مرغوب ترين پنبه جهان در انتظار حمايت/ وقتي رشته هاي كشاورزان خراسان شمالي پنبه مي شود

به گزارش خبرنگار مهر، خراسان شمالي با سطح كشت ساليانه حدود 9 هزار هكتار مزرعه پنبه و توليد 23 هزار تن وش پنبه(پنبه پاك نكرده) رتبه پنجم توليد اين محصول مهم را در كشور دارد، اما در اين ميان نكته قابل توجه آن است كه پنبه توليدي در اين استان، خاصه در شهرستان مانه و سملقان از نظر كارشناسان، مرغوب ترين پنبه توليدي در جهان محسوب مي شود.

مشخصه مرغوب ترين در جهان براي پنبه مانه و سملقان، تعريف و تمجيدي محض بازارگرمي نبوده بلكه فاكتوري علمي و ثابت شده در مورد پنبه توليدي خراسان شمالي است چرا كه بر اساس آزمايش هاي دقيق طول الياف پنبه توليدي در مانه و سملقان هشت ميكرون است در حالي كه تمامي پنبه هاي جهان كمتر از هشت ميكرون طول دارند.

اما با وجود اين ظرفيت مهم، حمايت هاي استاني و فرا استاني از اين صنعت به خوبي صورت نمي گيرد، بالا بودن هزينه هاي توليد به دليل كمبود حمايت ها، كم بودن متوسط برداشت در هكتار به نسبت كشورهاي رقيب، قاچاق منسوجات پنبه اي، جولان دلالان و بي كلاه ماندن سر كشاورزان و بدتر از همه واردات بدون كارشناسي پنبه آن هم درست در هنگام برداشت و فروش محصول از جمله مواردي است كه سبب مي شود تا رشته هاي پنبه كاران خراسان شمالي پنبه شود.

خراسان شمالي رتبه پنجم توليد پنبه در كشور را دارد

مدير امور زارعت سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي در گفتگو با خبرنگار مهر، سطح زير كشت پنبه در استان را به طور متوسط سالانه هشت هزار و 500 هكتار ذكر و اظهار مي كند: برداشت پنبه در خراسان شمالي از اواخر شهريور آغاز و از اين سطح بيش از 23 هزار تن وش پنبه برداشت مي شود.

مهدي ملكشي با بيان اين كه امسال ميزان توليد پنبه در خراسان شمالي بيشتر شده است، مي افزايد: پارسال 21 هزار تن وش پنبه از پنبه زارهای این استان برداشت شده بود در حالي كه اين ميزان امسال با 10 درصد افزايش به 23 هزار تن رسيده است.

او با بيان اين كه شهرستان های مانه و سملقان و اسفراین به عنوان مناطق عمده کشت پنبه در استان به شمار مي روند، مي گويد: شهرستان مانه و سملقان با دارا بودن پنج هزار و 400 هكتار از مزارع پنبه، بزرگترين توليد كننده پنبه در خراسان شمالي محسوب مي شود.

به گفته وي افزایش قیمت وش پنبه در بازار، توسعه آبیاری تحت فشار در مزارع، توزيع بذر اصلاح شده و يارانه اي پنبه در بين كشاورزان، تشویق کشاورزان به کشت مکانیزه و همچنین برداشت مکانیزه از مهم ترين دلايل افزايش توليد پنبه در استان به شمار مي روند.

ملكشي با بيان اين كه خراسان شمالي رتبه پنجم توليد پنبه در كشور را دارد، تصريح مي كند كه پنبه تولید شده در استان یکی از مرغوبترین محصولات توليدي در کشور است.

او اضافه مي كند: اكنون در خراسان شمالي هشت كارخانه پنبه پاك كني فعاليت مي كنند و اين محصولات پس از فرآوري در استان به اصفهان صادر مي شوند.

سر پنبه خراسان شمالي را مي برند

يك كارشناس ارشد زارعت در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به مشكلات پنبه كاران خراسان شمالي مي گويد كه كشاورزان پنبه كار استان با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم مي كنند اما مهم ترين مشكل آنها قيمت پايين خريد محصول است.

محمد حصاري اظهار مي كند: خرده مالك بودن غالب پنبه كاران استان و ضعف بنيه مالي آنها سبب شده كه پنبه كاري مكانيزه چندان رواج نداشته باشد و هزينه هاي توليد بالا برود.

به گفته وي وقتي كشاورزان پنبه كار خراسان شمالي با هزينه بالايي اقدام به توليد محصول مي كنند، قميت پايين خريد وش پنبه سبب مي شود تا آنها متضرر شده و نسبت به كاشت دوباره پنبه دلسرد شوند.

حصاري اضافه مي كند: از طرف ديگر تقريبا هر سال دولت درست در زمان برداشت و فروش محصول پنبه اقدام به وارد كردن پنبه از كشورهاي خارجي مي كند و سبب پايين آمدن قيمت مي شود در حالي كه اگر از كشاورزان داخلي حمايت شود آنها مي توانند به راحتي نياز كارخانه هاي نساجي و ريسندگي كشور را تامين كنند.

به گفته وي واردات بي رويه پنبه در فصل برداشت اين محصول استراتژيک سبب افت شديد قيمت پنبه و تحميل خسارت زياد به كشاورزان مي شود به گونه اي كه بسياري از پنبه كاران استان به دليل كاهش قيمت از برداشت محصول خود خودداري مي كنند، مسئله اي كه طی دو سال اخير در خراسان شمالي روي داد.

حصاري مي گويد: اين واردات بي رويه سبب مي شود تا بازار دلالي پنبه در استان داغ شود و واسطه گران با خريد پنبه كشاورزان با قيمت اندك و فروش آن در ساير فصول، سود كلاني به جيب بزنند.

اين كارشناس ارشد كشاورزي در ادامه مي گويد: از طرف ديگر بايد براي افزايش توليد در كشتزارهاي پنبه خراسان شمالي روش هاي نوين كشاورزي جايگزين روش هاي سنتي شود.

حصاري اظهار مي كند: كاشت، داشت و برداشت مكانيزه پنبه در استان سبب مي شود تا علاوه بر افزايش توليد در واحد سطح، رغبت كشاورزان افزايش يافته و در نتيجه سطح زير كشت اين محصول نيز در خراسان شمالي بيشتر شود.

به گفته وي در حال حاضر به دليل آن كه مكانيزاسيون كشاورزي در مزارع پنبه استان چندان اجرايي نشده و از طرف ديگر برداشت پنبه نيازمند نيروي كارگري زيادي بوده و هزينه كارگري هم افزايش يافته است، ميزان سود استحصالي از كاشت پنبه در استان كاهش يافته و به تبع آن رغبت كشاورزان براي كاشت اين محصول استراتژيك نيز كمتر شده است.

حصاري با اشاره به اينكه امسال در فصل برداشت پنبه در خراسان شمالي يك دستگاه كمباين فعال بود، مي گويد: كارايي اين دستگاه مناسب بود اما براي بهبود اين روند مي بايد تسهيلاتي براي تهيه اين ماشين آلات كشاورزي از سوي سازمان جهاد در نظر گرفته شود و يا شماري از كشاورزان پنبه كار به صورت شراكتي و با استفاده از تسهيلاتي كه بر اساس قانون پرداخت مي شود، اقدام به خريد اين دستگاه ها كنند.

مرغوب ترين پنبه جهان در انتظار حمايت

مدير كل دفتر هماهنگي امور اقتصادي استانداري خراسان شمالي نيز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاري نخستين جلسه تخصصي بررسي مشكلات پنبه استان در هفدهم دي ماه امسال، مي گويد: پنبه صنعتي سودآور است و خراسان شمالي نيز به واسطه داشتن شرايط آب و هوايي مساعد يكي از قطب هاي توليد پنبه در كشور محسوب مي شود.

محمدرضا موفق اظهار مي كند: اكنون پنبه توليدي در شهرستان مانه و سملقان خراسان شمالي مرغوب ترين پنبه جهان به شمار مي رود چرا كه بر اساس آزمايش هاي دقيق، طول الياف پنبه توليدي در مانه و سملقان هشت ميكرون است در حالي كه تمامي پنبه هاي جهان كمتر از هشت ميكرون طول دارند.

وی با بيان اين كه با مديريت صحيح مي توان پنبه را به نماد خراسان شمالي بدل كرد، مي افزايد: متاسفانه با وجود اين ظرفيت مهم، برخي مشكلات اساسي سبب شده تا پنبه استان نتواند به جايگاه واقعي خود در ايران و جهان برسد.

به گفته موفق خرده مالك بودن كشاورزان، سيستم هاي سنتي آبياري، عدم مكانيزاسيون پنبه كاري و در نتيجه افزايش هزينه توليد، قاچاق منسوجات پنبه اي به كشور و ... از مهمترين معضلات موجود در بخش پنبه كاري خراسان شمالي است.

اين مسئول مي افزايد: در حالي كه اكنون در دنيا استاندارد توليد پنبه در هكتار، چهار الي پنج تن است اين ميزان در خراسان شمالي و كشور 2.5 تن برآورد شده و اين مسئله سبب شده تا برخي كشورها از جمله قزاقستان بازار پنبه ايران در جهان را به قبضه خود دربياورند.

او عنوان مي كند: بايد براي ساماندهي وضعيت پنبه در استان اقدام هاي اساسي از جمله يكپارچه سازي اراضي و اصلاح سيستم هاي كاشت، داشت و برداشت و بالاخص اصلاح سيستم هاي آبياري انجام شود.

موفق تصريح مي كند: علاوه بر اين مي بايد صنايع تبديلي پنبه موجود در خراسان شمالي نيز نوسازي شوند چرا كه تجهيزات هشت كارخانه پنبه پاك كني موجود در استان بيش از 45 سال قدمت دارند.

وي اضافه مي كند: همچنين قاچاق منسوجات پنبه اي به كشور نيز يكي از مهم ترين معضلات اين بخش است و سبب شده تا پنبه كاران متحمل خسارت هاي زيادي شوند.

موفق مي گويد: دفتر امور اقتصادي استانداري خراسان شمالي مصمم است با همكاري سازمان جهاد كشاورزي استان تمامي تلاش خود را براي رفع دغدغه هاي پنبه كاران به كار گيرد و برگزاري جلسات تخصصي بررسي مشكلات پنبه خراسان شمالي نيز در همين راستا است.

به گفته وي علاوه بر اين مقرر شده تا جلسه مشتركي بين كارخانجات پنبه پاك كني استان و كارخانه هاي ريسندگي در استان هاي همجوار برگزار شود تا ضمن طرح دغدغه هاي صاحبان صنايع، تصميمات لازم براي رفع موانع موجود گرفته شود.

پنبه پنبه كاران را نزنيد

به نظر مي رسد با وجود مشكلاتي نظير خرده مالكي و سيستم هاي سنتي كاشت، داشت و برداشت پنبه در خراسان شمالي، باز هم معضلاتي همچون واردات پنبه در فصل برداشت و سوء استفاده دلالان مهم ترين دغدغه كشاورزان پنبه كار استان باشد، شايد در اين زمينه ايجاد تشكلي فراگير براي حمايت از پنبه كاران نخستين گام باشد.

همچنين از دولت تدبير و اميد انتظار مي رود كه  اقدام نسنجيده واردات پنبه در فصل برداشت كه در دولت هاي گذشته باب شده بود را پايان دهد و يا حداقل مجلس مصوبه اي تصويب كند و دولت را از واردات پنبه، حداقل در سه ماه برداشت محصول منع كند.