دكتر لطف الله نبوي استاد فلسفه و منطق دانشگاه تربيت مدرس، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ضرورت و لزوم تحولات و رويكرد جدي نسبت به آراي ابن سينا اظهار داشت: ابن سينا با فاصله گيري از فلسفه مشايي ارسطويي و نگارش كتابهايي مانند حكمة المشرقيه، نمط نهم اشارات و تنبيهات و سلامان و ابسال و ديگر مقالات كه رويكردي عرفاني و اشراقي به حكمت داشت در صدد روي آوردي نو به حكمت بود.
دكتر نبوي افزود: ابن سينا با انتقاد از رويكرد غربي و حتي شخصيت فارابي كه شرح هايي بر آرا و آثار ارسطو نوشته بود معتقد است كه كار اصيل شرح و حاشيه نگاري نيست بلكه رويكرد نوين لازم است. ابن سينا با تأكيد بر اين مطلب در آغاز منطق المشرقين مي نويسد كه كتابهاي شفا و نجات نظر من را تأمين نكرده است. نظر من در حكمة المشرقين اوج مي گيرد.
وي با اشاره تفكر شرقي و حكمت مشرقي در نزد فيلسوفان اسلامي گفت : تفكر شرقي كه در آراي شيخ اشراق به صورت جدي پيگيري مي شود چه بسا سرآغاز آن در آراي ابن سينا بوده است. در آراي شرقي به جاي وجود، نور را به عنوان مد معرفتي ارائه مي شود كه در اسلام هم مورد تأييد قرار مي گيرد. مهمترين ويژگي نور شدت و ضعف آن است. در اين ايده ديگر كثرت و وحدت ارسطويي چندان مورد توجه قرار نمي گيرد. لذا حكمت شرقي با ايده و نوآوري به فاصله گيري از مشاء ارسطويي مي پردازد.
دكتر نبوي با تاكيد بر اينكه نوآوري و استقلال فكري كه در نزد ابن سينا بوده مي تواند مدل معرفتي مناسبي براي افقهاي نوين معرفتي باشد، گفت: به جد نيازمند افق سازي و ابداع و نوآوري در فلسفه و حكمت هستيم كه بر پايه استدلال و برهان قرار گيرد. اگر قرار باشد مانند برخي آراي متعاليه در مقام ثبوت برآييم اما اثبات را رها كنيم ديگر سخن از فلسفه گفتن بيهوده است.
استاد منطق دانشگاه تربيت مدرس با تأكيد بر اينكه مي بايست تحقيق شود كه حكمت مشرقي ابن سينا چرا ادامه نيافت در حالي كه او به جد بر ارائه حكم مشرقي كه مبتني بر منطق و برهان بود اصرار داشت.
دكتر نبوي افزود: برخي مي پرسند كه چگونه مي شود حكمت مشرقي را در قالب منطق ارسطويي جاي داد؟ و پاسخ مي دهند كه امكانپذير نيست. چرا كه حكمت شرقي فرامنطق است. در حالي كه معتقدم مي بايست منطق را ارتقاء داد همان كاري كه ابن سينا درصدد آن بود. برخي براي اينكه حكمت متعاليه و حكمت شرقي را حفظ كنند در صدد انكار منطق هستند در حالي كه انكار منطق، انكار فلسفه است.
دكتر نبوي منطق فازي را بهترين راه و استدلال براي تبيين آراي حكمت شرقي؛ سينوي و متعاليه دانست و گفت : با منطق فازي مي توان در مقام اثبات نه در مقام ثبوت استدلال هاي مناسبي براي تبيين آراي فلسفي در حكمت مشرقي يافت. در آينده اي نه چندان دور منطق فازي راهگشاي مناسبي در تبيين آراي اشراقي خواهد بود.
نظر شما