به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری سومین جایزه فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به مطبوعات پیش از ظهر امروز چهارشنبه ۸ مهر با حضور محمود اسعدی نماینده مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حسن ذوالفقاری مدیر گروه آموزش زبان و ادبیات فرهنگستان در محل این فرهنگستان برگزار شد.
در ابتدای این برنامه ذوالفقاری گفت: بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات، آبان ماه امسال برگزار می‌شود و در بخش جنبی آن سومین جایزه فرهنگستان به مطبوعات به رسانه‌های برتر حوزه درست نویسی اهدا خواهد شد. این جایزه جنبه تشویقی دارد و برای اشاعه بحث درست نویسی در مطبوعات کشور اهدا می‌شود.
اسعدی نیز گفت: روز اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، ۲۳ آبان خواهد بود و این اختتامیه در مصلای امام خمینی برگزار می شود. برای جایزه فرهنگستان به مطبوعات، یک شورای سیاست گذاری متشکل از افرادی چون احمد سمیعی، حسن ذوالفقاری، محمدرضا ترکی، من و تعدادی دیگر از دوستان شکل گرفته و کارگروهی هم در آن درست شده که مراحل مختلف داوری و بررسی آثار را زیر نظر دارد. به این ترتیب یک هیئت ۵ نفره از انجمن های غیردولتی، ۲۶ شاخص را تعیین کردند که داوری بر اساس این شاخص ها انجام می شود.
وی افزود: در این دوره ۸۶ روزنامه داوطلب بررسی شدن در جایزه بودند که توسط مدیریت ۵ نفره مذکور، طبقه‌بندی شدند و در حال حاضر ۳۱ روزنامه در مرحله بعدی داوری هستند. در سومین دوره برگزاری این جایزه، هم از منظر کیفیت و هم کمیت، شاهد تفاوت های زیادی با دوره های پیشین هستیم. این جایزه در هر دوره که برگزار شده، کامل تر شده است؛ به ویژه که بخش مطبوعات ورزشی به آن اضافه شده است. متاسفانه این روزها در مطبوعات و رسانه های ورزشیمان، کمتر شاهد درست نویسی هستیم و نمود این اشکالات در روزنامه های ورزشی بیشتر است. بنابراین یک بخش ویژه داوری هم برای مطبوعات ورزشی انتخاب شده است.
نماینده مطبوعاتی وزارت ارشاد در ادامه گفت: یکی از کارهای وزارت ارشاد، بررسی و ارزیابی زبان فارسی در رسانه هاست و در حوزه مطبوعات مکتوب، این جایزه کم کم دارد جای خود را باز می‌کند.
در ادامه، ذوالفقاری درباره آیین نامه و نحوه داوری آثار در این جایزه گفت: هدف از برپایی این جایزه، سطح ارتقای نوشتاری در مطبوعات کشورمان بوده است. دلیلش هم این است که رسانه‌ها، در کنار کارهای مهمی که انجام می‌دهند، یک کار مهم دارند که شاید به چشم نیاید اما جزو رسالت‌های پنهان رسانه‌هاست. این کار هم، جهت دهی به ذائقه و سلیقه افراد است. اگر رسانه‌ای درست نویسی را پیشه خود کند، می تواند شمّ زبانی مخاطبان خود را بهبود ببخشد. از طرف دیگر، غلط نویسی‌ها، به مرور پراکنده شده و افراد و مخاطبان این رسانه‌ها، بدنویس می‌شوند و همین غلط ها و بدنویسی ها، درست تلقی می شوند. طی ۷۰ و ۸۰ سال اخیر هم که تعداد رسانه ها بیشتر شده، این آسیب‌ها بیشتر شده است.
در هر جمله روزنامه ها، یک و نیم غلط نگارشی وجود دارد
این استاد ادبیات گفت: در بررسی‌های انجام شده، در هر جمله از روزنامه ها، یک و نیم غلط نگارشی وجود دارد و این رقم زیادی است. ۷۰ درصد جمله های تولیدی یک روزنامه، حداقل یک غلط دارند. این مساله نشان می دهد که نیازمندیم به طور جدی به زبان و ادبیات فارسی در مطبوعات توجه کنیم. فرهنگستان هم به همین دلیل وارد عمل شده است. بر همین اساس و بعد از تشکیل جایزه فرهگستان به مطبوعات، یک آیین نامه در شورای سیاست گذاری که صحبتش رفت، تدوین شد که به کمک شورا، عملیاتی می شود و داوری جشنواره براساس آن پیش می رود. داورهای جایزه در ۳ مرحله به ما کمک می کنند. امسال علاوه بر روزنامه ها، خبرگزاری ها هم وارد رقابت این جایزه شده اند.
وی ادامه داد: در دور دوم جایزه، ۳۰ نشریه بررسی شدند. این دوره ۵۰ روزنامه و ۲۰ خبرگزاری در محدوده کار بررسی ما قرار گرفته اند. روزنامه ها هم متشکل از ۳۰ روزنامه تهرانی، ۱۰ روزنامه ورزشی و ۱۰ روزنامه استانی هستند. بخش داوری هم شامل داوری فنی و داوری زبانی است که هر دو بخش، ۲ داور دارند. در مرحله دوم داوری، داورها نمره مورد نظرشان را به آثار می دهند و در نهایت، در مرحله سوم، ۳ نفر آثار را داوری می‌کنند. روزنامه ها هم همه از یک روز انتخاب شده اند. از روزنامه هایی هم که برای بررسی انتخاب می شوند، ۴ ستون و از هر ستون ۲۵۰ جمله انتخاب می شود. در بخش بررسی روزنامه ها، آثار در ۴ حوزه سرمقاله، گزارش، مصاحبه و خبری بررسی می شود. به علاوه صفحه اول هم مورد بررسی قرار می گیرد. در مورد خبرگزاری ها، فقط بخش های خبری بررسی می شوند. داورهای فنی ۵۰ امتیاز و داورهای زبانی هم ۵۰ امتیاز را در اختیار دارند. در بخش فنی مسائلی از جمله استفاده از کلمات و واژگان بیگانه و... مورد قضاوت قرار گرفته و در بخش زبانی هم، نداشتن ابهام، زبان فارسی معیار، انسجام، روشنی و سادگی بیان و... مد نظر خواهد بود. در نهایت هم ۵ برگزیده معرفی می شوند که ۳ روزنامه، یک خبرگزاری و یک روزنامه استانی خواهند بود.
ذوالفقاری گفت: جایزه برگزیدگان، علاوه بر لوح یادبود، ۳ برابر شدن یارانه شان از طرف وزارت ارشاد خواهد بود.
به جای تاثیر رسانه‌ها بر فضای مجازی شاهد شرایط عکس هستیم
اسعدی نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: بیگانه نویسی در حال رشد در رسانه‌ها و تابلوهای تبلیغاتی ماست. قصدمان از برگزاری این جایزه این است که خود روزنامه نگاران کشورمان هم تشویق بشوند و درست نویسی و پاکیزه نویسی شان تقویت شود؛ به ویژه در وضعیت فعلی، رسانه‌های ورزشی کشور شرایط مطلوبی در این زمینه ندارند. یک مساله مهم رشد کاربرد شبکه های اجتماعی است و این معضل که به جای تاثیرگذاری رسانه ها روی شبکه های مجازی، شاهد تاثیرگذاری این ابزار روی رسانه ها هستیم، و بیم آن می رود که درست نویسی در این میان، تحت الشعاع قرار بگیرد.
ذوالفقاری نیز پس از اسعدی گفت: یکی از اقدامات تکمیلی در این زمینه این است که به دنبال اجرای جشنواره و اهدای جایزه، به بحث آموزش بپردازیم. معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به کمک فرهنگستان آمده و آموزش ویراستاری را خواهند داشت. در سال های پیش، برخی از خبرگزاری‌ها پیشگام انجام آموزش شده و دوره هایی را برای کارکنان خود برگزار کرده اند. پیشنهاد می کنم یکی از معیارهای انتخاب رسانه برتر در جایزه، همین آموزش باشد. در حال حاضر مواردی مانند دستور خط فارسی، در وبگاه فرهنگستان وجود دارد. نرم افزار نگار هم توسط فرهنگستان تولید شده که امیدواریم مورد استفاده رسانه ها قرار بگیرد. روزنامه ها هم می توانند از نرم افزار ویراستیار استفاده کنند که در وزارت ارشاد تولید شده است.
نظر شما