«پس از هگل»؛ شرحی جامع در باب اندیشه هگل

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «پس از هگل» ، فلسفه آلمانی ۱۸۴۰-۱۹۰۰ اثر فردریک بیزر با ترجمه سید مسعود آذرفام به تازگی  منتشر شده است.

پس از هگل از جمله جامع ترین و شیوا ترین شرح هایی است که در باب اندیشه هگل به نگارش در آمده است. فرد در یک بیزر با نشاندن هگل بر بستر فرهنگی تاریخی اش و نیز با تبیین نسبت وی

بااندیشه گرانی چون کانت، اسپینوزا، فیخته،یاکوبی، شلینگ شلایرماخر و...وجوه گوناگون اندیشه او را بررسی می‌کند: ایدئالیسم مطلق، روح، دین، دیالکتیک، آزادی، دولت، فلسفه تاریخ، زیبا شناسی و...

چراهگل بخوانیم؟ بخشی از پاسخ این پرسش آن است که هگل عمیقا در زندگی وافکار ما تاثیر گذار است و نفوذ دارد و این نفوذ و تاثیر به قدری ژرف است که نام او در فرهنگ ما عمیقا ریشه درانده و با آن در آمیخته است. اگر برآنیم تا چگونگی فرهنگ خویش را درک کنیم و بشناسیم باید خواستگاه ها و سرچشمه های آن را فهم کنیم. این نکته در خور توجه است که تمامی مکاتب فلسفی عمده در قرن بیستم اگزیستانسیالیسم، مارکسیسم، پراگماتیسم، پدیدار شناسی و فلسفه تحلیلی در واقع از دل واکنش علیه هگل و فلسفه او سر بیرون آورده و قد علم کرده اند. مفاهیم، احتجاج ها و مسائلی که مکاتب فلسفی مزبور با آن ها دست به گریبانند تا ابد برای ما بیگانه و اسرار آمیز باقی خواهند ماند، مگر این که سرچشمه آن ها و آماج واکنش ها و حملات شام بر ما معلوم شود پس عجالتاً در این جا یک دلیل مقنع برای خواندن هگل در دست داریم و آن فهم ریشه ها و سرچشمه های فرهنگ خودمان است. 

نیمه دوم قرن نوزدهم در آلمان یکی از خلاق‌ترین‌ و انقلابی‌ترین دوره‌های فلسفه مدرن به شمار می‌رود. با این حال، این دوره در میان آلمانی‌زبانان اندک و در میان انگلیسی‌زبانان بسی اندک‌تر مطالعه و بررسی شده است.

هدف کتاب «پس از هگل» معرفی فلسفه این دوره به خواننده انگلیسی‌زبان است. جهت اطمینان از گستردگیِ پوششِ تاریخی، و حفظ تمرکز فلسفی، این کتاب نه بر اساس موضوعات و

متفکران که بر اساس مناقشات سامان یافته است.

این کتاب تاریخی مجمل و در عین حال بی‌نظیر از فلسفه آلمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم است. در این کتاب با متفکرانی مواجه می‌شویم که در زبان فارسی نامی از آن‌ها نشنیده‌ایم؛ متفکرانی که، علی‌رغم گمنامی، چه فلسفه زمان خویش و چه فلسفه معاصر را عمیقاً تحت تأثیر قرار داده‌اند.

پس از هگل به عنوان یکی از آثار متأثر بیزر روشی بدیع نیز پی گرفته که واجد نقاط قوت عدیده‌ای است که آن را از سایر کتب تاریخ فلسفه متمایز می‌سازد. او با تمرکز بر مناقشات، به جای پرداختن به چهره‌ها کوشیده است اثرش را از خطاهای تاریخ‌های فلسفه‌ی متعارف در امان نگه دارد.

در معرفی این کتاب آمده است؛ مورخان فلسفه آلمانی قرن نوزدهم عموما به نیمه نخست قرن پرداخته اند و مابقی قرن، یعنی پس از مرگ هگل را تا حد زیادی دوره زوال و رکود دانسته اند و وانهاده اند. اما به باور فردریک بیزر، استاد فلسفه دانشگاه سیراکیوز، نیمه دوم قرن نوزدهم یکی از انقلابی ترین دوره های فلسفه مدرن به شمار می رود. تمرکز اصلی بیزر در این تاریخ فلسفه بدیع و کم نظیر که فلسفه آلمانی را از سال ۱۸۴۰ تل ۱۹۰۰ در برمی گیرد نه اندیشمندان یا مووعات بلکه پنچ مناقشه اصلی این نیم قرن است: بحران هویت فلسفه، مناقشه ماده باوری، مناقشه «نخواهیم دانست» روش ها و محدودیت های تاریخ و مناقشه بدبینی. از میان متفکران در این مناقشات به نام های ناآشنای بسیاری نیز برم یخوریم که علی رغم گمنامی شان تاثیری ژرف در فلسفه قرن نوزدهم و پس از آن گذاشته اند.

کتاب «پس از هگل» ، فلسفه آلمانی ۱۸۴۰-۱۹۰۰ اثر فردریک بیزر با ترجمه سید مسعود آذرفام در ۳۴۴ صفحه با قیمت ۳۵ هزار تومان توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.