به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «دگرگونی جهان (درآمدی بر مانیفست حزب کمونیست)» نوشته بابک احمدی به‌تازگی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شده است.
مانیفست حزب کمونیست نوشته کارل مارکس و فردریش انگلس یکی از آثار مهم کلاسیک فرهنگ و انسان‌شناسی است. مارکس و انگلس این‌جزوه مختصر ۴۰ صفحه‌ای را وقتی نوشتند که دو جوان انقلابی ۲۹ و ۲۷ ساله بودند. مانیفست حزب کمونیست ابتدای انقلاب قاره‌ای ۱۸۴۸ منتشر شد و مهم‌ترین متن تاریخ مکتب سوسیالیسم است که تا به حال کتاب‌ها و مقالات زیادی درباره‌اش نوشته شده‌اند.
برنامه گرایش انقلابی کمونیستی، راهنمای مبارزه عملی و نمایان‌گر مبانی نظری سرنگونی نظام طبقاتی زندگی اجتماعی از جمله موضوعاتی هستند که در این‌مانیفست به آن‌ها می‌پردازد. بابک احمدی در کتاب «دگرگونی جهان» زمینه تاریخی و فکری نگارش این‌مانیفست را تشریح کرده و درباره تاریخ‌اش، چاپ‌های مختلفش در طول ادوار مختلف، پیش‌گفتارهای مارکس و انگلس بر مانیفست و ترجمه‌های گوناگونش نوشته است. او پیش‌تر کتاب «واژه‌نامه فلسفی مارکس» را هم با همکاری نشر مرکز منتشر کرده است.
کتاب «دگرگونی جهان» ۳ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از «زمینه تاریخی و نظریِ نگارش مانیفست»، «تاریخ مانیفست» و «مفاهیم بنیادین مانیفست». احمدی پیش از این‌سه‌فصل در پیشگفتار کتاب، ابتدا مارکس و انگلس را معرفی کرده و سپس به بیان توضیحاتی درباره کتاب پرداخته است؛ ازجمله این‌که تلاش کرده در این‌اثر، زمینه اجتماعی، سیاسی و فکری نگارش مانیفست را همراه با شرح تاریخ عرضه آن (چاپ‌های مختلف، ترجمه‌اش به زبان‌های گوناگون و رویکردهای متفاوت به آن در دوره‌های مختلف) و نیز مفاهیم اصلی‌ای که بسیاری برای نخستین‌بار در این بیانیه مطرح شده بودند، مطرح کند.
پس از پیشگفتار، در اولین فصل کتاب، ۵ بخش با این‌ترتیب آمده است: درآمد، وضعیت تاریخی و اجتماعی در زمان نگارش مانیفست، آرای سوسیالیستی در زمان نگارش مانیفست، گروه‌های انقلابی در نیمه نخست سده نوزدهم، فضای فکری و سیاسی آلمان در دهه ۱۸۴۰. دومین فصل این‌کتاب هم ۱۰ بخشِ سازمان عدالت، سازمان کمونیست‌ها، منابع مانیفست، عنوان مانیفست حزب کمونیست، فن بیان مانیفست، چاپ‌های مختلف مانیفست، پیشگفتار مانیفست، ترجمه‌های مانیفست، مانیفست در زبان فارسی و مانیفست پس از انگلس درج شده‌اند.
پیکار طبقاتی، زایش و رشد سرمایه‌داری، زوال و مرگ سرمایه‌داری، پرولتاریا، پیکار سیاسی، دفاع از کمونیست‌ها، مانیفست و گرایش‌های سوسیالیستی، حاکمیت پرولتاریا، جامعه کمونیستی، چالش‌های نظری و انتقادها هم ۱۰ بخشی هستند که در سومین فصل کتاب آمده‌اند.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
در این‌ترجمه بیش‌تر از واژه «کارگر» استفاده شده، اما «پرولتاریا» و «رنجبران» هم به کار رفته است. هم‌چنین واژه «زحمت» به جای «کار» آمده، هم واژه «فئودالیسم» آمده هم «ملوک‌الطوایفی»، واژه‌های «متاع» به جای «کالا»، «ادوات» به جای «ابزار»، «لات‌های پابرهنه» به جای «لومپن پرولتاریا»، «دارایی» به جای «مالکیت» (هرچند در مواردی «مالکیت» هم آمده)، «سیادت رنجبران» به جای «سلطه سیاسی پرولتاریا»، «عائله» به جای «خانواده» به کار رفته‌اند، اما زبان ترجمه گاه به زبان امروز ما نزدیک است: «کارگران وطن ندارند، چیزی را که ندارند نمی‌شود از آن‌ها گرفت.»
در سال ۱۳۰۶ شمسی در نشریه ایران نو وابسته به حزب دمکرات که به سلیمان‌میرزا اسکندری نزدیک بود بخش‌هایی از مانیفست با عنوان اعلان اشتراکیت منتشر شد. احتمالا ترجمه کار محمدامین رسول‌زاده بود. برخی تاریخ‌نگاران نوشته‌اند که فرقه کمونیست ایران نیز در آوریل ۱۹۳۰ (فروردین ۱۳۰۹) بیان‌نامه حزب کمونیست را بدون نام مترجم در اتحاد شوروی چاپ و در اروپا توزیع کرد. خسرو شاکری نوشته سلطان‌زاده (نام اصلی‌اش آوتیس میکائیلیان)، که نظریه‌پرداز و از مبارزان حزب کمونیست ایران بود، مانیفست را ترجمه کرده بود. هیچ نشانی از آن ترجمه یافت نشده است. به احتمال زیاد این خبر درست نیست، زیرا سلطان‌زاده به زبان فارسی تسلط نداشت و نوشته‌هایی هم که از او به فارسی منتشر شده‌اند نتیجه همکاری دوستان فارسی‌زبان‌اش (چون ابوالقاسم ذروره) بوده‌اند و او توانایی ترجمه مانیفست به زبان فارسی را نداشته است. سلطان‌زاده نظریه‌پرداز برجسته‌ای بود و در جلسات بین‌الملل سوم (مشهور به کمینترن) با لنین بر سر مساله ملی جدل کرده بود و در دوره ترورهای استالینی در سال ۱۹۳۷ یا ۱۹۳۸ کشته شد. ابوالقاسم ذروه نیز در آن سال‌ها قربانی ترور استالینی شد.
این‌کتاب با ۲۷۲ صفحه، شمارگان هزار و ۲۰۰ نسخه و قیمت ۶۵ هزار و ۲۰۰ تومان منتشر شده است.
نظر شما