آمارهای یونسکو درباره وضعیت کتاب در ایران به روز نیست

به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری بیست و یکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز دوشنبه 20 آبان با حضور محمد اللهیاری فومنی، دبیر هفته کتاب در محل معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

به گفته دبیر بیست و یکمین دوره هفته کتاب در ستاد مرکزی هفته کتاب در تهران 350 عنوان فعالیت توسط اعضای این استاد پیش بینی شده است که البته برخی از این برنامه‌های پیش از افتتاح رسمی هفته کتاب آغاز شده بود مثل نمایشگاه کتاب‌های کاربردی و دانشگاهی یا رونمایی از برخی کتاب‌ها در بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان.

اللهیاری سپس برخی از برنامه‌های مختلف بیست و یکمین دوره هفته کتاب را برشمرد که برخی از مهم‌ترین این برنامه‌ها از این قرار است:

آیین تقدیر از خادمان علمی و فنی نشر کشور ساعت 10 صبح روز شنبه هفته آینده با حضور وزیر ارشاد و نمایندگانی از سفارتخانه‌های کشورهای خارجی در ایران، تجدید میثاق با آرمان‌های امام (ره) راحل ساعت 10 صبح روز یکشنبه هفته آینده با حضور کتابداران، نویسندگان، ناشران و کارکنان وزارت ارشاد در حرم مطهر امام (ره)، برگزاری نشست عاشورا در آینه شعر عصر روز یکشنبه هفته آینده، برپایی نشست خبری سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد ساعت 10 صبح روز دوشنبه هفته آینده، نشست صمیمانه معاون امور فرهنگی با نویسندگان، هنرمندان و اصحاب قلم دارای نشان درجه یک هنر از وزارت ارشاد در ساعت 16 روز دوشنبه هفته آینده، برگزاری نشست اقلیت‌های دینی در صبح روز دوشنبه هفته آینده در سرای اهل قلم، نشست تشکل‌های نشر با مسئولان دولتی با حضور 350 ناشر در روز دوشنبه هفته آینده و ارایه گزارش برنامه‌های هفته کتاب در کمیسیون ملی یونسکو و تقدیم آن به ایرینا بوکووا دبیرکل یونسکو در پاریس.

وی در ادامه از برگزاری 50 هزار نمایشگاه کتاب در 50 هزار مدرسه در سراسر کشور به مناسبت هفته کتاب خبر داد و گفت: همچنین با هماهنگی‌هایی که انجام شده است در دو هفته فرهنگی ایران در تاجیکستان و  افغانستان، برنامه‌هایی نیز به مناسبت هفته کتاب برگزار خواهد شد.

به گفته دبیر هفته کتاب امسال 20 نمایشگاه کتاب در 20 کارخانه کشور با هدف دسترسی آسانتر کارگران به کتاب برپا می‌شود. وی افزود: از دیگر برنامه‌های هفته کتاب اجرای طرح قصه گویی در 12 مدرسه شهر تهران است. ما همچنین قصد داریم با استفاده از برخی شخصیت‌های معروف در حوزه‌های مختلف و در دیدارهایی چهره به چهره با مردم، موضوع کتاب و اهمیت مطالعه را یادآور شویم.

اللهیاری در ادامه با یادآوری افتتاح شبکه رادیویی کتاب در سال گذشته و با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، از افتتاح شبکه اینترنتی تلویزیونی کتاب در یکی از روزهای هفته کتاب امسال خبر داد و گفت: امیدواریم مرحله پخش اینترنتی شبکه چندان طول نکشد و ما شاهد افتتاح شبکه تلویزیونی کتاب باشیم.

وی همچنین با تقدیر از موسسات نشری مانند «هزاره ققنوس» در اجرای طرح‌هایی مانند نقد کتاب، بر حمایت معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد و ستاد هفته کتاب از این قبیل برنامه‌هایی که با هدف تقویت فرهنگ مطالعه در جامعه انجام می‌شود، تاکید کرد.

دبیر هفته کتاب همچنین به پیشنهاد معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد برای دائمی شدن دبیرخانه هفته کتاب اشاره کرد و با استقبال از آن گفت: امیدواریم با تشکیل دبیرخانه دایمی برای هفته کتاب، ما شاهد برگزاری برنامه‌های مرتبط با هفته کتاب در طول سال باشیم.

وی با اعلام بازبینی آیین نامه اجرایی هفته کتاب در آینده نزدیک، در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا ستاد هفته کتاب ارزیابی خاصی از برنامه‌های هفته کتاب در سال‌های گذشته دارد؟ گفت: تاکنون ارزیابی فعالیت‌های هفته کتاب بر اساس خوداظهاری دستگاه‌ها و تشکل‌های مشارکت کننده در برگزاری این برنامه بوده است. مثلاً وزارت جهاد کشاورزی به ما اعلام میکرد که ما این تعداد برنامه به مناسبت هفته کتاب برگزار می‌کنیم و بعد از این مناسبت هم گزارشی اعلام میکرد که مثلاً فلان تعداد از برنامه‌های این وزارتخانه انجام شده است.

اللهیاری ادامه داد: در واقع تاکنون نهاد مستقلی برای ارزیابی این برنامه‌های هفته کتاب وجود نداشت اما امسال مقرر شد که پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با انجام نظرسنجی تلفنی از مردم ارزیابی آنها را از برنامه‌های هفته کتاب جویا شود. همچنین قرار شده است این پژوهشگاه نحوه اجرای برنامه‌های اعلام شده برای هفته کتاب را از سوی هر دستگاه و تشکل صنفی با میزان و نحوه تحقق آن مطابقت دهد.

دبیر هفته کتاب در پاسخ به سوال خبرنگار مهر که هدف از ارایه گزارش هفته کتاب امسال را به دبیر کل یونسکو جویا شد ،گفت: ما در سال‌های گذشته کمیسیون ملی یونسکو را به عنوان عضو ستاد به هفته کتاب دعوت میکردیم، در حال حاضر با ارتباطی که برقرار شده است و موضوع ورود کتاب‌های خارجی به کشور و همکاری ناشران ایرانی با ناشران خارجی، موضوع تدوین گزارشی برای کمیسیون ملی یونسکو را در دستور کار قرار دادیم.

وی ادامه داد: برخی آمارهایی که درباره وضعیت نشر ایران، مسایل پیرامون اقتصاد نشر در کشور و وضعیت بررسی و انتشار کتاب و نیز کم و کیف عناوین کتاب‌های منتشر شده، در سایت یونسکو منتشر میشود، چندان به روز نیست و به همین خاطر ما تلاش کردیم با استناد به آمار خانه کتاب که تنها نهاد مستقل و معتبر برای ارایه اطلاعات پیرامون وضعیت کتاب در ایران است، گزارشی را تهیه و جهت ملاحظه مسئولان اصلی یونسکو به مقر آن در پاریس ارسال کنیم.

اللهیاری با بیان اینکه مشابه بسیاری از فعالیت‌هایی که در کشورهای پیشرفته حوزه نشر از جمله ایالات متحده در رابطه با کتاب انجام می‌شود، در ایران هم انجام می‌شود، تاکید کرد: فکر می‌کنم اگر آمار مربوط به حوزه کتاب در ایران و نیز اقتصاد نشر به طور دقیق و با نگاهی مثبت در اختیار یونسکو قرار گیرد، آماری هم در این خصوص در سایت یونسکو وجود دارد اصلاح خواهد شد.

دبیر هفته کتاب همچنین سایت خانه کتاب را تنها مرجع رسمی و معتبر برای ارایه اطلاعات پیرامون وضعیت کتاب در کشور عنوان کرد و یادآور شد: ناشران برای اخذ فیپا یک بار باید به کتابخانه ملی مراجعه کنند که اطلاعات ثبت شده آنها از این طریق در اختیار خانه کتاب قرار می‌گیرد. همچنین بعد از اخذ مجوز ناشران برای اعلام وصول هم به خانه کتاب مراجعه می‌کنند و به همین خاطر خانه کتاب معتبرترین منبع در این زمینه است.

وی همچنین پاسخ به سئوالات چند خبرنگار را درباره رفتنش از اداره کتاب و نیز احتمال ماندنش در معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد، به بعد از هفته کتاب موکول کرد.