به گزارش خبرنگار مهر، عصر دیروز پنجشنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۸، کافه فراموشی میزبان جلسه رونمایی کتاب «پیاده روی با تبعید» بود که بخشی از سرودههای شاعر پرآوازه عرب «عدنان صائغ» است. این کتاب با ترجمه اصغر علی کرمی در شمارگان ۷۰۰ نسخه و بهای ۹ هزار تومان توسط نشر نزدیکتر در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
در این مراسم که با اجرای دکتر الهه کاشانی و شعرخوانی شاعرانی از جمله: حسن صادقی پناه، رزا جمالی، کیانوش خانمحمدی، پیمان سلیمانی ، ونوس رستمی و... همراه بود، با عدنان صائغ شاعر بلندآوازه عراقی که هم اکنون ساکن لندن است تماس تصویری گرفته شد و او نیز از اینکه اشعارش به زبانی ترجمه شده که خیام و حافظ و سعدی به آن شعر گفتهاند، ابراز شادمانی کرد و از مترجم این مجموعه و خوانندگان فارس زبان تشکر کرد.
وی همچنین دو شعر از کتاب «تابط المنفی» خواند که توسط اصغر علی کرمی برای حاضران در جلسه ترجمه شد.
مجید افشاری در آغاز این نشست گفت: ترجمه یک متن ادبی واجد مقدماتی ست از شناخت زبان مبدا و جامعه هدف که همان مخاطبان هستند اصولا ترجمه متن ادبی در مواردی محال ذاتی و در اغلب موارد محال وقوعی است اما دکتر اصغر علی کرمی با دقت نظر و متانت و اشراف علمی و عاطفی بر حوزه شعر معاصر عرب در نهایت کمال مطلوب ترجمه کتاب «پیاده روی با تبعید» را محقق کرده است.
افشاری در باب ویژگیهای ترجمه این کتاب نیز اشاره کرد: نحو خوانش اشعار و سیاق متن در طول کتاب کاملا یکدست و روان است که مزیت رقابتی کتاب در فضای ترجمه به شمار میآید.
وی در ادامه با اشاره به ویژگی سرودههای عدنان صائغ نیز گفت: این شاعر مشهور عراقی زیستهاش را مینویسد. نقطه عزیمتش در انگارههای ذات ملولش از جنگ است و طبیعت انسانیاش مقدم بر شعار و خطابه در بیان پدیدههاست.
افشاری همچنین تاکید کرد: عدنان در موضوع جنگ و مفاهیم مربوط به آن جغرافیای خلاصهای از شعر معاصر عرب است. او به تشّخص در فکر و زبان رسیده است و در فضا سازی و فضا پردازی حد اعتدال را رعایت میکند. صائغ هرگز خود را دچار بیهودگیهای روایت نویسی نمیکند و به دنبال خودنمایی با کلیشههای زبانی نیست به حد ضرورت پیام از تصویر مدد میگیرد و به حد نیاز مخاطب خودش را توضیح میدهد. به عبارتی هیچگونه تحمیلی در شعرش احساس نمیکنی و این بی طرفی در نگارش و پردازش به موضوع میتواند مشربی آموزشی برای دوستداران شعر باشد که دغدغه نگرش و نگارش بهینه را دارند.
آی مان قلی زاده دیگر سخنران این مراسم نیز با نگاهی به وضعیت ترجمه گفت: ایران از جوامعی است که خواسته یا ناخواسته دچار تعدد مترجم شده است. بویژه در سالهای اخیر به سبب نزدیکی ساختار دستوری و نحو و حتی در پارهای مواقع کلمات زبان عربی و اشتهار شاعرانی چون محمود درویش و نزار قبانی و غاده السمان و... گرایش به ترجمه از شعر عرب در ایران رو به افزایش گذاشته است. اما اصغر علی کرمی از معدود مترجمانی است که علاوه بر دانششان در زبان مبدا و انتخابهای هوشمندانهشان از زبان مبدا به سلامت زبانی و دانش شعری زبان مقصد نیز اشراف دارد.
قلی زاده تاکید کرد: من نگفتم قریحه و ذوق شاعری بلکه دانش شعر مدنظرم است. گاهی اینگونه است که شاعر به صورت ماشینی هر جملهای که در زبان مبدا بوده ترجمه تحت اللفظی کرده و به همان نحو در کتاب آورده است. اما اگر اندکی از شعر سر رشته داشته باشیم میبینیم که خیر اصغر علی کرمی علاوه بر نهایت سعیاش برای امانت داری به موسیقی و شعریت در زبان مقصد نیز فکر کرده است.
آی مان قلی زاده بخش پایانی سخنانش را به بیان شواهد متنی از کتاب پرداخته و تاکید کرد: من به دو مثال بسنده میکنم. درشعر نوستالژی صفحه شانزده استفاده از قافیه واضح در دیوار و روزگار صورت گرفته است. قافیههای درونی در بین مصاریع مثل نخلستان، آن، زندان، آنان،شهروندان و یا ترکیبات با آواهایی شبیه قافیه و یا تکرار ردیف گونه کشیدهاند و کشیده است و... در صفحه ۱۹ شعر سه تابلو از حیرت باز وجود قوافی در شعر به قافیه «ان» در هر سه تابلو دقت کنید با قافیه «ند» و با جابجایی ارکان در هر چهار اثر که در نگاه اول به نظر میرسد حفظ نحو کلام زبان مبدا است اما در هر حال عامل ایجاد موسیقی در زبان مقصد است.
وی افزود: این موارد همه بیانگر این هستند که با یک ترجمه هوشمندانه و عالمانه مواجه هستیم که علاوه بر سعی در انتقال مطلب به فکر زیباییها و اصول زبان مقصد نیز هست. خاصه اینکه اشعار عدنان نیز اشعار قابل اعتنایی هستند و نباید به سادگی از کنارشان گذشت.
اصغر علی کرمی نیز در پایان مراسم ضمن تاکید بر لزوم ارتباطات فرهنگی بیشتر و روابط دوستانه میان نویسندگان و شاعران فارس و عرب، از پیشگامان این مسیر و به ویژه موسی بیدج تشکر کرد و تلاشهای امروز خودش را ادامه راهی قلمداد کرد که امثال او آغاز کردهاند.
اصغر علیکرمی (متولد ۱۳۶۲) از مترجمان پرکار در حوزه ترجمه ادبیات معاصر عرب است. عناوین برخی از کتابهای منتشر شده با ترجمه او از این قرار است: «هر عید محبوبه منی»، «همه چیز ممکن است»، «معشوقه من و سیگارهایم»، «خداوند فقط نامههای عاشقانه را جواب میدهد»، «همه چیز ممکن است» و «دوستت دارم امضای من است» جملگی از نزار قبانی، «پیاده روی با تبعید» اثر عدنان صائغ، «صبح بخیر» اثر نجیب محفوظ، «و در آغاز زن بود» سروده سعاد الصباح، «از پیکر تا دریا» اثر آدونیس و «آن زن جمله اسمیه است» اثر محمود درویش.
نظر شما