به گزارش خبرنگار مهر، یک هفته ای است که شهروندان البرزی شاهد برگزاری پنجمین دوره نمایشگاه کتاب در مرکز استان هستند. نمایشگاهی که به گفته مجریان، تفاوت های قابل توجهی با دوره های پیش داشته و حضور ۲۶۰ ناشر و عرضه ۴۰۰ هزارعنوان کتاب خود گواه صادقی بر این مدعاست.
اما یکی از اهرم های قابل اتکا در هر نمایشگاهی شمار بازدیدکنندگان آن است که به آن اعتبار و رونق می بخشد و در نبود آن هر کوشش و تلاشی عقیم می ماند. نمایشگاه کتاب البرز که امروز آخرین روز خود را سپری می کند، اما از این حیث چندان سودی نبرد جز در روزهای پایانی هفته به ویژه روز جمعه.
پنج سالی است که استان البرز شاهد برپایی نمایشگاه کتاب است. اتفاقی که از آن به بزرگترین رویداد فرهنگی استان یاد می شود. اما جالب است که بزرگترین رویداد فرهنگی استان حامیان چندانی ندارد و حتی در بحث اطلاع رسانی نیز برخی دستگاه های فرهنگی هزینه نمی کنند.
نهادهای استانی برای فرهنگ چه می کنند؟
امیر هوشنگ آقامیری یکی از ناشران حاضر در این نمایشگاه در گفتگو با مهر، نمایشگاه را خوب اما اطلاع رسانی را ضعیف ارزیابی کرد و با بیان اینکه پس از برگزاری نمایشگاه به فکر اطلاع رسانی می افتیم، تصریح کرد: جز با اطلاع رسانی چگونه می توان مردم را از این رویداد باخبر و آنها را به نمایشگاه دعوت کرد.
وی با اشاره به اینکه سالهای گذشته نیز تجربه حضور در نمایشگاه کتاب البرز را داشته، اظهار داشت: نمایشگاه امسال در مقایسه با سالهای گذشته از رشد کیفی و کمی برخوردار بوده و ناشران خوبی دعوت شدند اما متاسفانه بازدید کننده نداشتیم. ما هر سال به دنبال تجربه اندوزی هستیم در حالیکه باید از تجارب سال های گذشته استفاده کرد.
آقامیری افزود: همینطور دستگاه های مختلف با اداره کل فرهنگ و ارشاد همکاری مناسبی نداشتند تا با تقبل بخشی از هزینه های اطلاع رسانی دست به دست هم داده و در این رویداد فرهنگی سهیم باشند.
وی که از معدود ناشران بومی نمایشگاه کتاب البرز است و در زمینه کتاب آرایی و طراحی در زمینه کتاب های مذهبی و دیوان های اشعار فعالیت دارد، معتقد است در کرج پتانسیل های بسیار خوبی برای تقویت صنعت نشر وجود دارد که باید حمایت شوند.
این ناشر با اشاره به اهمیت اطلاع رسانی، اظهار داشت: دست اندرکاران برگزاری نمایشگاه نگاه خوبی دارند و تلاش زیادی هم کردند اما با دست بسته چه می توان کرد. توقعی هم از آنان نیست؛ توقع ما از نهادهای دیگر از جمله استانداری، فرمانداری، شهرداری و یا بانکها است تا در فعالیت های فرهنگی سهمی داشته باشند. در بخشی از نمایشگاه، غرفه های مد و لباس ایرانی- اسلامی به چشم می خورد. غرفه هایی که کمتر بازدید کننده ای دارند و غرفه دارانش نشسته روی صندلی منتظر گوشه چشمی از سوی شهروندان هستند. گرچه چند غرفه ای که به عرضه و دوخت چادر اختصاص پیدا کرده نسبت به غرفه های دیگر رونق بهتری دارند.
امسال برای نخستین بار، همزمان با نمایشگاه کتاب ۱۰۰غرفه نیز به نمایشگاه رسانه های دیجیتال و مد و لباس ایرانی- اسلامی اختصاص یافت.
حسینی در پاسخ به انتقاد برخی غرفه داران مبنی بر بی سنخیت بودن برگزاری همزمان نمایشگاه کتاب و مد و لباس، گفت: که برگزاری نمایشگاه مد و لباس فرصتی برای معرفی اولیه این نمایشگاه است تا به تدریج مقدمات نمایشگاه تخصصی مد و لباس ایرانی- اسلامی در استان فراهم شود.
از ویژگی های نمایشگاه امسال بخش فروش متمرکز بود. در این بخش ناشرانی که به علت دشواری های حضور در نمایشگاه از حضور در نمایشگاه محروم بودند، توانستند در بخش متمرکز نمایشگاه نسبت به عرضه کتابهای خود اقدام کنند.
اعلام دقیقه ۹۰ محل برگزاری نمایشگاه
مدیر اجرایی پنجمین نمایشگاه کتاب البرز با بیان اینکه برگزاری نمایشگاه کتاب، رسانه های دیجیتال و نمایشگاه مد و لباس وظیفه ذاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده و هر مدیری در ارشاد مکلف به اجرای آن است، به مهر گفت: در حالت استاندارد، روند برگزاری نمایشگاه پروسه ای ۹ ماهه نیاز دارد تا در این مدت زمان و مکان نمایشگاه مشخص شود. اما تا ۱۰ روز پیش از برگزاری نمایشگاه ما نمی دانستیم محل برگزاری کجا خواهد بود و همین امر در اطلاع رسانی خلل ایجاد کرد.
وی مصادف شدن برگزاری نمایشگاه با دهه اول محرم و در شرایطی که سیمای شهر به تبلیغات این ایام مزین بود را از دیگر علت های ضعف اطلاع رسانی عنوان می کند.
وی در پاسخ به چرایی اصرار به برگزاری این نمایشگاه در زمان حاضر، توضیح داد که با توجه به اینکه زمان نمایشگاه کتاب براساس تقویم نمایشگاهی موسسه نمایشگاه های فرهنگی تعیین شده امکان جابجایی آن وجود ندارد و باید در این موقع از سال برپا می شد. باید پذیرفت که هیچ کدام از این عوامل به اندازه نبود سایت مشخص نمایشگاه، نمایشگاه کتاب البرز را از رونق نینداخت و موجب استقبال کم شهروندان از آن نشد.
در شرایطی که حدود پنج سال از استان شدن البرز می گذرد اما این استان فاقد سایت نمایشگاهی است و هر سال رویدادی که از آن به بزرگترین رویداد فرهنگی استان تعبیر می شود در پی مکانی مناسب، سرگردان است. موضوعی که مدیر اجرایی نمایشگاه اخیر، از آن به ضعف نخست نمایشگاه یاد کرد. "ببینید وقتی چند سال متوالی نمایشگاه کتاب در محلی مشخص برگزار شود مردم برای آمدن به نمایشگاه برنامه ریزی می کنند ولی متاسفانه ما در استان از فقر زیرساخت های فرهنگی رنج می بریم که این نشان می دهد هنوز دغدغه و حساسیت لازم در مدیران استان به وجود نیامده است. در حالیکه نمایشگاه های تخصصی یکی از ابزارهای پُر کردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان است و باید نسبت به آن حساس تر بود."
وی گفت: تنها عشق به مقوله کتاب و کتابخوانی بود که با وجود این نقص ها، کمبودهای اعتباری و نبود حمایت های لازم، اداره کل را بر آن داشت تا پنجمین نمایشگاه کتاب استان را برای استفاده شهروندان برگزار کند." دیده نشدن نمایشگاه از سوی شهروندان به ضرر غرفه داران تمام شد.
گر چه حسینی با بیان اینکه از هیچ ناشری برای حضور در نمایشگاه هزینه ای دریافت نشد، گفت: امسال ۴۱۸ ناشر برای شرکت در نمایشگاه اعلام آمادگی کردند که بنا به فضای موجود ۲۶۰ ناشر انتخاب شدند. باید توجه داشته باشیم غرفه دار سطح فروش اش را ملاک استقبال از نمایشگاه قرار می دهد، در حالیکه عرضه ۴۰ هزار عنوان کتاب در ۱۴۸ غرفه سبب شد کیفیت برگزاری نمایشگاه امسال بی نظیر باشد.
علاوه بر این فروش نمایشگاه باید با سال های گذشته مقایسه شود که در سال جاری طبق آمارهای اعلام شده تا پایان روز ششم۷۰ میلیون تومان بن خرید کتاب به فروش رسیده است.
دبیر اجرایی پنجمین نمایشگاه کتاب البرز بخشی از نارضایتی ناشران را به تخصیص ندادن بودجه از سوی استان برای تامین نیازهای ابتدایی ناشران از جمله محل اسکان، هزینه ایاب و ذهاب و... دانست و افزود: البرز فاقد زیرساختهای مناسب هم در بخش فرهنگی و هم در حوزه گردشگری است. ما هتل مناسبی برای اسکان غرفه داران در اختیار نداشتیم و تمام این عوامل دست به دست هم می دهد تا به رغم تلاش های صورت گرفته، نارضایتی هایی دیده شود.
پارک شهید چمران یا موسسه گلستان گلشهر
یکی از غرفه داران در گفتگو با مهر، با اشاره به محل برگزاری دوره چهارم نمایشگاه کتاب گفت: سال گذشته مردم از نمایشگاه پارک چمران بازدید خیلی خوبی داشتند و حتی بعد از پایان ساعات بازدید هم مراجعه کننده بود اما تغییر محل نمایشگاه امسال سبب شده تعداد بازدید کنندگان به میزان قابل توجهی کاهش یابد. دوست داشتم اگر فروشی ندارم دست کم بازدید کننده ای بود تا در مورد کتاب هایم سوال کند... از طرفی نزدیکی این پارک به مترو و تسهیل رفت و آمد، امتیاز دیگر این مکان بود، حال سوال ما این است چرا محل برگزاری نمایشگاه را تغییر دادند؟
حسینی در پاسخ، به رعایت استانداردهای نمایشگاهی اشاره کرد و گفت: فضای برگزاری نمایشگاه باید دارای استانداردهایی چون پارکینگ، دسترسی آسان، تامین سیستم های گرمایشی و سرمایشی، دسترسی به اینترنت، جانمایی غرفه ها و... باشد. علاوه براین این فضای نمایشگاه امسال بیش از چهار هزار متر است که بیش از دو برابر فضای نمایشگاه پارک چمران است و بالطبع با توجه به افزایش فضا ناشران بیشتری به نمایشگاه دعوت شدند. از طرفی با توجه به موقعیت پارک شهید چمران در یکی از مبادی پرتردد ورودی کرج، پلیس راهور برای جلوگیری از ترافیک بیش از حد این منطقه اجازه برگزاری نمایشگاه در این مکان را نداد.
وی ادامه داد: با تمام این اوصاف ما فرصتی برای تبلیغات نداشتیم و تازه در روزهای پایانی نمایشگاه بازتاب اطلاع رسانی دیرهنگام دیده شد و شهروندان برای بازدید به نمایشگاه آمدند. در واقع اگر ۱۰ روز زودتر امکان اطلاع رسانی وجود داشت امروز افراد بیشتری از این رویداد بزرگ فرهنگی بازدید و کتابهای مورد نیازشان را خریداری می کردند.
به گفته این مسئول موضوع نمایشگاه کتاب تیرماه امسال در جلسات شورای فرهنگ عمومی استان مطرح شد اما روند تشکیل شورای سیاستگذاری و معرفی اعضای آن تا مهرماه به درازا کشید و همین امر ناهماهنگی هایی به وجود آورد و زمان را برای برنامه ریزی های منسجم تر گرفت.
از طرفی نبود سیستمی برای جستجوی فهرست کتابهای موجود در نمایشگاه با ذکر نام ناشر برای سهولت دسترسی خریداران، موضوعی است که برای احترام بیشتر و ارتقای کیفی خدمات دهی به بازدیدکنندگان امری رایج از سوی مجریان نمایشگاهی است اما در نمایشگاه کتاب البرز جای خالی آن محسوس بود.
وعده تعیین تکلیف سایت نمایشگاه فرهنگی البرز تا پایان ۹۳
علیرضا عسگری مدیر کمیته روابط عمومی، تبلیغات و اطلاع رسانی پنجمین نمایشگاه کتاب البرز درباره ضعف اطلاع رسانی با بیان اینکه پیش از برگزاری نمایشگاه جلسات هم اندیشی و هماهنگی برگزار شد، گفت: متاسفانه برخی دستگاه ها با کم لطفی در جلسات حضور نیافتند و نتوانستیم هماهنگی های لازم را با آنها به عمل آوریم.
وی افزود: در زمینه اطلاع رسانی دو هزار پوستر دراختیار آموزش و پرورش برای توزیع در مدارس قرار گرفت، ۱۶۰بنر روی اتوبوس های شرکت واحد نصب شد، مکان و زمان نمایشگاه به صورت زیرنویس در برنامه های صدا و سیما پخش شد و ۵۰ بنر نیز در مناطق مختلف استان نصب شد با این حال اداره کل ارشاد با محدودیت های مالی و اعتباری برای اطلاع رسانی گسترده تر مواجه بود.
عسگری با بیان اینکه تبلیغات صورت گرفته جوابگوی جمعیت سه میلیون نفری البرز نیست، گفت: برگزاری نمایشگاه کتاب یکی از رویدادهای مهم فرهنگی در هر استان است که اطلاع رسانی در خصوص آن تنها نباید منحصر به یک اداره و دستگاه باشد و در این خصوص همه دستگاه ها باید به فراخور توان خود مشارکت کنند .
وی مشخص شدن دیرهنگام مکان برگزاری نمایشگاه را در اطلاع رسانی های ناقص موثر دانست. ضعف اطلاع رسانی و نبود تبلیغات محیطی مناسب نه در نمایشگاه های اخیر که در استان البرز مسبوق به سابقه است و چه بسیار رویدادهای مهمی که در شهر برگزار شد و عده کمی از آن باخبر شدند.
به گفته مدیر کمیته تبلیغات و اطلاع رسانی پنجمین نمایشگاه کتاب البرز باید فکری اساسی در بحث تبلیغات و اطلاع رسانی استان شود.
یکی از غرفه داران کتاب، تعبیر جالبی از نمایشگاه کتاب دوره پنجم دارد. " این نمایشگاه حُکم سفره پر و پیمانی دارد که مملو از غذاهای رنگین است اما مهمانی به این بزم دعوت نشده است." و افزود: شاید به جرات بتوان گفت تعداد غرفه داران بیش از بازدید کنندگان است.
گزارش از فائقه رحیمی
