«فسّه‌ها» به بازار نشر آمد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فسّه‌ها» نوشته ساموئل بکت به تازگی با ترجمه مهدی نوید توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب، دویست و پنجاه و ششمین کتاب داستان غیرفارسی از مجموعه «جهان نو» است که این ناشر چاپ می‌کند.

این کتاب یکی دیگر از ترجمه‌های مهدی نوید از مجموعه آثار ساموئل بکت است که پیش از آن، کتاب‌های «دست آخر»، «ننامیدنی» و «مالون می‌میرد» با ترجمه‌اش توسط همین ناشر چاپ شده است.

فسه‌ها، آن‌طور که مترجمش می‌گوید ترجمه کلمه انگلیسی Foirades است که بر خرابی، پت‌پت یا فس‌فس دلالت دارد. این کتاب ۸ نثر کوتاه را از بکت شامل می‌شود که به غیر از یکی‌شان، همه به زبان فرانسوی نوشته شده‌اند و ۵ نثر از آن‌ها، برای یک نوبت چاپ ویژه انگلیسی که در سال ۱۹۷۴ عرضه شد، به انگلیسی ترجمه شدند. مهدی نوید نیز از همین چاپ انگلیسی برای ترجمه اثر پیش رو استفاده کرده است.

این کتاب، یکی از آثار مهم بکت است که در آن به‌طور ویژه‌ای با زبان، بازی کرده است. این اثر بکت در ستایش زیبایی و سترونی زبان است. رمان «فسّه‌ها» ۸ فصل دارد که به ترتیب عبارت‌اند از: فسه‌۱، فسه۲، فسه۳: در دوردست یکی پرنده، فسه۴، فسه۵، فسه۶، فسه۷:بی‌حرکت، فسه۸: برای اتمام دوباره.

پس از فصول داستان هم ۳ فصل دیگر قرار دارند که طرح‌ها و دست‌نویس «بی‌حرکت»، حواشی و تعلیقات و «فسه‌ها و داستان‌های متقدم ساموئل بکت» عناوین آن‌ها هستند. متن این کتاب کم‌حجم، تا صفحه ۴۸ ادامه پیدا می‌کند و از صفحه ۴۹ تا ۹۸ مربوط به بخش طرح‌ها و دست‌نویس‌های «بی‌حرکت» است که تصاویر نوشته‌های بکت و طرح‌های گرافیکی مربوط به این فصل از کتاب، در آن درج شده‌اند.

ساموئل در بسط سبک ابداعانه‌اش که مشخصه‌ داستان‌نویسی اوست، بسیاری از قراردادهای سنتی رمان‌نویسی را کنار گذاشت. یکی از این قراردادها این امر را تصریح می‌کند مگر این‌که اثری به مثابه تتمه یا تکمله اثر پیشین در نظر گرفته شده باشد. شخصیت‌ها و وقایع نباید از رمانی به رمان دیگر منتقل بشوند اما در داستان‌های بکت، شخصیت‌ها، صحنه‌ها،‌ کنش و درون‌مایه‌ها از آثار متقدم به کرّات باز می‌گردند. گهگاه همان‌ شخصیت‌های اصلی که به سَلفی داستانی در یک اثر اشاره می‌کنند به موضوع بحث در اثری متعاقب بدل می‌شوند. «وات» در مرسیه و کامیه رویت می‌شود، «موران» در مُلوی از وات و مرسیه صحبت می‌کند؛ در «مالون می‌میرد» به مرسیه و موران اشاره می‌شود. در رمان‌ها و داستان‌های متاخر باز هم بسیاری ارجاعات به شخصیت‌ها و وقایع در داستان‌های متقدم هست.

فسه‌ها تعداد زیادی از این اشاره‌های معطوف به گذشته را در خود دارد. ۸ بخش این کتاب، به یکدیگر نامربوط‌اند و بسیاری از آن‌ها در سبکی نوشته شده‌اند که یادآور اثری متقدم و خاص است. هر بخش یا هر فسه این کتاب، درون‌مایه‌هایی را که با آثار متقدم در پیوند است در بر می‌گیرد؛ و اشاراتی به آثار متقدم در سرتاسر کتاب پراکنده شده‌ است.

در بخشی از «فسه ۲» از این کتاب می‌خوانیم:

هُرن همیشه شب‌ها می‌آمد. در تاریکی می‌دیدمش. باید کنار می‌آمدم با هر چیز که مانع دیده‌شدن می‌شود. اولش بعد از پنج‌شش دقیقه می‌فرستادمش. تا این‌که حالی‌اش شد با طیب خاطر برود، موقعش که شد. به کمک نور چراغ‌قوه یادداشت‌هایش را نگاه می‌کرد. بعد خاموشش می‌کرد و در تاریکی سخن می‌گفت. سکوت روشن، سخن تاریک. پنج‌شش سالی می‌شد که کسی مرا ندیده بود، در وهله اول خودم. یعنی چهره‌ای که خیلی درش غور کرده باشم، تمام این سالیان. حال از سر می‌گیرم این وارسی را، ممکن است برایم درسی باشد، در آینه‌ها و آبگینه‌هایم که مدت‌هاست کنار گذاشته‌ام. می‌گذارم پیش از آن‌که کارم تمام شود دیده شوم. داد می‌زنم، اگر کسی در بزند،‌ بیا داخل! اما اکنون از پنج‌شش سال پیش سخن می‌گویم. این اشارت به اکنون، به قبل و بعد، و هر چیز این‌چنینی که قرار است از راه برسد، که ممکن است به وقتش خودمان دریابیم.

این کتاب با ۱۲۸ صفحه،‌ شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان منتشر شده است.