد ركعت نماز خوانده شود و در هر ركعت يك بار حمد و ده بار سوره اخلاص، اظهار كرد: به فرموده حضرت امام باقر(ع)، هر كس شب قدر ماه رمضان را زنده بدارد و در آن صد ركعت نماز بخواند، خداوند در زندگى او گشايش و كار دشمنان او را خود بر عهده مى‌گيرد و او را از غرق شدن، زير آوار ماندن، سرقت و از شر دنيا مصون مى‌دارد و وحشت نكير و منكر را از او بر مى‌دارد و از هم‌نشينان پيامبران و صديقان و شهيدان و صالحان قرار داده مى‌شود و آنان چه نيكو هم‌نشينانى‌اند.
شکری با اشاره به زيارت امام حسين(ع) در شب قدر تصريح كرد: حضرت جواد(ع) فرمودند كه هر كس در شب بيست و سوم ماه رمضان، امام حسين(ع) را زيارت كند، همان شبى كه اميد است شب قدر باشد، روح‌هاى بيست و چهار هزار فرشته و پيامبر با او مصافحه مى‌كنند، كه همگى از خداوند اذن مى‌گيرند كه آن شب، حسين عليه السلام را زيارت كنند.
وی، دعا براى امام زمان(عج) را از مهم‌ترين اعمال خاص شب قدر عنوان كرد و گفت: از مصباح المتهجد به نقل از محمد بن عيسى آمده است كه پس از ستايش خداى متعال و درود بر نبی مكرم اسلامی حضرت محمد صلى الله عليه و آله و سلم، بگو "خداوندا در اين ساعت و در هر ساعت، براى ولىّ خود، سرپرست و نگهبان و پيشوا و ياور و راهنما و چشم باش، تا آن كه او را در زمين خود، با اطاعت و رغبت مردم ساكن سازى و وى را در آن به مدت طولانى بهره‌مند گردانى".
آئین ویژه مردم استان سمنان در خواندن دعای جوشن کبیر
پژوهشگر مردم شناس اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان گفت: اهالی استان، شبهای قدر (شبهای 19، 21 و 23 رمضان) را نیز با آئین خاصی برگزار می‌کنند، در برخی از مساجد نقاط شهری یا روستایی، گستردن سفره سحری برای پذیرایی از عزاداران مرسوم است، زنان در شبهای قدر خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می‌کنند.
فاطمه قلی‌پور کالمرزی گفت: در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر همزمان با خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می‌کنند.
وی همچنین با اشاره به اینکه گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بند از دعا توسط برخی از زنان مرسوم است، تصریح کرد: نخ صد بند (گره) را برای گشایش کار و بخت گشایی دختران در میان قرآن نگه می‌دارند.
خواند دعای جوشن کبیر به آب حاوی زعفران توسط بانوان شاهرودی
پژوهشگر مردم شناس اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان افزود: در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می‌دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند.
قلی پور کالمرزی، انجام غسل شب احیاء، خواندن نماز صد رکعتی و غیره را از دیگر آداب و اعمال مربوط به شبهای قدر ذکر کرد و گفت: در روستای جزن دامغان نیز در این شبها، دستجات زنجیر زن از مساجد و حسینیه‌های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه‌ها به زنجیرزنی و عزادارای می‌پردازند.
وی، تصریح کرد: در شبهای قدر، پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(ع) امری متداول است، بنا بر باوری کهن اهالی نقاط مختلف استان، کار کردن در روز 21 ماه رمضان حرام بوده و در مجالس عزاداری حضور می‌یابند.
پژوهشگر مردم شناس اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان تصریح کرد: در نقاط شهری با فرا رسیدن این مناسبت حرکت دستجات سینه‌زنی از اماکن مذهبی و مساجد آغاز شده و عزاداران با گذر از معابر و خیابان ها چنین می‌گویند: "وای علی کشته شد/ شوهر زهرا چه شد".
قلی‌پور کالمرزی ادامه داد: در روستای کوه زر با فرار رسیدن 21 رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین تقسیم می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی(ع) از انجام فعالیت های روزمره خودداری کرده و مرسوم است که دامداران شیر دام های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده و یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می‌دهند.
حنابندان به مناسبت کشته شدن ابن ملجم
پژوهشگر مردم شناس اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، با اشاره به باور عمیق مردم استان سمنان در خصوص نزول قرآن در شب 27 رمضان، گفت: بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب زنده داری در مساجد می‌پردازند، زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی در این روز به جهت شادی ناشی از کشته شدن قاتل امام علی(ع) بر دست و پای خود حنا می‌مالند، برخی زنان در این روز گوش دختران خود را سوراخ کرده و برای آنها گوشواره می‌خرند.
قلی‌پور کالمرزی تصریح کرد: گفتنی است که در شهرهای شاهرود، گرمسار و روستای جزن برخی زنان در بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه‌ای کوچک دوخته و سکه‌ای را به نیت تبرک درون آن می‌نهند.
وی اضافه کرد: شاهرودی‌ها آن را "کیسه مراد" نامیده و به جهت بر آورده شدن حاجت آن را تا سال دیگر نزد خود نگه می‌دارند.
این پژوهشگر همچنین در خاتمه با اشاره به اینکه در شهر شاهرود خوردن کله و پاچه در این شب برای افطار مرسوم است و اهالی بر این باورند که در این شب ابن ملجم قاتل امام علی(ع) کشته شده است، تصریح کرد: هزاران نفر از زنان و مردان از پیر و جوان در این استان در این آیین معنوی و اعتقادی حاضر می شوند و دل‌های خود را به تکاپو می اندازند.
............................................
گزارشگر مهر عصمت سالار
نظر شما