افت و خیز سیب صنعتی در آذربایجان غربی/ چرخه تولید کامل نیست

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: سکینه اسمی: گردش مالی ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد ریالی سیب صنعتی آذربایجان غربی سبب شده هر سال تا این روزها دلالان همچنان یکه تاز بازار خرید سیب صنعتی باشند، سال هاست که مسئولان استانی در پی راهکاری برای حل مشکل سیب کنار جاده‌ای هستند ولی تا کنون موفقیتی در این خصوص حاصل نشده است و هر سال با وجود غیر قانونی اعلام کردن این کار، اطراف جاده‌های آذربایجان غربی با شروع فصل پاییز به تپه ماهورهایی از سیب‌های رنگارنگ مزین می‌شود.

نبود چرخه کامل تولید تا مصرف، عدم اطلاع رسانی مناسب و دقیق توسط مسئولان مرتبط دولتی در مورد شرایط فروش و انتقال محصول به بازار، نبود اعتماد کشاورزان به وعده‌های ناتمام مدیران دولت و نیز بی بهره ماندن کشاورزان از منفعت سالیانه فروش سیب‌های درختی موجب شده تا سیب‌کاران نسبت به فروش محصولات خود به صورت زیر درختی و نامرغوب اقدام کنند تا صرفه حداقلی همین فروش را به ایام پایانی سال و در برخی موارد به سال آینده موکول نسازند.

با وجود قانون منع انباشت سیب در کنار جاده‌ها به دلیل عدم نظارت و عمل کردن به قانون توسط دستگاه‌های ذیربط این موضوع به یک مشکل لاینحل در بخش اقتصادی و کشاورزی آذربایجان غربی تبدیل شده است آذربایجان غربی با تولید سالانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیب، قطب سیب ایران محسوب می‌شود، این محصول استراتژیک کشاورزی یک میلیارد دلار سرمایه در گردش دارد، اما با وجود قانون منع انباشت سیب در کنار جاده‌ها به دلیل عدم نظارت و عمل کردن به قانون توسط دستگاه‌های ذیربط این موضوع به یک مشکل لاینحل در بخش اقتصادی و کشاورزی استان تبدیل شده است.

در سال ۱۳۹۸ جمعی از مسئولان مرتبط با این موضوع گرد هم آمدند تا با چاره اندیشی و تعامل براین مشکلات چیره شوند و نتیجه آن، اعطای مجوز به برخی خریداران سیب درختی بود که شاید بتوانند از این رهگذر باری از دوش کشاورزان برداشته و مشکلات بهداشتی را رفع و سیمای جاده‌ها را بهتر کنند.

چند سالی است قوانین و دستورالعمل‌هایی مبنی بر ممنوعیت انباشت سیب زیر درختی در حاشیه جاده‌ها مصوب شده اما عدم نظارت و بازدارندگی این قوانین نتوانسته چاره ساز حل این مشکل شد و هنوز صدها مرکز غیرمجاز در حاشیه جاده‌های آذربایجان‌غربی دایر شده و سیب زیر درختی را خریداری و انباشت می‌کنند.

انباشت در این مراکز معمولاً در حاشیه جاده‌ها و بدون نظارت مراکز متولی امر صورت می‌گیرد و به خاطر غیراصولی و غیربهداشتی بودن آن بخشی از محصول قبل از رسیدن به چرخ صنعت کیفیت خود را از دست می‌دهد و یا بر اثر عوامل محیطی آلوده می‌شود.

نبود بازار مناسب، نبود برنامه مشخص و الگوی مناسب کشت، نبود سورت و بسته بندی مناسب محصول، منطقی نبودن قیمت‌ها با توجه به هزینه تولید، گران بودن هزینه‌های حمل و نقل نیز در این استان قصه‌های تلخ و تکراری سیب آذربایجان غربی است. قصه‌ای که پایان آن کام باغداران را تلخ می‌کند و حسرت تماشای هدر رفت آب و سرمایه‌های ملی برای استان به‌جا می‌گذارد.

داغ شدن بازار دلالان سیب صنعتی در آذربایجان غربی

این مشکلات در حالی است که سال گذشته به دلیل قیمت پایین خرید سیب صنعتی تا هزار تومان در هر کیلو توسط صنایع تبدیلی و حجم بالای آن باغداران استان را متضرر کرد تا جایی که دولت مجبور به خرید تضمینی سیب صنعتی در استان شد، اما این خرید تضمینی نیز چاره ساز نبود.

امسال از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب تولیدی در استان ۲۵۰ الی ۳۰۰ هزار تن سیب صنعتی است و به دلیل حجم بالای سیب مکان‌های نگهداری سیب صنعتی در استان محدود است بخشی از آن در کنار جاده‌ها انباشت می‌شود امسال به گفته مسئولان هم حجم سیب صنعتی استان کاهش یافته و هم قیمت فروش هر کیلو سیب صنعتی به ۴ هزار تومان رسیده که بیانگر وضعیت مناسب آن در استان است اما این قیمت موجب داغ شدن بازار دلالان در استان شده به طوری که واسطه‌ها خیلی علاقه به تسریع در فروش سیب صنعتی به کارخانجات صنایع تبدیلی ندارند و سیب‌ها در کنار جاده‌ها همچنان انباشت می‌شود تا قیمت از این میزان نیز بالاتر برود، موضوعی که بیانگر بی توجهی و غفلت مسئولان از این امر است.

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه امسال وضعیت سیب صنعتی در استان خیلی بهتر از سال‌های گذشته است، گفت: امسال به دلیل قیمت عالی سیب صنعتی در استان هم باغدار و صاحبان صنایع تبدیلی راضی هستند بحث انباشت سیب در جاده‌ها هم خیلی موضوع حادی نیست چند روز آینده این بحث تمام می‌شود.

محمد دمکری با بیان اینکه انباشت سیب در جاده‌ها مربوط به مکان‌های غیرمجوزدار است که توسط دلالان این بخش برای بالا بردن قیمت سیب‌های صنعتی مدیریت می‌شود، افزود: امسال از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب تولیدی در استان ۲۵۰ الی ۳۰۰ هزار تن سیب صنعتی است و به دلیل حجم بالای سیب مکان‌های نگهداری سیب صنعتی در استان محدود است بخشی از آن در کنار جاده‌ها انباشت می‌شود.

تأیید وجود دلالان و بیان عادی انباشت سیب در کنار جاده‌ها در حالی از سوی مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان در حالی مطرح می‌شود که در کنار این مسائل، موضوع مهم‌تر جلوه‌های بسیار ناخوشایند این موضوع است که با انباشته شدن میوه‌های تابستانه بالاخص سیب درختی در حاشیه جاده‌ها و حریم راه‌ها، جلوه‌ای نامطلوب از سیمای کشاورزی آذربایجان غربی به رخ تمام مسافران و رهگذران از این مسیرها می‌کشد.

غافل از اینکه این بار نیز دلالان با یک برنامه حساب شده در صدد آسیب به سیستم اقتصادی استان آذربایجان غربی و چرخه صادرات سیب درجه یک بوده و هستند.

۸۲ مرکز خرید سیب صنعتی در آذربایجان غربی فعال است

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی ادامه داد: تعداد ۸۲ مرکز خرید سیب صنعتی در استان دایر شده است و مجوز ایجاد ۳۱ مرکز جدید نیز صادر شده که از این تعداد ۸ مرکز در حال احداث است.

از مجموع ۱۰۲ هزار هکتار مساحت باغ‌های بارور آذربایجان‌غربی حدود ۶۰ هزار هکتار به سیب اختصاص یافته و حدود یک سوم سیب کشور در این استان تولید می‌شود وی با بیان اینکه کارخانجات همکاری خوبی امسال در زمینه خرید سیب درجه سه دارند، افزود: با پایان برداشت سیب از باغات روند خرید سیب صنعتی توسط کارخانجات استان نیز سرعت گرفته و پیش بینی می‌شود طی هفته‌های آتی مشکلات مرتبط با سیب زیر درختی در استان کاهش یابد.

باغداران آذربایجان‌غربی سالانه با برداشت بیش از یک میلیون تن سیب، رتبه نخست تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص دادند، از مجموع ۱۰۲ هزار هکتار مساحت باغ‌های بارور آذربایجان‌غربی حدود ۶۰ هزار هکتار به سیب اختصاص یافته و حدود یک سوم سیب کشور در این استان تولید می‌شود.

سیب آذربایجان‌غربی به سبب شرایط مناسب خاک، آب و هوا، استفاده از ارقام مرغوب اصلاح شده با تحمل ماندگاری و انبارداری و مهارت باغداران در زمینه مراحل داشت و برداشت در بین خریداران این محصول شناخته شده و به سبب رنگ و طعم خاص آن، بازار خوبی دارد.

سیب آذربایجان‌غربی به سبب شرایط مناسب خاک، آب و هوا، استفاده از ارقام مرغوب اصلاح شده با تحمل ماندگاری و انبارداری و مهارت باغداران در زمینه مراحل داشت و برداشت در بین خریداران این محصول شناخته شده و به سبب رنگ و طعم خاص آن، بازار خوبی دارد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در روزهای پایانی برداشت سیب از باغات استان قرار داریم گفت: طبق پیش‌بینی‌های انجام شده، امسال بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب در استان تولید شده است.

اکبر کرامتی با بیان اینکه از این میزان تولید، حدود ۸۰۰ هزار تن به صادرات و ذخیره در سردخانه‌ها اختصاص دارد، افزود: تاکنون ۵۵۰ هزار تن سیب در سردخانه‌های استان ذخیره سازی شده و روند صادرات سیب به بیش از ۱۰ کشور نیز شروع شده است.

وی با بیان اینکه امسال سیب صنعتی استان وضعیت مناسبی دارد، افزود: به منظور خرید سیب صنعتی از کشاورزان، ۸۲ مرکز در سطح استان در نظر گرفته شده که برای تحویل سیب‌های صنعتی باغات به کارخانجات اقدام می‌کنند.

وی گفت: در خصوص فروش سیب‌های تولیدی در استان، مذاکرات لازم در حال انجام است تا در فصل فروش سیب، نسبت به تهاتر این محصول با موز اقدام شود و مشکلات قبلی در خصوص انبار سیب‌های صادراتی وجود نداشته باشد.

کرامتی با تاکید بر لزوم تغییر الگوی کشت در استان و نیز استفاده از روش‌های نوین کشاورزی به منظور افزایش بهره‌وری محصولات، گفت: در این راستا، کارشناسان جهاد کشاورزی در شهرستان‌های مختلف با کشاورزان دیدار کرده و در تلاش برای حل مشکلات مربوط به کشاورزی‌های سنتی و آبیاری‌های به روش قدیمی هستند.

فعالیت مراکز غیرقانونی خرید و فروش سیب در کنار جاده‌ها جلوگیری شود

استاندار آذربایجان غربی با اشاره به لزوم توجه به راه اندازی پایانه‌های صادراتی تخصصی به ویژه در حوزه سیب در آذربایجان غربی یادآور شد: در این خصوص، سیب از محصولات اولویت دار در استان است و ما نیز از آن حمایت می‌کنیم.

محمدصادق معتمدیان در آخرین جلسه ساماندهی بازار سیب استان که اوایل ماه جاری برگزار شد، با تاکید بر لزوم توجه به فرآوری محصولات کشاورزی از جمله سیب با استفاده از تجربیات کشورهایی نظیر آلمان با ظرفیت ۵۰ موردی فرآوری سیب گفت: در این خصوص می‌توان در گام‌های نخست، از ظرفیت مردم و روستاییان استفاده و زمینه کاهش خام فروشی را فراهم کرد.

جلوگیری مؤثر و فعالانه از فعالیت مراکز غیرقانونی خرید و فروش سیب در کنار جاده‌ها ضروری است، اجازه کار غیرقانونی در این خصوص به هیچ وجه نباید داده شود و افرادی که هم مجوز می‌گیرند باید مکان مشخص و محصور داشته باشند استاندار آذربایجان غربی بر لزوم جلوگیری مؤثر و فعالانه از فعالیت مراکز غیرقانونی خرید و فروش سیب در کنار جاده‌ها تاکید کرد و افزود: اجازه کار غیرقانونی در این خصوص به هیچ وجه نباید داده شود و افرادی که هم مجوز می‌گیرند باید مکان مشخص و محصور داشته باشند.

معتمدیان جلوگیری از فعالیت دلالان را یکی از راهکارهای افزایش درآمد کشاورزان به ویژه در حوزه سیب دانست و اضافه کرد: باید کاری کنیم درآمدی که به جیب دلال می‌رود، به جیب کشاورز بر گردد که در این خصوص تلاش همه دستگاه‌ها بسیار مهم است.

وی، توجه به بازارهای جدید سیب در دنیا را مورد تاکید قرار داد و گفت: در این خصوص، باید از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی به صورت مؤثر استفاده شود و در این راستا، توجه ویژه به بازار کشور عراق و تلاش برای حذف موانع صادراتی به این کشور باید مورد اهتمام جدی ما مسئولان و همچنین فعالان اقتصادی و تجاری قرار گیرد.

استاندار آذربایجان غربی از برنامه ریزی برای استفاده اقتصادی از ظرفیت حمل و نقل ریلی در استان بویژه در محصولاتی نظیر سیب خبر داد و گفت: سعی داریم زیرساخت‌های توسعه انبارهای مربوط به راه آهن و استفاده اقتصادی از قطار را در دستور کار جدی قرار دهیم و در برنامه یک ساله این امر را محقق کنیم.

معتمدیان همچنین کاهش معطلی در گمرکات را مورد تاکید قرار داد و افزود: گمرک باید به صورت شبانه روزی و بدون تعطیلی در زمینه صادرات سیب فعالیت داشته باشد تا از بروز مشکل در این خصوص جلوگیری شود.

امسال هم با وجود اظهار نظر و وعده‌های مکرر مسئولان مبنی بر ساماندهی بازار سیب صنعتی باز شاهد تکرار این قصه تلخ برای بخش کشاورزی بودیم در ماه‌های آتی نیز بحث صادرات سیب از استان که نقش مهمی در اقتصاد و کشاورزی استان دارد آغاز می‌شود امیدمی رود در این بخش شاهد تحقق وعده‌های مسئولان باشیم.