به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب«اثبات النبوات» اثر ابویعقوب سجستانی به تصحیح ویلفرد مادلونگ و پل واکر و مقدمه دکتر حسن انصاری در ۳۴۸ صفحه توسط نشر رایزن و همکاری پژوهشگاه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل منتشر شد.
چنانکه حسن انصاری در مقدمه فارسی خود بر این کتاب آورده، اهمیت انتشار این اثر در ایران به چند واقعیت باز می‌گردد: نخست اینکه ابویعقوب سجستانی از داعیان و متفکران اسماعیلی مذهب ایرانی بود و مساهمتی جدی در تحولات تفکر فلسفی آنان داشت. آرای او البته گاه مورد توجه متفکران غیر اسماعیلی هم قرار گرفته و بعضاً اشاراتی به او در دیگر منابع قدیم دیده می‌شود. اهمیت دیگر این اثر تعلق آن به متفکری است که در پذیرش و تفسیری جدید از مکتب نوافلاطونی آمیخته با عقاید شیعی سهمی مهم داشته و ناگفته پیداست که برای مقایسه میان دریافت‌های گوناگونی که از آثار و سنت‌های مختلف مکتب نوافلاطونی در دوران اسلامی وجود داشته، از جمله از کِندی تا ابن سینا و از اخوان الصفاء تا شماری از سنت‌های باطنی‌گرای دوران اسلامی، مطالعۀ آثار ابویعقوب سجستانی کمال اهمیت را دارد. این کتاب ما را با برداشت گروه‌هایی از شیعه در سدۀ چهارم آشنا می‌کند که دربارۀ امامت و به‌ویژه مفهوم «قائمیت» دیدگاه‌های ویژه‌ای داشته‌اند.
معلوم است که عقاید ابویعقوب در این زمینه‌ها ریشه‌های عمیق‌تری در سنت‌های قرن‌های دوم و سوم قمری شیعه داشته و مکتبش جزیره‌ای گسسته در نسبت با تفکرات و اندیشه‌های گروه‌ها و مکتب‌های دیگر و از آن جمله گروه‌های مختلف امامیه و یا غلات شیعه نبوده است. از دیگر نکات جالب توجه کتاب، تفسیر نبوت است بر اساس فلسفۀ طبیعی. او حتی برای اثبات نبوت سراغ بحث از اجرام علوی هم می‌رود و از این طریق استدلال می‌کند که شریعت نباید دائماً یکسان باشد و باید میان انبیاء فاصلۀ زمانی در نظر گرفته شود. آنچه می‌توان از مهم‌ترین بحث‌های ابویعقوب سجستانی در این کتاب قلمداد کرد و تاکنون چندان مورد توجه محققان واقع نشده تفسیری است که او از پدیدۀ وحی به دست می‌دهد. او در این راستا از مفاهیم و اندیشه‌های نوافلاطونی بهره می‌گیرد و کاملاً تفسیری جدید و البته متفاوت با سنت متکلمان مسلمان از وحی و کیفیت آن ارائه می‌دهد.
اثبات النبوات اثری در کلام اسماعیلی از ابویعقوب سجستانی به تصحیح ویلفرد مادلونگ و پل واکر در مجموعه میراث عقلی تمدن اسلامی از سری مشترک کتاب رایزن و پژوهشگاه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل است
نظر شما