دینی که الگوی اخلاقی ما باشد با مدرنیزاسیون منافاتی ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، برخی متفکران مکتب نوسازی(مدرنیزاسیون) معتقد هستند که سکولاریسم و مدرنیته دست در دست همدیگر دارند و با یکدیگر پیوند دارند این در حالی است که تجربه مدرنیزاسیون در برخی کشورها حتما ملازم با سکولاریسم نبوده است.

دکتر منوچهر صانعی دره بیدی در مورد اینکه آیا باورهای دینی و مذهبی مردم یک جامعه، مانعی برای مدرنیزاسیون محسوب می شود به خبرنگار مهر گفت: یک مقداری واژه سکولار و سکولاریسم معنایش مبهم و دو پهلو است. اغلب خیال می کنند سکولاریسم یعنی بی دینی که اینطور نیست. سکولاریسم به معنی بی دینی نیست. یک نظام سیاسی مستقل از دین یا بی اعتنا به دین یا نظام سیاسی ای که کاری به دین نداشته باشد سکولار گفته می شود.

وی افزود: آدم سکولار هم یعنی کسی که بر اساس عقل و فهم معمولی زندگی خود را پیش می برد. اگر اینطور باشد آنهایی که می گویند مدرنیزاسیون با سکولاریسم همراه بوده این حرف درستی است. یعنی این پدیده ها در اروپای جدید در 300، 400 سال گذشته به وجود آمد و متناسب با کناره گیری کلیسا یا انزوای کلیسا یا استقلال زندگی اجتماعی مردم از کلیسا سکولاریسم پدید آمد. این است معنای سکولاریسم یعنی زندگی بدون ضوابط کلیسایی اما الزاماً مترادف با بی دینی نیست.

این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: متناسب با این وضعیت عناصر نو و مدرن هم وارد زندگی شده و پیش رفته است تا بدینجا رسیده است. اما اینکه می شود مدرن شد بدون سکولار شدن بله، این معنایش این است که با دینداری هم می شود به زندگی مدرن رسید. لازم نیست که برای مدرن شدن بی دین شد. می شود دیندار بود و به مبنای دنیای مدرن هم رسید و زندگی امروزی هم داشت. منتها همانطور که سکولاریسم معنای دوپهلو دارد باید ببینیم دین از نظر چه کسانی و با چگونه تفسیری ارائه می شود.

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی یادآورشد: اگر مفسران دین، دین را با شرایط امروزی  هماهنگ کرده باشند می تواند در زندگی ردم حضور داشته باشد کماکان که در جهان امروز دین حضور دارد و در بسیاری از کشورهای پیشرفته مردمانش متدین هستند. اما دینی که تفسیر طالبان و القاعده و سلفی ها و وهابی ها باشد آن دین به درد دنیای امروز نمی خورد و مردمان عاقل آن دین را کنار گذاشته و کنار می گذارند.

این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: البته بستگی دارد به اینکه دین را چگونه تفسیر کنیم اگر دین ملا عمر و طالبان باشد بله آن دین مزاحم مدرنیزاسیون است و نمی گذارد مدرنیزاسیون اتفاق بیافتد. آن دین با زندگی معقول جور در نمی آید. اما دینی که به معنایی که من و شما به یک مبدأ غیبی یعنی خداوند متعال ایمان داشته باشیم که مبنای الگوهای اخلاقی ماست نه تنها مزاحم مدرنیزاسیون نیست بلکه متمم و مکمل آن هم است و با آن دین بهتر هم می شود زندگی کرد.