نقد خوب، ریختن آب در خوابگه مورچگان است/ نقد امتیاز دادن نیست

حدیث لزر غلامی، شاعر و نویسنده حوزه کودکان و نوجوانان در گفتگو با خبرنگار مهر به این‌که او یک شاعر و نویسنده است و از این زاویه به نقد نگاه می‌کند، اشاره کرد و گفت: من اطلاعات تخصصی در زمینه نقد ندارم، اما واقعیت ماجرا این است که تعداد منتقدانی که به طور خاص و متمرکز به مقوله نقد ادبیات کودک پرداخته‌اند، بسیار کم است و ارتباطی بین پدیدآورنده و منتقد وجود ندارد.

شاعر مجموعه «اگر زن نبودم قطار بودم» به این‌که نویسندگان، نقد آثار خود را هم نمی‌خوانند، اشاره و بیان کرد: زمانی که آقای مهدی حجوانی، سردبیر کتاب ماه کودک و نوجوان بود، جلسات نقد و بررسی برگزار و کارها خوانده و نقد می‌شد؛ در آن جلسات، هم شاعران و نویسندگان حضور داشتند و هم منتقدان. حالا دیگر نه مهدی حجوانی، سردبیر کتاب ماه است و نه آن جلسه‌ها وجود دارد.

لزر غلامی، ریشه نقد محفلی در این سرزمین را مرتبط با شیوه زندگی نویسندگان کودک و نوجوان دانست و افزود: نویسندگان دور هم جمع می‌شوند و قصه می‌خوانند و باهم گپ می‌زنند و به تایید هم می‌پردازند. در واقع نقدی وجود ندارد؛ محفلی است که دور هم جمع می‌شوند و به یکدیگر امتیاز می‌دهند و هیچ کدام به شکل تخصصی به مسئله نگاه نمی‌کنند و از ابعاد گوناگون به تجزیه و تحلیل یک اثر نمی‌پردازند.

این شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، بار دیگر بر این مسئله تاکید کرد که شیوه زندگی ادبیات کودکی‌ها به زندگی در جزیره شبیه است. هم دستشان از مخاطب کوتاه است، هم از منتقد. باید این واقعیت را بپذیریم که نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان، مخاطب را نشناخته و ارتباط زنده و پویایی با او نداشته‌اند.

به گفته لزرغلامی، گوش پدیدآورندگان کودک و نوجوان باید این فریاد را بشنود که «ما شما را نمی‌خواهیم» ... چرا بچه‌ها از کتاب‌های ترجمه استقبال می‌کنند، اما با تالیف میانه ندارند؟ همه اینها ما را به این نتیجه می‌رساند که بچه‌ها نسبت به آنچه می‌نویسیم بی‌اعتنا هستند و خود بچه‌ها بهترین منتقد آثار مربوط به خود هستند.

این نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به این‌که نقد و تالیف، دو حوزه جدا از هم هستند، گفت: منتقد، دنیای خاص خود را دارد و شاعر و نویسنده هم جهان ویژه خود را، اما ارتباط بین این دو به رشد ادبیات کمک بیشتری می‌کند. گرچه اگر ارتباط چندانی هم بین این دو نباشد، نقد نگاه سوم و دریچه تازه‌ای است که به روی ما گشوده می‌شود و تاثیر خود را می‌گذارد؛ حتی اگر سال‌ها بعد خوانده و فهمیده شود. وقتی ما به یک سمینار تخصصی چشم پزشکی می‌رویم ارزش مقاله‌ها را درک نمی‌کنیم، چون تخصصی در آن زمینه نداریم، اما تحقیقات علمی ارائه شده در آن سمینار کار خود را می‌کنند و تاثیر خود را می‌گذارد. نقد هم همین است. آب در خوابگه مورچگان می‌ریزد.