سفر به سرزمینی با پیشینه چندین هزار ساله/ طبیعت بکر استان سمنان از کویر ریگ جن تا جنگل ابر

به گزارش خبرنگار مهر، طبیعت بکر و دست نخورده استان سمنان به تنهایی در شهرستانهای این استان نیز جالب توجه است، به طوری که با سفر به شهر سمنان و سپس به شهمیرزاد و مهدیشهر می توان تجربه دو آب و هوای متفاوت را با طی کمتر از 20 کیلومتر داشت.

در شهرستان شاهرود نیز که "جنگل ابر" آن زبانزد همه است، می توان در مناطق رضا آباد و خارتوران، طی مسیر در مناطق کویری را تجربه کرد.

شهرستان گرمسار شهر خورشید تابان نیز با جاده سنگفرش که یادگار گذشتگان و مسیر تاریخی ابریشم است، جاذبه های فراوانی دارد.

شهرستان دامغان نیز با چشمه علی، انگورستانی و... جلوه هایی از هنر نقاش طبیعت را به نمایش می گذارد.

شهرستان مَهدی‌شهر نام دیگر سَنگسَر یکی از شهرستان‌های استان سمنان واقع در شمال ایران است. این شهرستان در شمال غربی استان سمنان واقع شده است.

شهرستان میامی در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال به استان های گلستان و خراسان شمالی، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به شهرستان شاهرود محدود شده است.

چنانچه در ایام نوروز قصد تجربه ای متفاوت از سفر، دیدن از نزدیک کویر، ابر، رصد ستارگان و... را دارید، سفر به استان سمنان گزینه مناسبی برای سفر است.

همچنین این استان علاوه بر زیبایی‌های طبیعی با سابقه تاریخی چند هزار ساله به دلیل واقع شدن در گذر حوادث ناشی از لشکرکشی‌ها و مهاجرت‌های بین شرق و غرب و مهم تر از همه داشتن تاریخ تمدن دیرینه دارای آثار باستانی متعدد دیدنی مربوط به دوره‌های مختلف تاریخ است که مبین قدمت کهن آن است.

غار دربند مهدیشهر:

"دربند" منطقه سرسبز کوچکی است که در حدفاصل مسیر مهدیشهر به شهمیرزاد واقع شده و مهم ترین قابلیت گردشگری آن، آب و هوای مطبوع، طبیعت بکر و غار دربند است. غار "دربند" در شیبی تند در کمرکش کوهی آهکی واقع شده است. این غار با 140 میلیون سال قدمت، از غارهای آهکی بزرگ ایران است که طول آن به حدود 150 متر می رسد.

چشمه آبگرم مهدیشهر:

این چشمه در 16 کیلومتری غرب مهدیشهر در دامنه کوه های البرز قرار دارد. سالهای سال است که این چشمه به نام آبگرم سمنان شناخته می شود و این بدین دلیل بوده است که این چشمه پیش از این در شهرستان سمنان قرار داشته است. از سال 1386 و با شهرستان شدن مهدیشهر، این چشمه نیز در فهرست جاذبه های گردشگری مهدی شهر جای گرفت. راه دسترسی به این چشمه نیز از طریق مهدیشهر است.

رامه:

روستای "رامه" و مناطق اطراف آن که منطقه نمونه گردشگری رامه را تشکیل می دهد در 55 کیلومتری شمال شرق شهر گرمسار واقع است که شامل چند روستا و مزرعه می شود. مناطق طبیعی چشم نواز اطراف روستای رامه به ویژه ارتفاعات آن و حیات وحش متنوع و غنی ، از جلوه های طبیعی این منطقه است. طبیعت این منطقه واقع در بخشی از منطقه شکار ممنوع"خنار" است.

کویر "ریگ جن"

این کویر از صعب العبورترین نواحی دنیا، منطقه کویری و پر از تپه‌های شنی و باتلاق‌های نمکی است. در حال حاضر در این منطقه هیچ علایمی از حیات دیده نمی‌شود.

این کویر در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق منطقه حفاظت شده کویر، شمال انارک و غرب جندق قرار گرفته است و وسعتی برابر با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع دارد. هیچ گونه چشمه یا چاه آبی در این منطقه وجود ندارد.

مسجد جامع سمنان:

این مسجد بنایی بسیار کهن و با ارزش در سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمده است، اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می‌شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری و بر روی خرابه‌های آتشکده بنا شده است. سبک معماری این بنا، به شیوه معماری آذری است.

مسجد امام سمنان:

مسجد امام، مسجد شاه یا مسجد سلطانی در مرکز شهر سمنان واقع شده و یکی از مهمترین و زیباترین بناهای تاریخی و مهم سمنان است. این مسجد دارای چهار در بزرگ ورودی از شمال، جنوب، شرق و شمال غربی است. در شمال غربی به دالان درازی باز می‌شود که در انتهای آن تکیه پهنه‌است.

درهای شمال، جنوب و شرق دارای هشتی دالان و دهلیز هستند. بالای درهای شمالی و شرقی تزئینات مقرنس کاری گچی زیبا با دو گوشواره دو طبقه در طرفین با پشت بغل‌های کاشی کاری شده وجود دارد.

شهر "مجن" :

این شهر در فاصله 35 کیلومتری غرب شاهرود و در منطقه ای کوهستانی واقع شده است. تنگه معروف "داستان" در فاصله 10 کیلومتری شهر مجن قرار گرفته که آبشار این تنگه در زمره جاذبه های طبیعی شهرستان شاهرود محسوب می شود. پوشش گیاهی و جانوری متنوع و آب و هوای مطلوب از جاذبه های گردشگری این منطقه است.

دروازه ارگ سمنان:

این دروازه در شهر سمنان واقع است. این بنا دروازه شمالی و تنها باقی مانده ارگ سمنان است که در زمان بهمن میرزای بهاءالدّوله فرزند فتحعلی شاه قاجار، ساخته شده است.

از نوشته کتیبه روی آن برمی‌آید که ساختمان آن در سال ۱۳۰۲ ه.ق، در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکمرانی انوشیروان میرزا حکمران سمنان، دامغان، شاهرود و بسطام به اتمام رسیده است.

آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی:

این آرامگاه، در ۲۴ کیلومتری شاهرود در تپه‌ای در شمال روستای خرقان قرار دارد. ساختمان آرامگاه چندان امتیازی ندارد و بنای آن از آجر است و گویا در چند سال اخیر بنا شده، روی قبر شیخ یک قطعه سنگ مرمر است که اشعاری بر آن حک شده است.

در جوار این آرامگاه مسجدی بوده که مطابق نوشته برخی از مؤلفین دارای گنبدی مخروطی شکل و آراسته به کاشی‌های زیبا بوده است. در حال حاضر از مسجد و گنبد یاد شده فقط محراب آن باقی مانده که بر خلاف مسجدهای دیگر این نواحی رو به باختر است. محراب مذکور داری گچ‌بری‌های زیبا و استادانه ای است.

بسطام:

بسطام نام شهری در شهرستان شاهرود است. این شهر در ۶ کیلومتری شمال شرقی شاهرود جای دارد. تاریخ این شهر قبل از ورود اسلام به ایران مشخص نیست.

بنابر یک روایت حاکم خراسان در زمان خسروپرویز که نام وی "بسطام نام" بود، این شهر را بنا گذاشته‌است. با توجه به این روایت این شهر را باید شهرهای تأسیس‌شده در دوران شاپور دوم ساسانی دانست. در دورهٔ عباسیان، این شهر دومین شهر ایالت قومس و تالی دامغان بود و پس از حملهٔ مغول رو به انحطاط رفت.

جنگل ابر شاهرود:

این جنگل قسمتی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگلهای هیرکانی است که با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکی از زیباترین تقاط شهرستان شاهرود است. این جنگل با ۳۵ هزار هکتار وسعت در ادامه جنگل‌های سرسبز شمال کشور به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است.

در این جنگل ابرها آنقدر به درخت‌ها نزدیک اند که به‌نظر می‌رسد جنگل بر روی ابرها سوار است و می‌توان در میان ابرها گشت و گذار کرد و به باور بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت ایران محسوب می‌شود.

کالپوش میامی:

این منطقۀ سرسبز و جنگلی با ۱۴ هزار هکتار جنگل، ۳۰ هزار هکتار مرتع و ۳۴ هزار هکتار مزارع زیر کِشت با بارندگی کافی و زمین‌های مستعد برای کشاورزی و جنگلداری، در فصل بهار با دشت‌های مملو از گل‌های شقایق، در شهریور ماه با گل‌های آفتابگردان، در پاییز و زمستان با مناظر زیبا و در مجاورت با پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملّی گلستان از موقعیت ممتاز گردشگری برخوردار است.

پارک ملی کویر:

پارک ملی کویر یکی از پارک‌های ملی ایران است و در استان سمنان قرار دارد. این منطقه ۴۴۰ هزار هکتار وسعت دارد و در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران در شهرستان گرمسار واقع شده‌است.

برخی از مناطق تشکیل دهنده آن از سال ۱۳۴۳ به صورت منطقه حفاظت‌شده زیر نظر سازمان محیط زیست قرار گرفت. این پارک از سال ۱۳۵۵ و در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی به رده پارک ملی ارتقا یافت.

مسجد دو ایوان فریومد میامی:

این مسجد یکی از آثار ارزشمند معماری دوره خوارزمشاهیان به شمار می رود. بنا در مساحتی حدود 820 متر مربع با دو طرفین ایوانها، شبستانی در ضلع شرقی ایوان جنوبی و احتمالاً شبستانی به قرینه آن در ضلع غربی، دو رشته رواق در طرفین صحن، اتاق گنبد دار چهار گوش در ضلغ غربی ایوان شمالی و سردری مزین است.

در اطراف حیاط مرکزی و در جهات شرق و غرب به طاق نما با گچبری های دوره ایلخانی و نقوش گیاهی و هندسی به چشم می خورد. اجزای تشکیل دهنده بنا در کل عبارتند از سردر ورودی، دو شبستان و دو محراب این مسجد در کل فاقد گنبد می باشد.

کاروانسرای میامی:

این بنا در مرکز شهر میامی واقع شده و از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است که تقریباً سالم بر جای مانده است. این بنا به فرم حیاط مرکزی و از نوع چهار ایوانی و با آجر ساخته شده است.

ورودی این بنا که به شکل هشتی و در دو اشکوب است، در ضلع شمالی کاروانسرا قرار دارد. در سر درب ورودی کتیبه های سنگی حجاری نصب شده که تاریخ ساخت و بانی آن در روی آن درج شده است و از این حیث منحصر به فرد است.

تپه حصار دامغان:

در کاوش های تپه حصار دامغان، در سالهای 1310 و 1311 ه.ش سه دوره استقرار آشکار شده، آثار و بازمانده فرهنگ های گوناگون از دوران پيش از تاريخ تا دوران اسلامی به دست آمده است.

مردم ساکن تپه حصار بر پايه مهرهای استامپی (مسطح) و استوانه ای(سيلندری) که از اين محل به دست آمده، در دوران پيش از تاريخ دارای خط يا گونه ای علامت اختصاری بوده اند.

چشمه علی دامغان:

مجموعه چشمه علی که یک فضای محصور شده برای تفریح تابستانی شاهان قاجار بوده است. این مجموعه از دو بخش قراول‌خانه و سازه درون آب تشکیل شده است. دیرینگی سازه‌های درون مجموعه به روزگار صفویان می‌رسد اما کاربری تفریحی آن بیشتر در روزگار قاجار بوده است.

مسجد تاریخانه دامغان:

به نظر می رسد این نام ترکیبی از ترکی (تاری؛ خدا) و خانه فارسی است. تاریخانه به معنی خانه خدا است و آن را مسجد چهل ستون هــــــم می نامند و این رقم اغلب در ایران نماینده آن نیست که حتماً چهل ستون داشته باشد بلکه به معنی ستون های متعدد است نقشه این بنا نقــشه مساجد صدر اسلام است که از هر عنصر خارجی عاری است.

در دوره سلجوقیان به جای مناره خشت و گلی آن که ریخته بود برجی از آجر ساخته اند. نقشه این مسجد ساده ترین و خالص ترین و حتی می توان گفت علمی ترین مساجد صدر اسلام است.

گزارش از محمدحسن مقدم‌نیا