«فلسفه برای کودکان»، نگاه بچه‌ها به زندگی را عمیق‌تر می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر،دکتر روح الله کریمی نویسنده و پژوهشگر که امروز 19 اردیبهشت ماه با موضوع «فلسفه و کودکان » در سرای اهل قلم کودک ونوجوان نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سخن می‌گفت، با بیان این مطلب تصریح کرد: پژوهشگاه علوم انسانی با ایجاد کارگاه‌هایی تلاش کرده تا ماهیت کتاب‌های فلسفه برای کودکان را از حالت ترجمه ای صرف به تالیف بدل کند و برای این منظور طی نشست‌هایی کتاب‌های مختلفی مثل «تفکر انتقادی »،«پژوهش اخلاقی » و...را در دست تالیف دارد تا بتواند کار مربیان علاقه مند به این موضوع را تسهیل کند.

این نویسنده و پژوهشگر تاکید کرد:آموزش و پرورش این برنامه را از پایه ششم شروع کرده است. ولی کتاب‌ها و مربیان این کار ندارد و نحوه اجرای آن بسیارضعیف است. در «کتاب‌های کار» این درس، رویکردی دنبال‌ می شود که متاسفانه عین رویکرد کتاب‌های کمک درسی است و جواب‌های این درس در کتاب‌های کمک آموزشی موجود است. یعنی ناآگاهی آموزش وپرورش ما نسبت به این موضوع که می تواند تفکر انتقادی را سامان دهد و آینده نظام آموزشی ما را متحول  کند علنا مشهود است .

دکتر حسین شیخ رضایی نویسنده کتاب «علم ورزی در حلقه کند و کاو» نیزبا تاکید براینکه  برنامه فبک  (فلسفه برای کودکان) از اولین برنامه ها برای آموزش فلسفه برای کودکان به شکل تالیفی است گفت:در جامعه ما و در همین نمایشگاه توجه زیادی به موضوعات به اصطلاح علمی اختصاص داده می شود که این ذهنیت را در بیننده ایجاد می کند که جایگاه علم در جامعه ما رفیع است اما یکی از مهمترین کارهای کتاب‌های فبک و تاثیر آن در مخاطب این است که به جای تمرکز بر محفوظات در او ایجاد شگفتی و تعجب نسبت به طبیعت می کند.

این نویسنده تصریح کرد: در کتاب‌های داستانی فبک همه امور باید مبهم ،خاکستری و در حاشیه باشند تا بتوانند در مخاطب قوه تفکر و تصمیم گیری را ایجاد کنند. براین اساس نویسنده این داستان‌ها باید در موضع آدم‌هایی که در محدوده خاکستری زندگی، زندگی می کنند قرار گیرند و گفتگوی اصیل طرفین خوب و بد داستان برای استدلال انتخاب‌های شان،در هنگام تالیف این آثار توجه داشته باشد.یعنی در این داستان‌ها الزاما آدم‌های خوب همیشه مبتکر و خلاق نیستند و آدم‌های متوسط هم می توانند طراح ایده های بکر و نو باشند.

دکتر سعید ناجی نویسنده و پژوهشگر دیگر این حوزه تاکید کرد: در بحث فلسفه برای کودکان کتاب ارزش چندانی ندارد. سقراط می گوید:کتاب‌های فلسفی در بهترین شرایط نمایی از موضوع را به ما می دهند و در بدترین شرایط موجب گمراهی ما می شوند.چون کتاب با ما وارد دیالوگ و گفت و گو نمی شود.در حالی که گفت و گو نقش مهمی در این زمینه دارد.کتاب‌های «فلسفه برای کودکان »الزاما باید در مربی  مهارت‌هایی را ایجاد کند تا او بداند در کلاس چگونه به گفتگو دامن زند تا هم بیاموزد و هم بیاموزاند.

این نویسنده گفت: کتاب های فلسفه برای کودکان به عنوان سکوی پرش برای گفت وگوی کلاسی مطرح است چون در کلاس گفتگوهایی را ساماندهی و هدایت می کند که بعضا سوالات اساسی معرفتی بچه ها هستند. با این  اوصاف این مساله پیش می آید که این کتاب ها باید چه ویژگی هایی را داشته باشند؟

این پژوهشگر تصریح کرد: سه ویژگی کتاب های فلسفه برای کودکان غنای فلسفی،غنای ادبی و غنای روانشناختی آنهاست. مبانی فلسفه برای کودکان باید با اقضائات سنی و روانشناختی بچه ها تطابق داشته باشد. این علاقه شدید به تالیف کتاب با موضوع فلسفه برای کودکان و استقبال ناشران به آن که عمدتا توجیه اقتصادی هم دارد برای فلسفه برای کودکان مخاطره انگیز است

مهرنوش هدایتی نویسنده کتاب « روانشناسی فلسفه برای کودک» نیز در این نشست گفت: هر مفهوم فلسفی را نمی توان به کودکان منتقل کرد و این موضوع و بیان آن از خطای شناختی ما نشات می گیرد. کسانی که به این باورمعتقدند این مفاهیم را با ساختارهای زندگی و آموزه‌های ملموس کودکان در آمیخته اند. البته رسالت هر داستانی در این است که مفاهیم بزرگ را در قالب مفاهیم قابل فهم به کودک منتقل کند.