استان مرکزی مقصدی جذاب برای سرمایه گذاران خارجی/ شهرک تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی در اغما

به گزارش خبرنگار مهر،  استان مرکزی به عنوان یکی از مراکز و قطب‌های فعال صنعتی، با دارا بودن پیشینه‌ای طولانی در استقرار صنایع مادر و راهبردی، رفته رفته به عنوان یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه‌گذارانی از کشورهای مختلف مطرح شده است تا آنجا که این مسأله به پیشنهاد احداث شهرک صنعتی تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی در استان منجر شد که البته احداث این شهرک تخصصی در حال حاضر در اغماء به سر می برد.

در زمینه مزایای سرمایه گذاری خارجی در کشور و همچنین سرنوشت احداث شهرک صنعتی سرمایه گذاری خارجی در استان مرکزی به یکی از قطب های فعال صنعتی کشور با حسن میرزاخانی رئیس سازمان امور اقتصادی و دارایی و نایب رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان به گفتگو نشستیم که مشروح آن به شرح زیر است:

موضوع سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان راهکاری برای رشد و توسعه اقتصاد از چه زمان در ایران به صورت جدی مطرح شد؟

کشور عزیزمان، خصوصاً بعد از جنگ تحمیلی و همزمان با تصویب و ابلاغ قوانین برنامه توسعه اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی را به عنوان یکی از سیاست‌های اولویت دار اقتصاد ملی مورد توجه قرار داده است و  از ابتدای دهه 80، تصویب و ابلاغ قانون تخصصی تشویق و حمایت سرمایه‌گذاری خارجی، که متضمن پوشش‌های قانونی و مزایایی برای سرمایه‌گذاران خارجی در کشور بود، زمینه‌های حقوقی ورود سرمایه‌گذاران بین‌المللی به عرصه تولید کشور را توسعه بخشید.

وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در سطح استان چگونه است؟

در حال حاضر، بیش از 30 سرمایه‌گذار خارجی رسمی دارنده مجوز از وزارت امور اقتصادی و دارایی، در بخش‌های مختلف تولیدی استان مشغول به فعالیت هستند که عموماً از برندها و نشان‌های تجاری خوشنام جهانی و منطقه‌ای هستند.

نکته قابل توجه آن‌که علیرغم اعمال و تشدید تحریم‌های غرب علیه کشور، سرمایه‌گذاران با تابعیت اروپائی، با تملک 14 طرح سرمایه‌گذاری خارجی، در مجموع قریب به نیمی از سرمایه‌گذاری‌های خارجی استان را به خود اختصاص داده‌اند.

در میان شهرستان‌های تابعه استان، به ترتیب شهرستان‌های ساوه، اراک، شازند و آشتیان بالاترین میزان سرمایه‌گذاری خارجی را جذب نموده‌اند و بیشترین سرمایه‌گذاری‌های خارجی استان در بخش صنعت و به ترتیب مربوط به صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع غذایی، صنایع ساختمانی، صنایع بهداشتی بوده و طرح‌های بخش کشاورزی و معادن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. 

تشدید تحریم‌ها طی سنوات اخیر توانسته به عنوان عاملی بازدارنده، مانع از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور شود؟  

فرآیند سرمایه‌گذاری تابع کسب سود و منفعت است. طبیعی است، هر عاملی که به عنوان مانعی در برابر کسب سود برای سرمایه‌گذاران تلقی شود، موجب عدم تمایل آن‌ها به ایجاد و توسعه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری  شود.

در ایران هم، برآورد اولیه غرب آن بود که تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها به انزوای کشور از جامعه جهانی و قطع مطلق همکاری‌های اقتصادی در عرصه بین‌المللی منتهی خواهد شد. غافل از آن‌که وجود مزیت‌های پرشمار اقتصادی و سرمایه‌گذاری، ایران اسلامی را به آرمانشهری برای جذب سرمایه‌های خارجی مبدل ساخته است.

در اوایل تابستان سال جاری، مطابق آمار اعلامی از سوی کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل، کشور ایران رشد چشمگیری را در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی در سال 2012 نسبت به سال قبل از آن تجربه نموده است.

در استان مرکزی وضعیت چگونه بود؟

در استان مرکزی نیز ، طی چند ساله اخیر به طور مستمر و پیوسته شاهد رشد سرمایه‌گذاری خارجی هستیم و مسئله تشدید تحریم‌های غربی نتوانسته اخلالی را در این امر ایجاد نماید.

هرچند نوسانات بازار ارز و محدودیت‌های نقل و انتقال وجوه از طریق شبکه بانکی کشور به خارج اثراتی سوئی را بر سرمایه‌گذاران خارجی فعال استان داشت، با این حال در این‌خصوص نیز با تدابیر بانک مرکزی و همکاری بانک‌ها و صرافی‌های رسمی، این آثار سوء تا حد زیادی تعدیل شده است.

در طول پنج ماهه نخست سال‌جاری، مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان سه درخواست مجوز سرمایه‌گذاری خارجی که هر سه متقاضی سرمایه‌گذاری خارجی در بخش صنعت استان هستند را دریافت و پس از تکمیل مدارک و بررسی کارشناسی، موارد را برای طرح و بررسی در نشست هیأت سرمایه‌گذاری خارجی کشور، به سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران ارسال نموده است.

با روند پیشرو، پیش‌بینی می‌شود در سال‌جاری در زمینه تحقق سرمایه‌گذاری خارجی رشد قابل قبولی را شاهد باشیم.    

مهمترین مزیت‌ها و عوامل مشوق سرمایه‌گذاری استان چیست؟

درخصوص مزیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری استان که ما از آن‌ها با عنوان فرصت‌های سرمایه‌گذاری یاد می‌کنیم، می‌توان به مزیت صنعتی استان از جمله وجود واحدهای مجزای پالایشگاه و پتروشیمی در شهرستان شازند، وجود صنایع راهبردی و همچنین صنایع سنگین فلزی در مرکز استان و مواردی از این قبیل اشاره کرد که امکان توسعه صنایع پایین دستی و خوشه‌های صنعتی در استان را به خوبی فراهم نموده است.

همچنین درخصوص تأمین زمین صنعتی و زیرساخت‌های لازم برای صنایع کوچک و متوسط، استان مرکزی حائز رتبه ممتاز در میان استان‌های کشور بوده و در زمینه‌ زیر ساختهای مورد نیاز سرمایه‌گذاران از جمله تأمین گاز، برق و آب، خصوصاً در محدوده شهرک‌ها و نواحی صنعتی، مشکل خاصی ندارد.

اهم چالش‌ها و موانع سرمایه‌گذاری در استان چه مواردی هستند؟

وجود تشکیلاتی در مرکز استان تحت عنوان مرکز خدمات سرمایه‌گذاری موجبات کاهش چشمگیر بوروکراسی‌های فزاینده اداری را فراهم کرده است. با این حال، نمی‌توان انکار کرد که هیچ مشکلی در استان در زمینه سرمایه‌گذاری وجود ندارد.

طولانی بودن زمان صدور مجوزها و موافقت‌های مورد نیاز سرمایه‌گذاران علیرغم کاهش متوسط این زمان طی سنوات اخیر، محدودیت‌های تأمین مالی طرح‌ها به دلیل کمبود منابع بانکی و عدم توسعه یافتگی بازار سرمایه استان، ناشناخته بودن بسیاری از ظرفیت‌های اقتصادی استان خصوصاً در بخش‌های گردشگری، کشاورزی و معادن، موانع طبیعی از جمله تأمین آب مصارف صنعتی و کشاورزی، فقدان مشوق‌های لازم به منظور جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی به استان و بسیاری عوامل قابل کنترل و غیر قابل کنترل دیگر از جمله چالشها و موانع سرمایه گذاری است.

مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان درخصوص رفع موانع سرمایه‌گذاری و بهبود فضای کسب و کار استان چه عملکردی داشته است؟

یکی از نیازها و ضروریات استان، ایجاد یک پایگاه فرصت‌های سرمایه‌گذاری بود. در این راستا، موفق به اجرای طرح جامع مطالعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان شدیم و در حال حاضر گنجینه‌ای ارزشمند از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی استان که تماماً توسط شرکت مشاور خبره تدوین شده است، تهیه و ضمن ارائه موارد در همایش‌ها و نمایشگاه‌های داخلی و خارجی سرمایه‌گذاری، در محل مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان، در دسترس متقاضیان سرمایه‌گذاری است.

همچنین با مساعدت دستگاه‌های اجرایی خدمات و مجوز دهنده سرمایه‌گذاری استان، موفق به ایجاد پنجره واحد سرمایه‌گذاری به منظور تمرکز همه فعالیت‌های منتهی به صدور مجوزها در یک محل مشخص و بدون نیاز مراجعه متقاضیان به دستگاه‌های اجرایی متعدد شدیم که البته در گام بعدی به دنبال مجازی نمودن این پنجره واحد و حذف ضرورت مراجعه حضوری سرمایه‌گذار و پیگیری همه امور وی از طریق شبکه اینترنت بوده و امیدواریم در طول سال‌جاری شاهد عملیاتی شدن این امر ‌باشیم.

یکی از برنامه‌هایی که از بدو تأسیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان مورد بررسی قرار گرفت احداث یک شهرک صنعتی تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی بود این برنامه در چه مرحله ای قرار دارد؟

البته تحقق این امر نیازمند مطالعات بیشتر و ایجاد زمینه‌های لازم به منظور ترغیب سرمایه‌گذاران خارجی به فعالیت در شهرک صنعتی مورد نظر است.

همچنین تجربه ثابت نموده، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی سرمایه‌گذاری که محلی برای رایزنی‌ها و توافقات سرمایه‌گذاران خارجی و فعالان بخش‌خصوصی داخلی است، بهترین فرصت‌ برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی به استان به شمار می‌آید.

لذا مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان به عنوان یک آژانس دولتی جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، برگزاری یک نمایشگاه تخصصی سرمایه‌گذاری خارجی را در اولویت برنامه‌های آتی خود قرار داده است.    

نقش تبلیغ در جذب سرمایه‌گذار کجاست؟

فرآیند جذب سرمایه‌گذار مشابه بازاریابی یک محصول است. همانگونه که در بازاریابی بر تبلیغ و معرفی ابعاد محصول تأکید می‌گردد، جذب سرمایه‌گذار خارجی به کشور یا استان نیز به طور گسترده‌ای نیازمند به‌کارگیری ابزار تبلیغاتی و خصوصاً رسانه‌های ملی و محلی، به منظور معرفی ابعاد و ظرفیت‌های ناشناخته اقتصادی و سرمایه‌گذاری استان است.

با فرض این‌که تمامی بسترهای مورد نیاز جذب و حمایت سرمایه‌گذاری‌های خارجی در سطح استان فراهم باشد، بدون معرفی این ظرفیت‌ها توسط ارباب رسانه، نمی‌توان توفیقی در زمینه‌ جلب مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی را متصور بود. از این‌ جهت، بنده نیز به عنوان نایب رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری استان از تلاش مجموعه جراید استان در راستای اطلاع رسانی عمومی و فرهنگ‌سازی جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در سطح استان قدردانی می‌کنم.