معانی شعبانی، مترجم در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اثر جدید خود گفت: به‌تازگی ترجمه رمان «نخل و همسایه‌ها» نوشته غائب طعمه فرمان نویسنده عراقی را به پایان رسانده و به ناشر تحویل داده‌ام. این‌نویسنده را به‌عنوان یک‌مولف سوسیالیست ضداستعمار می‌شناسند که این‌ویژگی در «نخل و همسایه‌ها»ی او هم به خوبی مشهود است.
وی افزود: غائب طعمه سلمان متولد سال ۱۹۲۷ در عراق و درگذشته به سال ۱۹۹۰ در مسکو است. او یک نویسنده سوسیالیست و کمونیست بود که سال‌ها در اتحاد جماهیر شوروی زندگی کرد و هم در دوران پیش از صدام و هم زمان حکومت صدام با حاکمیت عراق مشکل داشت. به همین‌دلیل به مسکو مهاجرت کرد. البته اواخر عمر از شوروی هم سرخورده و ناامید بود و به این باور رسیده بود که پاسخ زحماتش را نداده‌اند. به‌هرحال زمانی که عراق به کویت حمله کرد، طعمه فرمان بی‌قرار شد و سعی کرد به کشورش برگردد اما نتوانست و فشار ناشی از این‌مساله همراه با بیماری درازمدتش، او را از پا درآورد.
مترجم کتاب «نخل و همسایه‌ها» در ادامه گفت: غائب طعمه فرمان در شوروی، زندگی سختی داشته و از راه ترجمه رمان‌های روسی به عربی زندگی می‌کرده است. او به‌خاطر گرایشات سوسیالیستی‌اش، مدتی را هم در چین زندگی کرد اما در نهایت شرایط، به‌گونه‌ای شد که در غربت از دنیا رفت و حتی پیکرش به کشورش برنگشت و در مسکو به خاک سپرده شد. من از کودکی با «نخل و همسایه‌ها»ی او آشنا بودم چون به‌واسطه زندگی در جنوب ایران، تئاترهای ساخته‌شده از این‌رمان را در شبکه‌های تلویزیونی کشورهای اطراف می‌دیدیم. البته پیش‌تر از من، مادرم و بزرگ‌ترهای ما هم نسخه رادیویی این‌رمان را شنیده بودند.
شعبانی گفت: پخش آثار اقتباس‌شده از نوشته‌های غائب طعمه فرمان و دیگر نویسندگان مشابه، پس از به‌قدرت‌رسیدن صدام ممنوع شد. به‌هرحال شخصیت اصلی رمان «نخل و همسایه‌ها» مانند خود طعمه فرمان، سرنوشت تلخ و غم‌انگیزی داشت و رمانش را می‌توان در دو کلمه تبعید و غربت خلاصه کرد. در این‌رمان زن مقاوم و مبارزی وجود دارد که در تئاتر تلویزیونی که در کودکی دیده بودم، هنرپیشه‌ای که این‌نقش را بازی می‌کرد، به خوبی از پس ایفای آن برآمده بود.
این‌مترجم در ادامه گفت: «نخل و همسایه‌ها» ماهیتی ضداستعماری دارد. چندسال پیش که آن را خواندم، مردد بود ترجمه‌اش کنم اما در نهایت بر این‌تردید پیروز شدم و طی حدود شش‌ماه آن را بازگردانی کردم. قهرمان داستان این‌رمان یک‌زن نانوا به‌نام سلیمه که در دوران پادشاهی ملک فیصل آخرین پادشاه عراق، با سختی روزگار می‌گذراند. داستان مربوط به دورانی است که انگلیسی‌ها عراق را اشغال کرده و از نفت و منابعش استفاده می‌کردند. در نتیجه در عراق هم مثل ایران که از آمدن نیروهای بیگانه ضربه زیادی خورده بود، آرد نایاب و مردم مبتلا به قحطی می‌شوند. در این‌داستان خانه‌ای قدیمی و دوری وجود دارد که همسایه‌ها در آن، دور هم زندگی می‌کنند و شبیه به خانه «همسایه‌ها»ی احمد محمود است.
وی در پایان گفت: داستان «نخل و همسایه‌ها» با بدبختی و فلاکت سلیمه و هموطنانش تمام می‌شود. انگلیسی‌ها هم بیرون رانده نمی‌شوند اما تصویر بسیار بد و زشتی از استعمارشان ارائه می‌شود. ترجمه این‌کتاب را به‌تازگی به نشر ثالث سپرده‌ام و امیدوارم چندی دیگر شاهد انتشار و مطالعه‌اش توسط کتابخوانان ایرانی باشم.
از معانی شعبانی به‌تازگی ترجمه رمان «سیندرلاهای مسقط» به قلم دیگر نویسنده عرب، هدی حمد توسط نشر ثالث منتشر و راهی بازار نشر شده است. از این‌نویسنده همچنین پیش‌تر ترجمه کتابهای «سایه‌هایی بر پنجره» و «پنج‌صدا» توسط نشر هرمس منتشر شده است.
۱۸:۰۷ - ۱۳۹۹/۱۲/۰۳
نظر شما