طراحی جدول استخراج ارزش غذاهای بومی ایران/ پایش عوامل خطرزا

به گزارش خبرگزاری مهر، امیرمحمد مرتضویان، با اشاره به نامگذاری ۲۳ اردیبهشت با عنوان نقش مردم، مسئولین، سمن‌ها در تغذیه سالم از مزرعه تا سفره، اظهار کرد: غذایی که به سفره می‌رسد به سادگی به دست مصرف کننده نرسیده، بلکه محصولات غذایی توسط زنجیره غذایی از فرآیندهای مختلف به دست مصرف کننده می‌رسد.

وی با بیان اینکه سه حوزه کشاورزی، دامپروری و آبخیزداری منابع اصلی تهیه غذا هستند، افزود: بسیاری از مشکلات مربوط به بهداشت، سلامت، ایمنی و امنیت سلامت مواد غذایی در مراحل ابتدایی تولید منابع اولیه غذا ایجاد می‌شود.

به گفته مرتضویان، چنانچه در تولید منابع غذایی، از همان مراحل ابتدایی استانداردهای لازم رعایت نشود، بدون شک غذای ناسالم و بی کیفیت به دست مصرف کننده می‌رسد، خاطرنشان کرد: بخش بزرگی از سلامت زنجیره غذایی وابسته به قسمت اول تولید غذا در مزارع، دامپروری ها و حوزه آبخیزداری یا شیلات است.

آلودگی خاک، آب و وجود فلزات سنگین سلامت جامعه را تهدید می‌کند

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور ادامه داد: آلودگی خاک، آب، وجود فلزات سنگین و سموم در تولید محصولات غذایی می‌تواند سلامت جامعه را تهدید کند.

مرتضویان با بیان اینکه سلامت غذا، صرفاً وابسته به مرحله اول تولید نیست، اضافه کرد: مواد غذایی به محض تولید به دست مصرف کننده نمی‌رسد بلکه سلامت آن در این مسیر به فاکتورهایی مثل محل نگهداری استاندارد، دمای مناسب، عدم ایجاد واکنش‌های شیمیایی و میکروبی وابسته است.

وی با بیان اینکه هرچه زمان تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده کوتاه‌تر شود، سلامت مواد غذایی بیشتر تأمین می‌شود، خاطرنشان کرد: متأسفانه در بسیاری از محصولات این مرحله بسیار طولانی است.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور واحدهای تولیدی عرضه مواد غذایی را سومین مرحله چرخه تولید تا توزیع عنوان کرد و گفت: تفاوتی ندارد که واحدهای عرضه مواد غذایی کارگاه باشند یا کارخانجات بزرگ، موضوعی که اهمیت دارد تضمین بهداشت این محصولات در این مرحله است که معمولاً به بسته بندی اختصاص دارد.

عرضه غیر استاندارد، کیفیت مواد غذایی را نشانه می‌گیرد

مرتضویان اهمیت مرحله سوم توزیع مواد غذایی را یادآور شد و خاطرنشان کرد: عرضه غیر استاندارد، مرحله مهمی است که می‌تواند کیفیت مواد غذایی را به طرز چشمگیری کاهش دهد.

وی با اشاره به اینکه مرحله پخش مواد غذایی به عنوان چهارمین مرحله زنجیره تولید تا عرضه مواد نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اضافه کرد: محصولاتی که تولید و بسته بندی می‌شوند باید در شرایط استاندارد، پخش و توزیع شوند. به عنوان مثال اگر محصول نیاز به تأمین زنجیره سرما دارد باید این موضوع رعایت شود و یا برخی محصولات نیاز به حمل و نقل و نگهداری ویژه تا رسیدن به دست مصرف کننده را دارند.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با بیان اینکه در چرخه توزیع تا مراکز فروش نیز باید استانداردهای سلامت مواد غذایی مورد توجه باشد، افزود: فشار وارد شده یا نگهداری نامناسب مواد غذایی می‌تواند به سلامت مواد غذایی آسیب وارد کند.

وی با اشاره به اینکه توزیع اقلام غذایی در مراکز فروش پنجمین مرحله زنجیره مواد غدایی از مزرعه تا سفره را در بر می‌گیرد، گفت: مواد غذایی که در خرده یا عمده فرشی‌ها و یا در سوپرمارکت‌ها قرار داده می‌شوند تا به مرحله فروش برسد مدتی می‌ماند، تأمین سلامت مواد غذایی (از زنجیره سرما تا مدت زمان نگهداری) نیز چنانچه در این مراکز مورد غفلت قرار گیرد، سلامت محصول را از بین خواهد برد.

سلامت مواد غذایی تنها معطوف به مرحله مزرعه تا سفره نمی‌شود

به گفته وی نحوه حمل مواد غذایی از فروشگاه تا خانه نیز نکته مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرد به طور مثال غذاهای حساس به فساد باید در شرایط مناسب و قبل از فاسد شدن مصرف شوند.

مرتضویان با بیان اینکه سلامت مواد غذایی تنها معطوف به مرحله مزرعه تا سفره نیست، توضیح داد: ممکن است غذایی با سلامت کامل به سفره برسد، در محیط خارج از یخچال قرار گیرد و بعد از بازه زمانی طولانی مصرف شود، بنابراین به عبارتی سلامت مواد غذایی باید از مزرعه تا دهان افراد تأمین و تضمین شود.

وی در ادامه با بیان اینکه فعالیت‌های انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی به صورت واحد انجام می‌شود، از سابقه کاری شصت ساله این مراکز خبر داد و اظهار کرد: این دو مرکز به عنوان اولین مراکز فعال در حوزه آموزش و پژوهش مواد غذایی در کشور فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور تاکید کرد: سیاست‌های انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی بر اولویت‌های پژوهشی در با محوریت تحقیقات و فناوری‌های سلامت محور استوار است.

پژوهش‌ها؛ پایه اجرای طرح‌های سلامت محور

وی با اشاره به اینکه انجام طرح‌های پژوهشی و فناوری با دارا بودن اعضای هیئت علمی برجسته آموزشی در دانشکده تغذیه و پژوهشی در انستیتو در دستور کار است از اجرای طرح‌های ملی در این دو مرکز خبر داد و گفت: پژوهش‌ها پایه اجرای طرح‌های بعدی هستند.

مرتضویان با اشاره به اجرای بررسی طرح الگوی مصرف مواد غذایی در انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور خاطرنشان کرد: این طرح بزرگ با تکمیل هزاران فرم پرسشی از سراسر کشور اجرا خواهد شد. در این طرح الگوی غذایی مورد بررسی قرار خواهد گرفت به طور مثال با کمک این داده‌ها غذاهای محبوب جامعه در کارخانه‌ها و مراکز فناور به بهره برداری می‌رسد.

اجرای طرح مراقبت غذا و تغذیه یکی دیگر از مواردی بود که دکتر مرتضویان به آن اشاره کرد و ادامه داد: در این طرح سیر سلامت و امنیت رژیم‌های غذایی پایش می‌شوند.

ارزش غذاهای بومی در مناطق مختلف کشور استخراج می‌شود

وی با بیان اینکه با اجرای طرح جدول ترکیبات که توسط انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، ارزش غذاهای بومی در مناطق مختلف کشور استخراج می‌شود تاکید کرد: در این طرح بررسی می‌شود که مردم مناطق مختلف کشور چه غذایی را با چه ارزشی به بدن خود می‌رسانند بنابراین با کمک این داده‌ها می‌توان بهترین فرمولاسیون ترکیبات را ارائه داد.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در ادامه از اجرای طرح پایش عوامل خطر زا خبر داد و اضافه کرد: در این طرح میزان قند، چربی‌های ترانس و کالری مواد غذایی مورد بررسی قرار می‌گیرد، نتایج این طرح کشوری به سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود.

اجرای طرح‌های تحقیقاتی در قالب پایان نامه‌های دانشجویی، همکاری با دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، همکاری با معاونت بهداشت، دفتر سلامت محیط کار و سازمان ملی استاندارد، ارتباط ملی با سازمان جهاد کشاورزی و دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و در نهایت امضای سند امنیت غذایی و ارائه آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله فعالیت‌های انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی است که دکتر مرتضویان به آن اشاره کرد.

وی افزود: انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با سازمان غذا و دارو بسیاری از کمیته‌های این سازمان ارتباط تنگاتنگ دارد و از این سازمان مأموریت طرح می‌پذیرد.

مرتضویان با تاکید بر اینکه تعامل بیشتر با حوزه درمان با هدف تأمین غذای سالم‌تر بیمارستانی ضرورت دارد، گفت: انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی با مرکز پیوند اعضا و بیماری‌ها ارتباط نزدیک برقرار کرده است، به این شکل که اعضای هیئت علمی این مرکز سه روز در هفته در این مراکز با هدف ارتقا سطح تغذیه این بیماران حضور دارند.

رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور به برنامه‌های آتی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور اشاره کرد و افزود: در کلینیک تغذیه و رژیم درمانی این مرکز با سابقه بیش از ۲۰ سال برنامه‌های مترقی در زمینه رژیم‌ها و توصیه‌های غذایی به صورت حضوری و مجازی در دستور کار است.

همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با سازمان جهانی بهداشت

وی در ادامه با اشاره به اینکه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت است، از ارتباطات بین المللی این مرکز خبر داد و افزود: در حوزه‌ای امنیت غذایی در سطح بین المللی این مرکز برنامه‌ها و دوره‌های مشترکی با سازمان‌های مختلف اجرا می‌کند.

ارتباط انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با صنایع و کارگاه‌های صنفی کشوری، بخش دیگری از صحبت‌های مرتضویان را به خود اختصاص داد.

وی افزود: این مرکز به عنوان مرکز علمی و پژوهشی ارتباط گسترده‌ای در قالب مرکز رشد دانشگاه و مرکز نوآوری ریاست جمهوری دارد.

مرتضویان از اعطای نشان ملی تغذیه به صنایع غذایی پیشرو و خلاق توسط انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور خبر داد و اظهار کرد: این نشان که مصوبه شورای عالی انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و هیئت امنا را همراه خود دارد در حال اجرایی شدن است، اعطای این نشان به صنایع غذایی خلاق می‌تواند چراغ راهی برای تولید کنندگان و مصرف کنندگان صنایع غذایی باشد.

وی با بیان اینکه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با انجام فعالیت‌های پژوهشی در واحد ترجمان دانش و آموزش همگانی فعالیت‌های ارزشمندی برای ارتقا، سلامت و امنیت مواد غذایی انجام می‌دهد تاکید کرد: در این مرکز دانش برای استفاده گروه‌های مختلف پژوهشگران، توده مردم و سیاست گذاران اجرا می‌شود.