«دو جهان موازی؛ مطالعۀ جامعه‌شناختی اقتصاد صنایع‌دستی مدرن»

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب دو جهان موازی؛ مطالعۀ جامعه‌شناختی اقتصاد صنایع‌دستی مدرن نوشته زینب شفیعی به زودی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر می‌شود. این کتاب که به بررسی صنایع نوزا و کوچک خانگی‌ می‌پردازد، با قائل شدن به معنای جدیدی از صنایع دستی، از «صنایع‌دستی مدرن» یا «دست‌سازه‌های مدرن» به عنوان یک پدیده نوظهور جهان غرب و ایران در قرن بیست و یکم، صحبت می‌کند که مانند بیشتر واقعیت‌های اجتماعی عصر حاضر، بیش از اینکه در شهر جریان داشته باشد، در اینترنت جریان دارد.

نویسنده در این کتاب با باور به اینکه در حال حاضر می‌توان دو جهان موازی صنایع‌دستی را که مشتمل بر جهان صنایع‌دستی سنتی و جهان صنایع‌دستی مدرن است، به طور همزمان دید، با تشریح خصوصیات و ویژگی‌های هردو جهان، اذعان می‌کند که ما در مقابل جهان رو به افول صنایع‌دستی در شهر، با جهان نوظهور صنایع‌دستی در فضای مجازی مواجه هستیم.

این اثر با برشمردن دوره‌های مختلف توجه به صنایع‌دستی، به «زمینه‌های تاریخی» پیدایش صنایع‌دستی مدرن در ایران می‌پردازد و از عصر قاجار به عنوان موج اول و از دورۀ پهلوی اول و دوم به عنوان موج دوم یاد می‌کند. موج سوم و چهارم آن را نیز با تشکیل معاونت صنایع‌دستی در سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری و ظهور شبکه‌های مجازی مصادف دانسته است.

نویسنده در این کتاب پس از ذکر زمنیه‌های تاریخی پیدایش صنایع‌دستی مدرن، به «بسترهای اجتماعی» آن اشاره می‌کند و از شش تحول عمده ازجمله فراگیر شدن اخلاق خودانجامی، پدیدۀ رو به رشد و فزایندۀ خوداشتغالی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی (به‌ویژه زنان)، عصر شبکه‌های مجازی، استقبال از تولیدات دستی به‌جای تولیدات صنعتی، سبک زندگی و هویت‌یابی در دنیای مدرن و اهمیت یافتن زندگی روزمره، به عنوان عوامل بسترساز و زمینه‌ساز شکل‌گیری برند در حوزۀ صنایع‌دستی مدرن نام می‌برد.

به طور کلی یافته‌های این کتاب در دو بخش سازمان یافته است. بخش اول توصیف دقیق، جامع و کامل از فضای برندسازی نوین صنایع‌دستی در فضای مجازی (فیس‌بوک، اینستاگرام و تلگرام) و شکل‌گیری بازار شبکه‌ای صنایع‌دستی را شامل می‌شود و بخش دوم به آشنایی‌زدایی از موضوع برند و ارائه تعریف جدیدی از برند در پارادایم جامعه‌شناسی اقتصادی می‌پردازد که چهار ویژگی جامعه‌شناختی ازجمله «برخورداری از ویژگی سبک» را برای آن برمی‌شمارد.

شفیعی در پایان، برندسازی را یک فرایند شبکه‌ای دانسته که همه‌چیز از شبکه‌ها شروع و به شبکه‌ها ختم می‌شود.