علم و تکنولوژی بدون حکمت به محیط زیست آسیب می زند/ دعا نقش مهمی در کاهش بلایا دارد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست هفتگی شهر کتاب که به بررسی کتاب "الهیات محیط زیست" نوشته آیت الله مصطفی محقق داماد اختصاص داشت، عصر روز گذشته 14 مردادماه با حضور مؤلف کتاب، دکتر غلامرضا اعوانی رئیس هیئت مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران، دکتر شهین اعوانی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دکتر هومان لیاقتی رئیس انجمن علمی کشاورزی بوم شناختی ایران برگزار شد.

دکتر غلامرضا اعوانی رئیس هیئت مدیره انجمن حکمت و فلسفه ایران با اشاره به اهمیت کتاب به نقل از قرآن گفت: فساد، روی زمین و در دریا ظاهر شده اما خدا خودش را مبرا کرده است. پس زمین را چه کسی آلوده می کند؟ طبیعت از زمان خلقت تا امروز خودش را حفظ کرده است، ولی در این 2 الی 3 قرن اخیر به طبیعت آسیب زیادی رسیده است. چه تغییری در دید آدمی رخ داده که چنین نتیجه ای داشته است؟ بزرگترین معجزه در زمین رخ داده و زمین خود معجزه است. ما در این زمین خلق و بزرگ شده ایم. شاید فکر می کنیم همه جای دنیا زمین است.

وی با اشاره به تجسد روح روی زمین این مسأله را منحصر به خود زمین دانست و گفت: قرآن می فرماید تمام هستی به درجه استوا و اعتدال رسید، مثلا اعتدال درجه حرارت زمین نسبت عناصر به یکدیگر این امر را تصدیق می کند. وجود انسان آخر است، چون استوایی که اقتضای وجود انسان را داشته در آخر پدید آورده و این تصادفی نیست. در واقع هیچ چیز در عالم تصادف نیست. بعد از اینکه انسان به حد استوا و اعتدال وجودی رسید این استعداد را پیدا کرد که روح را قبول کند و متجسد شود.

وی افزود: از آسیب رسانندگان به زمین قدرتمندانند. کسانی که علم، تکنولوژی دارند ولی علمشان بی حکمت است. علوم و دین به معنای حکمت است البته نه هر تفسیری از دین. در بعضی از تفاسیر دین به محیط زیست آسیب رسیده است و یا دین با تفسیر غلط متهم به آسیب به زمین شده است.

اعوانی در ادامه سخنانش اظهارداشت: خداوند با همه پیامبرانش عهد بست و به همه آنها کتاب و حکمت داد، لذا قرآن می خواهد انسان را به محوریت وجود خدا یادآور کند، ولی در قرآن لفظ وجود نداریم بیشتر لفظ رحمت به کار رفته است و علم و حکمت نیز رحمت است. خدا همه چیز را نازل می کند و آسمان در این محیط زیست نقش مهمی دارد چون باران که از لزومات حیات است از آسمان نازل می شود.

وی با اشاره قرآن به «أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ» آيا شما آنرا [بى‏ يارى ما] زراعت مى ‏كنيد، يا مائيم كه زراعت مى ‏كنيم؟ تشریح کرد: در ادیان شرقی انسان همکار خدا یاد شده است. در اسلام هم ما با خدا همکاری می کنیم مثلا معلم از صفات خداوندی است ولی ما نیز معلمی کرده و درس می دهیم در واقع با او همکاری می کنیم.

این استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: افلاطون و ابن سینا و ملاصدرا فیلسوفان الهی هستند و اگر در طول زمان در نظریه هاشان خلأ مشاهده می شد دیگر فلاسفه الهی آنرا رفو می کردند و نظریه های یکدیگر را تکمیل می کردند. آیا فلسفه ما را از مسئله تخریب محیط زیست نجات می دهد؟ فلاسفه تلاش کردند وحدت حکمت به وجود بیاورند. حکمت یعنی علم، ولی علم بدون حکمت تبدیل به تکنولوژی و قدرت می شود که این خلأ بزرگی محسوب می شود.

وی با تأکید بر مکانیستی بودن جهان خداوند را ریاضیدانی بزرگ توصیف کرد و گفت: خداوند ریاضیدان است چون هر چیزی آفریده است با مکانیسمی دقیق وبا دقتی ریاضی وار است. در کتاب الهیات محیط زیست به نقل قول ملاصدرا از ابن سینا اشاره شده است که ابن سینا می گوید اکثر مردم چیزهایی که درباره دعا می گویند حقیقت است و کسانی که به فلاسفه شبیه هستند این حرفها را رد می کنند چون به اسباب و علل وجود توجه ندارند، لذا عذابهای الهی براساس گناهان انسان نازل می شوند و دعا نقش مهمی در کاهش این بلایا دارد.

در پایان این نشست دکتر شهین اعوانی عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به قرائت سر فصلهای این کتاب پرداخت و لزوم تألیف کتاب را پاسخ مؤلف به مقاله هایی که ادیان ابراهیمی را سبب تخریب محیط زیست می دانند دانست.

 وی به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه دکتر محقق داماد محیط زیست تدریس می کند، تألیف این کتاب برای تدریس در مقطع کارشناسی ارشد نیز بوده است.

دکتر هومان لیاقتی رئیس انجمن علمی کشاورزی و بوم شناختی ایران نیز با پرداختن به آمار تخریب محیط زیست و منابع طبیعی از آمار دقیق موجود در کتاب نیز تقدیر کرد و این کتاب را برای تدریس در تمام مقطع تحصیلی توصیه کرد.