به گزارش خبرنگار مهر، وقتی سخن از آبگیری مجدد سد سیمره می شود بیش از هر چیزی نگاهها به سمت محوطه های باستانی کشیده می شود که قرار است زیر دریاچه این سد بزرگ دفن شوند، محوطه های باستانی که یکبار در جریان اولین آبگیری این سد بخش مهمی از آنها از دست رفت.
شاید کشف کوشک و شهر ساسانی در منطقه سیمره یکی از مهم ترین اخباری بود که امسال در حوزه کاوشهای باستان شناسی سر زبانها افتاد؛ هر چند که این خبر نیز نتوانست تسلایی بر از دست رفتن بخش عمده ای از آثار کشف شده در دریاچه سد سیمره باشد.
در کنار محوطه باستانی "قلعه گوری" این روزها انجام کاوشهای باستانی در مناطق دیگر از جمله "برزقباله" در محوطه تاریخی سیمره نیز صورت گرفته که بازهم حاوی خبرهای در نوع خود حیرت آوری برای میراث فرهنگی لرستان بود، یک محوطه باستانی 15 هکتاری که می توان از آن تعبیر به یک شهر یا شهرک دوره ساسانی کرد.
سرپرست كاوش محوطه باستانی سیمره در رابطه با آخرین کاوشها در محوطه باستانی "برزقباله" در محدوده دریاچه سد سیمره به مهر می گوید: این کاوشهای هفته گذشته به پایان رسید و در پی آن بقایای محوطه تاریخی"برز قباله" به دست آمد.
عطا حسن پور به کشف سازه های معماری مرتبط با دوره ساسانی در این محوطه باستانی اشاره کرده و ادامه می دهد: همچنین گچ بریهای تزئینی مربوط به دوره ساسانی در این محوطه تاریخی پیدا شده است.
وی با اشاره به وسعت 15 هکتاری این منطقه یادآور می شود: با توجه به این وسعت ما حدس می زنیم که این منطقه در زمان ساسانی یک شهر کوچک و یا شهرک بوده که در لوای حکومت ساسانی قرار داشته است.
حسن پور همچنین با یادآوری اینکه پیش از این در سالهای گذشته کار کاوش این منطقه صورت گرفته بود، ادامه می دهد: ولی متاسفانه به دنبال آبگیری سد سیمره بخش عمده ای از این محوطه باستانی از بین رفت.
ابن باستان شناس ادامه داد: متاسفانه چون بخش عمده ای از این محوطه باستانی متشکل از سازه های گچی بوده که گچ نیز در مقابل آب آسیب پذیر است در جریان آبگیری سد سیمره عمده محوطه باستانی "برزقباله" از بین رفته است.
حسن پور در ادامه سخنان خود به کاوشهای باستانی انجام شده در محوطه سد سیمره اشاره می کند و می گوید: پیش از کاوشهای اخیر در سال 89 نیز کار کاوشها در محوطه باستانی سیمره صورت گرفته بود که مقایسه نتایج مربوط به کاوشهای اولیه و کنونی نشان می دهد که آبگیری سد خسارات زیادی به منطقه وارد کرده است.
وی با اشاره به وجود نزدیک به 120 محوطه تاریخی در این منطقه می گوید: این گنجینه در آینده ای نه چندان دور با آبگیری مجدد سد سیمره به زیر آب خواهد رفت.
سرپرست كاوش محوطه باستانی قلعه گوری با یادآوری اینکه مهم ترین محوطه کشف شده در این منطقه کوشک ساسانی قلعه گوری بوده است، می گوید: در این محوطه باستانی گچ بری نفیسی به دست آمد که مربوط به اواخر دوره ساسانی بوده است.
حسن پور به کشف یک قلعه باستانی به نام "سیرم شاه" اشاره کرده و یادآور می شود: همچنین در جریان کاوشهای صورت گرفته یک پل تاریخی نیز کشف شده است.
وی عنوان کرد: همچنین بر بلندای کوه "وی زنهار" یک آتشکده دوره ساسانی وجود دارد که همه اینها نشان دهنده غنا و اهمیت این منطقه در دوره ساسانی است.
این باستان شناس لرستانی معتقد است که نزدیکی این منطقه به محوطه تاریخی شهر "دره شهر" و همچنین گذرگاه ارتباطی که بین النهرین داشته است نشان می دهد که این منطقه در زمان ساسانی مورد توجه حکومت های وقت بوده است.
حسن پور با ابراز تاسف می گوید: ولی این تمدن با این همه عظمت و قدمت بدون هیچ گونه دخالت میراث فرهنگی لرستان مطابق توافق صورت گرفته میان سازمان میراث فرهنگی و وزارت نیرو زیر آب دریاچه سد سیمره خواهد رفت.
وی معتقد است که این منطقه با توجه به محوطه های باستانی موجود می توانست تیسفون دیگری باشد و یادآور می شود: کاوشها و کشفیات صورت گرفته در محوطه های تاریخی سیمره در تاریخ ما جایگاه برجسته ای دارد ولی متاسفانه این موضوع هیچ گاه دیده نشد.
سرپرست كاوش محوطه باستانی قلعه گوری با یادآوری اینکه آبگیری ابتدایی سد به شدت به محوطه باستانی خسارت وارد کرده است، می گوید: متاسفانه سازه های معماری که در فصل اول کاوش در این محوطه پیش از آبگیری سد پیدا شد و تصاویر آن موجود است بعد از آبگیری منهدم شده است.
بنابر این گزارش هر چه از انجام کاوشهای باستان شناسی در محوطه سد سیمره می گذرد بر حسرت هایمان اضافه می شود، محوطه های باستانی که با آبگیری سد از بین رفت می توانست گرهی از ابهامات موجود در تاریخ ساسانی بگشاید.
تنها در سایت باستانی "قلعه گوری" با وسعتی در حدود نیم هکتار در حاشیه شمالی دره حاصلخیز رماوند شاهد کشفیاتی بی نظیر از آثار دوره ساسانی بودیم که هر کدام از آنها بیان کننده مکتب هنری تمدن ساسانیان است.
کشف کتیبه ها و یک کوشک ساسانی نیز از دیگر توفیقاتی بود که به دست آمد، فضاهای خیره کننده معماری به کار رفته در دیوارهای به جا مانده از این کوشک نمایانگر غنای هنر ساسانی است که برای ما گنجینه ای ارزشمند به حساب می آید، گنجینه ای که قرار است در آینده نه چندان دور به دل دریاچه سد سیمره سپرده شود.
......................................
گزارش: فاطمه حسینی
نظر شما