بازی، تمرین بزرگسالی است/ لزوم توجه به ظرفیت «بازی‌های واقعی»

امید حسینی، محقق و پژوهشگر موسسه فرهنگی قرآن فطرت تبیان قم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره لزوم توجه به بازی‌های واقعی گفت: هر بازی که مخاطب خود را به صورت فیزیکی درگیر کند به صورتی که با استفاده از ابزارهایی در یک محیط با انجام حرکاتی همراه باشد، بازی واقعی است.

این محقق افزود: بازی در واقع تمرین برای نقش‌های بزرگسالی است و یادگیری‌هایی که از طریق بازی‌های واقعی صورت می‌گیرد، در بازی‌های مجازی و رایانه‌ای وجود ندارد.

وی ادامه داد: به طور مثال، کودکان در هنگام بازی با عروسک، یاد می‌گیرند که به حقوق همدیگر احترام بگذارند و نوبت را رعایت کنند که چنین پیام‌هایی در بازی، اهمیت بسیاری دارد.

حسینی بیان کرد: در بازی‌های واقعی، بسیاری از اهدافی که برای بازی درنظر گرفته شده، محقق می‌شوند اما در بازی‌های رایانه‌ای نمی‌توانیم با قاطعیت بگوییم که اهدافمان به دست می‌آید.

این محقق درباره بازی‌های موسسه تبیان قم اظهار داشت: با بررسی بیش از ۳۰۰ بازی، تعدادی از این بازی‌ها را به بازی‌هایی با مفاهیم معرفتی تبدیل کردیم که در برخی موارد از روایات هم اقتباس کرده‌ایم و توانستیم شهر بازی معارفی را راه‌اندازی کنیم.

وی اضافه کرد: به طور مثال، در بازی هفت‌سنگ، با الهام از مناسک حج برای تعریف مفهوم مبارزه با شیطان و دشمنان اسلام، هفت جمره به جای سنگ قرار داده‌ایم و فرد با استفاده از هفت توپی که دارد، بازی را انجام می‌دهد و با شیطان مبارزه می‌کند.

حتی بزرگسالان هم بازی می‌کنند

حسینی خاطرنشان کرد: دانشمندان معتقدند حتی بزرگسالان هم بازی می‌کنند گرچه ممکن است اسم آن را غیر از بازی عنوان کنند چرا که معمولا عنوان بازی را رفتاری مختص بچه‌ها می‌دانند.

این محقق ادامه داد: بزرگسالان، بیشتر به بازی‌هایی که خلاقیت و ابتکار ذهنی نیاز دارند، می‌پردازند و از طرف دیگر، برخی بازی‌های محلی و بازی‌هایی که امروزه در شهر بازی‌ها وجود دارند، به خاطر میزان بالای هیجان و ریسک، اصلا مناسب کودکان نیست بلکه مخاطب آن، بزرگسالان هستند.

وی تصریح کرد: به همین دلایل، معتقدم باید برای بزرگسالان هم بازی‌های مناسب طراحی شوند تا برای آن‌ها اوقات خوبی فراهم کند.

حسینی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: در حال حاضر، در زمینه ثبت طرح بازی در کشور دچار مشکل هستیم چرا که اگر ما بخواهیم طرحمان را به نام «شهر بازی معارفی» که مجموعه‌ای از بازی‌های طراحی شده خودمان است، ثبت کنیم، دیگران هم می‌توانند با اسمی دیگر و تغییر جزئی در اجرای بازی‌ها، چنین مجموعه‌ای ثبت کنند که در این صورت نمی‌توانیم پیگیری قانونی کنیم که ایده ما کپی شده است.

استقبال مردم از بازی‌های معارفی

این پژوهشگر فرهنگی درباره استقبال مردم از بازی‌های معارفی بیان کرد: در اجراهایی که در کنار حرم حضرت معصومه(س) و شهر بوشهر داشتیم، مردم، استقبال چشمگیری از بازی‌ها کردند.

وی در همین باره ادامه داد: پدر و مادر بچه‌ها به ما می‌گفتند که دنبال چنین فضاهایی هستند که بتوانند با خیال راحت به فرزندانشان اجازه بدهند در آنجا هم بازی کند و هم معارف را بیاموزند که این موضوع نشان می‌دهد که مردم منتظر ایجاد چنین فضایی هستند.

این پژوهشگر فرهنگی تصریح کرد: غالب آموزه‌های دینی، حالت انتزاعی دارند و فهم آنها برای بچه‌ها شکل نگرفته است که ما در تحقیقاتمان به این نتیجه رسیدیم که بازی ظرفیت بالایی برای عینی کردن این مفاهیم برای بچه‌ها دارند.

حسینی خاطرنشان کرد: در حوزه بازی‌های واقعی دچار رکود شدیدی هستیم به نحوی که غالب بازی‌هایی که در حال حاضر در شهربازی‌ها صورت می‌گیرد، سبک زندگی غربی را به خانواده‌های ما منتقل می‌کند.

این محقق فرهنگی در همین راستا بیان کرد: اگر این روند را اصلاح نکنیم حتی خانواده‌های متدینی هم که با این روند مشکل دارند، به‌تدریج در چنین فضاهایی با سبک زندگی غربی حضور پیدا می‌کنند.

وی با بیان این که باید بازی‌هایی متناسب با فرهنگ بومی و دینی خودمان تولید کنیم، تصریح کرد: اگر در عرصه بازی‌های واقعی و اهداف آن، فعالیت جدی صورت نگیرد، علی‌رغم داشتن ظرفیت بالا، کاملا منفعل خواهیم شد.

این محقق فرهنگی تاکید کرد: در حوزه بازی‌ هم مثل فیلم و سینما، انحصار وجود دارد که ورود جشنواره عمار می‌تواند این حصر را بشکند.

حسینی اظهار داشت: در این حوزه، معمولا افرادی که خلاقیتی ندارند، دست به انحصارگری زدند و محصولات و بازی‌های خارجی را وارد می‌کنند و اگر کسی در این شرایط چه در حوزه شهربازی و چه اسباب‌بازی بخواهد کاری کند، با مشکلاتی مواجه می‌شود.